Kolczakówka strefowana
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kolczakówka strefowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Hydnellum concrescens (Pers.) Banker Mem. Torrey bot. Club 12: 157 (1906) | |
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Kolczakówka strefowana (Hydnellum concrescens Banker) – gatunek grzybów należący do rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hydnellum, Bankeraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Hydnum concrescens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1906 r. Howard James Banker[1].
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983[2]. Odnosi się ona do kolczastego hymenoforu i strefowanej powierzchni kapelusza. Łacińska nazwa gatunkowa concrescens odnosi się do jego skłonności do zrastania się kapeluszy[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
2–10 cm średnicy, wgłębiony do lejkowatego, promieniście zmarszczony. Często wewnątrz lejkowatego owocnika tworzą się promieniście ułożone następne, mniejsze lejki lub wyrostki, czasami też sąsiednie owocniki zrastają się z sobą. Powierzchnia koncentrycznie i różnobarwnie strefowana, naga, aksamitna lub włókienkowata, z jaśniejszym brzegiem. Ma barwę od różowobrązowej do ciemnobrązowej[3].
Kolczasty. Kolce zbiegające na trzon, na końcach jaśniejsze, do 3 mm długości. Początkowo są białawe, później brązowe do ciemnobrązowych[3].
Wysokość 24 cm, grubość 2–5 cm, kształt zwykle beczkowaty, barwa taka sama jak kapelusza[3].
Podobnej barwy jak kapelusz, słabo strefowany, skórzasty, korkowaty, w końcu zdrewniały. Bez zapachu, lub zapach niewyraźny[3].
Brązowy. Zarodniki brązowawe, kuliste lub nieregularne, o rozmiarach 4–7 μm[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, Azji i Australii[4]. W Polsce rzadki, podlegający ścisłej ochronie gatunkowej[5]Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Norwegii, Słowacji[2].
Rośnie na ziemi w lasach liściastych, iglastych i mieszanych, wśród mchów lub opadłego igliwia, czasami także wśród wrzosów i w lasach bukowo-jodłowych. W Polsce owocniki wytwarza od sierpnia do października[2].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- Kolczakówka dołkowana (Hydnellum scrobiculatum), która nie ma jednak wyraźnego strefowania, ma większe i inaczej wyglądające zarodniki[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f g MushroomExpert [online] [dostęp 2014-04-25] (ang.).
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01].
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
- ↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski , Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5