Jeżyna gruczołowata

Jeżyna gruczołowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	różowe
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	jeżyna
Gatunek	jeżyna gruczołowata
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} Waldst. & Kit.; Descr. Icon. Pl. Hung. 2: 150, t. 141 150 1805
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 25 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Jeżyna gruczołowata (Rubus hirtus) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje na obszarze południowej i srodkowej Europy oraz w regionie Kaukazu^[3]. W Polsce spotykana głównie w Karpatach i Sudetach, na pogórzu i niższych położeniach górskich oraz na wyżynach. Roślina bardzo zmienna, obejmuje wiele, trudnych do rozróżnienia podgatunków.

Morfologia

Pokrój: Płożący krzew kolczasty o wysokości do 2 m, o pędach płonnych wiotkich, zwykle pokładających się, nieznacznie owłosionych lub nagich, często czerwono nabiegłych, gęsto szczeciniastokolczastych i bardzo gęsto ogruczolonych. Kolce zmienne, igłowate, długie nieco zakrzywione płynnie przechodzące w ciemno zabarwione gruczoły na długich trzoneczkach.
Liście: Liście często zimujące, trójlistkowe. Nieparzysto-pierzastozłożone. Listki spodem miękko owłosione, ostro nierówno piłkowane, młode liście są sfałdowane wzdłuż wiązek przewodzących. Listek szczytowy najczęściej sercowaty, dolna para listków siedząca lub prawie siedząca.
Kwiaty: Promieniste, apokarpiczne (wielosłupkowe) o wąskich płatkach koloru białego. Kwiatostan z kolcami i gruczołami. Działki zamknięte wokół owocostanu szarozielone z licznymi gruczołami.
Owoce: Owoc pozorny złożony z kilku pestkowców, wewnątrz wypełnione rozrośniętym dnem kwiatowym. Owoce opadają bez dna kwiatowego. Owoce jadalne smaczne, barwy od ciemnofioletowej do czarnej. Kielich na owocu odchylony^[4].

Biologia i ekologia

Nanofanerofit. Występuje w zbiorowiskach leśnych, na ich obrzeżach i na zrębach. Rośnie na glebach bielicowych i brunatnych w borach mieszanych. Kwitnie lipiec-sierpień, a owocuje w miesiącach wrzesień-październik.

Zastosowanie

Roślina lecznicza. Ma podobne własności lecznicze, jak większość jeżyn.

Surowiec zielarski: Jako surowiec zielarski wykorzystuje się liście i owoce. Liście zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i witaminę C.
Działanie. W medycynie ludowej liście wykorzystywano jako środek ściągający i przeciwbiegunkowy. Suszone owoce wykorzystuje się w stanach podgorączkowych podobnie jak owoce malin.

Zmienność

Tworzy mieszańce z licznymi gatunkami jeżyn ^[5].

Przypisy

↑ Rubus hirtus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-25].
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2013-04-25]. (ang.).
↑ Taxon: Rubus hirtus. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-04-25]. (ang.).
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Szafer: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-0587-2.

Bibliografia

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych, Wyd. PWRiL, Warszawa 1989, ISBN 83-09-00256-4.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1] Rubus hirtus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-25].

[apweb-2] Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2013-04-25]. (ang.).

[grin-3] Taxon: Rubus hirtus. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-04-25]. (ang.).

[szafer-4] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[5] Władysław Szafer: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-0587-2.

[1]

[3]

[4]

[5]