Joanna Chmielewska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 07:36, 15 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Joanna Chmielewska
ilustracja
Imię i nazwisko

Irena Barbara Kuhn

Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1932
Warszawa

Data i miejsce śmierci

7 października 2013
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

powieści sensacyjne i kryminalne

Ważne dzieła
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Joanna Chmielewska, właściwie Irena Barbara Kuhn z domu Becker (ur. 2 kwietnia 1932 w Warszawie, zm. 7 października 2013[1] tamże) – polska pisarka, autorka powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży.

Jej książki zostały przetłumaczone na co najmniej osiem języków[2].

Życiorys

Najwcześniejsze dzieciństwo pisarka spędziła w Grójcu i Warszawie. Jako dziecko wiele czytała i już w bardzo młodym wieku marzyła o napisaniu powieści. Najpierw uczyła się w szkole powszechnej. W 1943 roku została oddana do internatu u Sióstr Zmartwychwstanek na warszawskim Żoliborzu[3]. Następnie uczęszczała do gimnazjum, a później wraz rodzicami wyprowadziła się na jakiś czas do Bytomia, skąd potem powróciła do Grójca. Okazało się, że jest w jednej klasie ze swoją dawną koleżanką, Janką (późniejszą absolwentką historii na Uniwersytecie Warszawskim), z którą teraz mogła się zaprzyjaźnić, a która stała się pierwowzorem postaci kilku powieści Chmielewskiej, podobnie jak członkowie rodziny pisarki. Również jedna z nauczycielek została później opisana w jednym z utworów – Zwyczajnym życiu[4].

Rodzina Chmielewskiej pragnęła, żeby przyszła pisarka została lekarzem, jednak jeszcze w liceum młodą Chmielewską zaczęła interesować architektura i ją właśnie wybrała później jako kierunek studiów[5]. W czasach szkoły średniej poznała swojego przyszłego męża, Stanisława. Wcześnie zaszła w ciążę i wzięła ślub. Studia zaczęła już jako mężatka, a wkrótce (w 1951 roku) urodziła pierwszego syna.

Ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera architekta. Pracowała m.in. w Samodzielnej Pracowni Architektoniczno-Budowlanej „Blok”, w Energoprojekcie, w Biurze Projektów „Stolica”. Brała udział w budowie Domu Chłopa. Tematyka związana z pracą z tego okresu pojawiała się później w jej powieściach.

Debiutowała w 1958 na łamach czasopisma „Kultura i Życie” jako prozaik. Przez pewien czas pisała w „Kulturze i Sztuce” na tematy związane z architekturą wnętrz[6]. W 1964 miał miejsce debiut książkowy – wydała sensacyjną powieść Klin. Od 1970 zajmowała się wyłącznie twórczością literacką. Łączny nakład jej powieści w Polsce przekroczył 6 mln egzemplarzy[7], a w Rosji – gdzie uważana jest za najpoczytniejszą pisarkę zagraniczną – 8 mln[8]. Jej książki tłumaczono na języki obce 107 razy[9].

3 maja 2004 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[10].

Życie prywatne

Miała dwóch synów: Jerzego (ur. 1951) i Stanisława Roberta (ur. 1956, używa głównie imienia Robert)[11].

Zmarła 7 października 2013 w Warszawie[12]. Została pochowana 14 października 2013 na warszawskich Powązkach[13] (kw. H rząd 5 grób 20).

Genealogia[14]

Prapradziadkowie

Józef Becker
(1808-?)
∞ 08.09.1844
Marianna Maur (1817-?)

Ignacy Borkowski
(01.10.1820-?)
∞ 06.08.1843
Julianna Michalak (1821-?)

Wojciech Koch
(1817-12.04.1877)
∞ ?
Rozalia Wasilewska (?-?)

Józef Walenty Szwartz (03.02.1826-?)
∞ 22.01.1854
Joanna Luzińska
(10.05.1829-?)

Wawrzyniec Knopocki[15]
(06.08.1832-8.10.1904)
∞ 26.02.1854
Józefa Dziędziela
(17.03.1836-13.04.1869)

Antoni Dąbrowski (12.05.1833-?)
∞ 02.02.1852
Małgorzata Kuza (31.05.1829-01.05.1880)

Franciszek Wojtyra (1822-29.07.1877)[16]
∞ 26.02.1843[17]
Urszula Gnaś (1821-6.11.1892)[18]

Szpitalewski
∞ ?
NN

Pradziadkowie

Karol Bogumił Becker (1850-?)
∞ 07.10.1876
Julianna Borkowska (1851-10.04.1927)

Antoni Koch(?-?)
∞ 1882
Paulina Magdalena Szwartz (21.06.1862-?)

Ludwik Knopocki (23.08.1862-?)[19]
∞ 24.09.1885
Józefa Dąbrowska (20.10.1862-?)

Bartłomiej Wojtyra (12.08.1854-?)[20]
∞ ?
Katarzyna Szpitalewska[21] (ok. 1864-?)

Dziadkowie

Paweł Becker (14.01.1883-19.06.1927)
∞ przed 1906
Helena Koch (16.05.1883-15.11.1959)

Franciszek Knopacki (13.11.1889-21.06.1946)[22]
∞ 4.10.1908[23]
Paulina Wojtyra (6.02.1886-?)[24]

Rodzice

Jan Becker (1906-11.03.1983)
∞ przed 1932
Janina Knopacka (?-1993)

Joanna Chmielewska (02.04.1932-07.10.2013)

Twórczość

 Z tym tematem związana jest kategoria: Powieści Joanny Chmielewskiej.

Literatura piękna (dla dorosłych)

Literatura piękna (cykle dla młodzieży)

  • 1974: Zwyczajne życie
  • 1976: Większy kawałek świata
  • 1979: Nawiedzony dom
  • 1981: Wielkie zasługi
  • 1983: Duch (wydany później, po lekkiej zmianie, wraz z kilkoma innymi opowieściami jako Ślepe szczęście)
  • 1988: Skarby
  • 1991: 2/3 sukcesu
  • 1992: Ślepe szczęście
  • 1993: Wszelki wypadek

Dla dzieci

  • 1994: Pafnucy
  • 2003: Las Pafnucego

Poradniki

  • 1996: Jak wytrzymać z mężczyzną
  • 1996: Jak wytrzymać ze współczesną kobietą
  • 2001: Jak wytrzymać ze sobą nawzajem
  • 2005: Przeciwko babom!
  • 2007: Traktat o odchudzaniu

Autobiograficzne

  • 1993: Autobiografia, tom 1 – Dzieciństwo
  • 1994: Autobiografia, tom 2 – Pierwsza młodość
  • 1994: Autobiografia, tom 3 – Druga młodość
  • 1994: Autobiografia, tom 4 – Trzecia młodość
  • 1994: Autobiografia, Wieczna młodość – aneks do wszystkich pozostałych (w 2000 r. ukazał się jako tom 5 – Wtórna młodość)
  • 2000: Autobiografia, tom 5 – Wtórna młodość
  • 2006: Autobiografia, tom 6 – Stare próchno
  • 2008: Autobiografia, tom 7 – Okropności
  • 2013: Życie (nie)całkiem spokojne

Słuchowiska

  1. Lesio
  2. Całe zdanie nieboszczyka
  3. Krokodyl z kraju Karoliny
  4. Wszystko czerwone
  5. Klin
  6. Dzikie białko
  7. Wielki Diament cz. 1
  8. Wielki Diament cz. 2
  9. Wielki Diament cz. 3
  10. Romans wszech czasów
  11. Boczne drogi
  12. Kocie worki
  13. Pech
  14. Najstarsza prawnuczka cz. 1
  15. Najstarsza prawnuczka cz. 2
  16. Przeklęta bariera cz. 1
  17. Przeklęta bariera cz. 2
  18. (Nie)Boszczyk mąż cz. 1
  19. (Nie)Boszczyk mąż cz. 2
  20. Złota mucha
  21. Zapalniczka
  22. Studnie przodków
  23. Wszyscy jesteśmy podejrzani
  24. Krowa niebiańska
  25. Depozyt cz. 1
  26. Depozyt cz. 2

Ekranizacje

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Joanny Chmielewskiej.

Powstało kilka ekranizacji filmowych, opartych na jej książkach. Były to:

Nagrody

Uwagi

  1. ↑ a b Obecnie „wszech czasów” pisze się rozłącznie, jednak w czasie wydawania książki poprawna była także pisownia „wszechczasów”. Wznowienie książki, wydane w 2006 roku miało poprawiony tytuł – „wszech czasów”.

Przypisy

  1. ↑ Zmarła pisarka Joanna Chmielewska. PolskieRadiopl, 7 października 2013.
  2. ↑ Index Translationum
  3. ↑ Joanna Chmielewska: Autobiografia. Dzieciństwo. Warszawa: Vers, 1993, s. 139. ISBN 83-7127-001-1.
  4. ↑ Joanna Chmielewska: Autobiografia. Dzieciństwo. Warszawa: Vers, 1993, s. 248. ISBN 83-7127-001-1.
  5. ↑ Joanna Chmielewska: Autobiografia. Dzieciństwo. Warszawa: Vers, 1993, s. 307. ISBN 83-7127-001-1.
  6. ↑ Agnieszka Dajbor: Hanka Bielicka współczesnej literatury. Gazeta Wyborcza, 1995/10/18.
  7. ↑ (asz): Joanna Chmielewska kończy 75 lat. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. 2 kwietnia 2007. [dostęp 15 czerwca 2007]. (pol.).
  8. ↑ Sylwetki – literatura. Joanna Chmielewska. [dostęp 16 czerwca 2008]. (pol.).
  9. ↑ BiBik – pismo MBP w Łodzi. [dostęp 15 czerwca 2008].
  10. ↑ Przyznano odznaczenia. [dostęp 16 października 2013].
  11. ↑ Joanna Chmielewska: Autobiografia. Pierwsza młodość. Warszawa: Vers, 1994, s. 154. ISBN 83-7127-002-X.
  12. ↑ Joanna Chmielewska nie żyje. Jej kryminały bawiły pokolenia. wyborcza.pl. [dostęp 2013-10-07]. (pol.).
  13. ↑ Pogrzeb Joanny Chmielewskiej. Autorka kryminałów spoczęła na Powązkach. warszawa.naszemiasto.p. [dostęp 2013-10-14]. (pol.).
  14. ↑ [1] [dostęp:03.01.2016]
  15. ↑ W akcie chrztu nr 62/1832 z parafii Bolimów jego ojciec Wojciech jest pisany jako Knopocki
  16. ↑ Akt zgonu nr 41/1877 z aktów parafii Starawieś (Archiwum Państwowe w Siedlcach. Zespół 62/229/0/1/64, k. 59v, s. 118)
  17. ↑ Akt ślubu nr 14/1843 z aktów parafii Starawieś (Archiwum Państwowe w Siedlcach. Zespół 62/229/0/1/17, s. 82). Tutaj też informacja, że rodzicami Franciszka byli Wojciech Wojtyra i Marta z Kozików, a Urszuli - Mateusz Gnaś i Teresa z Wyszogrodzkich.
  18. ↑ Akt zgonu nr 116/1892 z aktów parafii Starawieś (Archiwum Państwowe w Siedlcach. Zespół 62/229/0/1/79, k. 131v)
  19. ↑ Pisany też Kunopocki jak np. w akcie chrztu syna Franciszka.
  20. ↑ Akt chrztu nr 64/1854 z aktów parafii Starawieś (Archiwum Państwowe w Siedlcach. Zespół 62/229/0/1/28 s. 22)
  21. ↑ Pisana też Szpitalska i Szpytalewska w aktach chrztów dzieci.
  22. ↑ W akcie chrztu z parafii Bolimów nr 209/1889 ojciec był zapisany jako Kunopocki. Zmarł w Grójcu.
  23. ↑ Akt ślubu nr 494/1908 z aktów parafii Wszystkich Świętych w Warszawie (Archiwum Państwowe w Warszawie. Zespół 72/1219/0/142 k. 247v). Tu pisany jako Knopacki i takie nazwisko się ustaliło w rodzinie.
  24. ↑ Akt chrztu nr 80/1886 z aktów parafii Starawieś (Archiwum Państwowe w Siedlcach. Zespół 62/229/0/1/73 k. 21v). Miała jedenaścioro rodzeństwa.
  25. ↑ Lekarstwo na miłość w bazie filmpolski.pl
  26. ↑ Skradziona kolekcja w bazie filmpolski.pl
  27. ↑ Kim jesteś kochanie w bazie filmpolski.pl
  28. ↑ Randka z diabłem w bazie filmpolski.pl
  29. ↑ Całe zdanie nieboszczyka w bazie filmpolski.pl
  30. ↑ Wszystko czerwone w bazie Filmweb

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joanna_Chmielewska&oldid=51565235”