Kościół św. Sebastiana i Rocha w Krakowie
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||
 50°03′21,5″N 19°56′30,4″E/50,055972 19,941778
| |||||||||||
Kościół św. Sebastiana i Rocha – XVI-wieczny kościół wznoszący się na wzniesieniu pośród mokradeł pod murami ówczesnego Krakowa (w pobliżu obecnej ulicy św. Sebastiana w Krakowie). Z powodu uszkodzeń spowodowanych huraganem kościół został zlikwidowany na początku XIX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół został wzniesiony z inicjatywy rajców krakowskich w 1528 na wyspie pośród rozlewisk pod murami miejskimi[1][2]. Stanowił kaplicę dla ufundowanego jednocześnie szpitala dla chorych wenerycznie. W 1534 biskup Piotr Tomicki zatwierdził erekcję szpitala i przydzielił kapelana[2]. W akt biskupiej wizytacji z 1599 wynika, że pierwotnie nosił wezwanie św. Fabiana i Sebastiana; był zbudowany z drewna, a wewnątrz znajdowały się cztery ołtarze[1]. Na wyspę z kościołem i szpitalem prowadził mostek. Szpital znajdował się w zabudowaniach położonych nieopodal. Służył nie tylko syfilitykom; umieszczano tu chorych w czasie epidemii nawiedzających Kraków[2].
W 1655 kościół spłonął podczas oblężenia Krakowa przez Szwedów (przedmieścia Krakowa podpalono wówczas na rozkaz dowodzącego obroną miasta Stefana Czarnieckiego). Odbudowano go najpóźniej w 1677[3]. W aktach XVIII-wiecznych wizytacji występuje już pod wezwaniem św. Sebastiana i Rocha, mowa jest też o pięciu ołtarzach[1]. Był wówczas nadal drewniany, jednonawowy, z nieco zwężonym, zakończonym wielobocznie prezbiterium. W głównym ołtarzu znajdował się obraz przedstawiający św. Sebastiana, a na tęczy krucyfiks[4].
W 1793 kościół został uszkodzony przez huragan i odtąd opustoszał. W 1821 chorych ze znajdującego się przy nim szpitala przeniesiono do krakowskiego szpitala św. Ducha, a kościół ostatecznie zlikwidowano[1].
Pozostałością po dawnym kościele i szpitalu jest prawdopodobnie znajdująca się na Plantach przy ulicy św. Gertrudy późnobarokowa kapliczka, przerobiona zapewne ze szpitalnej latarni umarłych[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Rożek 1983 ↓, s. 112.
- ↑ a b c Gajda 2015 ↓, s. 237.
- ↑ Haratym 2015 ↓, s. 367–368.
- ↑ Bieniarzówna, Małecki 1994 ↓, s. 409.
- ↑ Rożek 2006 ↓, s. 45.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 95–120, 1983.
- Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki: Dzieje Krakowa. T. II: Kraków w wiekach XVI–XVIII. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1994. ISBN 83-08-00663-9.
- Michał Rożek: Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006. ISBN 83-7318-730-8.
- Zdzisław Gajda: Przewodnik po Krakowie dla medyków, czyli Kraków medyczny w aspekcie historycznym. Kraków: 2015.
- Andrzej Haratym: Kraków (z miastami Kazimierzem i Kleparzem oraz przedmieściami i najbliższą okolicą). W: Mirosław Nagielski, Krzysztof Kossarzecki, Łukasz Przybyłek, Andrzej Haratym: Zniszczenia szwedzkie na terenie Korony w okresie potopu 1655–1660. Warszawa: 2015, s. 325–373.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Bednarczyk: Kościół św. Sebastiana i św. Rocha (św. Fabiana i św. Sebastiana). [w:] Nieistniejące kościoły Krakowa [on-line]. [dostęp 2018-02-24].