Kiełpino (powiat gryficki)
53°56′12″N 15°24′29″E/53,936667 15,408056
| wieś | |
 Kościół w Kiełpinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009) |
273 |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-304[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGY |
| SIMC |
0772990 |
Położenie na mapie gminy Brojce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfickiego  | |
| 53°56′12″N 15°24′29″E/53,936667 15,408056[1]
| |
Kiełpino (niem. Kölpin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Brojce. W skład sołectwa Kiełpino wchodzą jeszcze Smokęcino i Raciborów.
Według danych z 5 czerwca 2009 wieś miała 273 mieszkańców[3]. Im
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Kiełpino leży przy drodze wojewódzkiej nr 105 z Rzesznikowa do Gryfic, ok. 3,5 km na południowy wschód od Brojc i ok. 17 km na wschód od Gryfic.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0773009 | Raciborów | przysiółek |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wiadomości o Culpin pojawiają się w 1315 r., kiedy to pojawiają się informacje o płaceniu przez ród Manteufflów podatku łanowego kapitule kamieńskiej w związku z posiadaniem Kiełpina[7]. W późniejszych latach ród Manteufellów zbudował na północ od wsi zamek, będący w I połowie XV w. twierdzą rozbójników kierowanych przez Wilkiego von Manteuffela. Ostatecznie zamek zdobyła w 1432 r. wyprawa zakonników z klasztoru w Białobokach, zaś obiekt zniszczyli mieszczanie kołobrzescy i trzebiatowscy. Drugi zamek (tzw. Manteuffelburg) Manteufellowie zbudowali już w 1440 r.[8]. W następnych latach majątek w Kiełpinie ulegał podziałom i często zmieniał właścicieli. Po pokoju westfalskim i podziale księstwa pomorskiego wieś wchodziła w skład Brandenburgii, potem Prus i Niemiec. Manteuffelowie byli właścicielami zamku aż do 1880 r.[9]. W 1910 r. wieś liczyła 493 mieszkańców[10]. W tym czasie Kiełpino, należące do powiatu kołobrzesko-karlińskiego, było siedzibą parafii ewangelickiej i wchodziło w skład okręgu (Amt) Kiełpino – Starnin[11]. Od 1945 r. w granicach Polski. Początkowo miejscowość należała do gminy Rymań w powiecie kołobrzeskim (od 1950 r. w województwie koszalińskim), ostatecznie w 1958 r. przyłączono ją do gminy Brojce w powiecie gryfickim[12]. W latach 1958 – 1998 wieś administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół filialny pw. śś. Piotra i Pawła – zbudowany ok. XV w. na wzniesieniu terenowym, gotycki. Świątynia orientowana, salowa (jednoprzestrzenna), założona na rzucie prostokąta zamknięta trójbocznym prezbiterium. Nawa oraz prezbiterium przekryta stropem drewnianym. Kościół wzniesiony z cegły ceramicznej w wątku gotyckim. Na emporze zachodniej znajdują się organy, zbudowane w 1884 r. przez szczecińską firmę Grüneberg[13]
- Pomnik żołnierzy niemieckich – mieszkańców Kiełpina, Smokęcina i Grądu poległych w I wojnie światowej[14]
- Młyn z 1906 r[15].
Wspólnoty religijne[edytuj | edytuj kod]
Kiełpino wchodzi w skład parafii rzymskokatolickiej pw. NSPJ w Brojcach, zaś kościół kiełpiński jest filią kościoła parafialnego w Brojcach.
Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]
W Kiełpinie funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 52981
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 470 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Zestawienie liczby mieszkańców w . miejscowościach/ulicach, Henryk Rypiński (informatyk). [2009-06-05]
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
- ↑ Pod red. Ottona Heinemanna: Pommersches Urkundenbuch. Bd. 5., 1311-1316. Szczecin: 1903, s. 221.
- ↑ Grodzisko Starnin. gorawino.net. [dostęp 2014-09-06].
- ↑ Starnin w XIX wieku. gorawino.net. [dostęp 2014-09-06].
- ↑ Liczba ludności we wsiach powiatu kołobrzesko-gryfickiego. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2014-09-05].
- ↑ Gminy we wschodniopomorskich powiatach w 1905 r. Powiat kołobrzesko-karliński. ostpommern.de. [dostęp 2014-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-07)].
- ↑ Leksykon oświaty zachodniopomorskiej. Powiat gryficki. zbc.ksiaznica.szczecin.pl, 2005. [dostęp 2014-09-06].
- ↑ nr rej. 130 z 8.11.1956, Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Andrzej Kuczkowski, Jacek Kuczkowski. Dawne cmentarze i miejsca pamięci na terenie gminy Brojce, powiat gryficki. „Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie”. 12, s. 131-132, 2010.
- ↑ Piotr Skurzyński, "Pomorze", Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A., Warszawa 2007 s. 63 ISBN 978-83-7495-133-3
