Koło podbiegunowe północne

Koło podbiegunowe północne – koło podbiegunowe położone na półkuli północnej, wyznaczone przez równoleżnik o szerokości geograficznej zbliżonej do 66°33'N (dokładna lokalizacja jest zmienna w czasie; dostępny jest kalkulator obliczający aktualne położenie). Ogranicza obszar nazywany Arktyką. Jest oddalone od równika o tyle samo stopni, co koło podbiegunowe południowe.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Pozycja koła podbiegunowego nie jest stała i biegnie obecnie 66° 33′48″ na północ od równika^[1]. Jego szerokość geograficzna zależy od osiowego przechyłu Ziemi, który oscyluje w granicach ponad 2° w ciągu 41 000 lat, z powodu sił pływowych wynikających z orbity Księżyca. W rezultacie koło podbiegunowe dryfuje obecnie z prędkością około 15 m rocznie w kierunku północnym.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Klimat wewnątrz koła podbiegunowego jest zasadniczo zimny, ale obszary przybrzeżne Norwegii mają ogólnie łagodny klimat w wyniku wpływu ciepłego Prądu Zatokowego, co sprawia, że porty w północnej Norwegii i północno-zachodniej Rosji są wolne od lodu przez cały rok. Lata na obszarach koło podbiegunowego północnego mogą być dość ciepłe, ale zimy są wyjątkowo chłodne. Przykładowo letnie temperatury w Norylsku w Rosji czasami osiągają nawet 30 °C, podczas gdy temperatury zimowe często spadają poniżej -50 °C.

Ludność[edytuj | edytuj kod]

Tylko cztery miliony ludzi żyje na północ od koła podbiegunowego z powodu klimatu; niemniej jednak niektóre obszary zostały zasiedlone przez tysiące lat przez rdzenną ludność, która obecnie stanowi 10% populacji regionu^[2]. Największe społeczności na północ od koła podbiegunowego znajdują się w Rosji, Norwegii, Finlandii i Szwecji. Największym miastem na północ od koła podbiegunowego jest Murmańsk (ponad 300 tysięcy mieszkańców). Natomiast największa społeczność Ameryki Północnej na północ od koła podbiegunowego to Sisimiut (Grenlandia), ma około 5 tysięcy mieszkańców.