Korzeniowiec drobnopory
 Korzeniowiec drobnopory (Heterobasidion parviporum) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
korzeniowiec drobnopory |
| Nazwa systematyczna | |
| Heterobasidion parviporum Niemelä & Korhonen Heterobasidion annosum, Biology, Ecology, Impact and Control (Wallingford): 31 (1998) | |
Korzeniowiec drobnopory (Heterobasidion parviporum Niemelä & Korhonen) – gatunek grzybów z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Heterobasidion, Bondarzewiaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Heterobasidion parviporum został oddzielony od kompleksu gatunkowego półkuli północnej Heterobasidion annosum sensu lato przez Tuomi Niemelä i Kari Korhonena w 1998 r. i odpowiada europejskiej grupie interstabilności „S”[2].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Jest wieloletnią hubą z delikatnie filcowym brzegiem kapelusza, a u młodych owocników również powierzchnią (widoczne dopiero przy użyciu lupy). Posiada (3–) 4–6 (–7) porów na mm². Kapelusz jest pomarańczowobrązowy, a pory kremowe[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki drobnoziarniste mają wymiary 4,3–5,4 × 3,7–4,3 μm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
W Europie prawdopodobnie istnieje wszędzie w obrębie naturalnego zasięgu występowania świerka pospolitego (Picea abies). Rzadko występuje w najbardziej wysuniętych na północ lasach świerkowych. Obszar występowania tego gatunku na wschodzie rozciąga się po wschodnie Himalaje i przez południową Syberię do Japonii na Dalekim Wschodzie[2][4][5]. Jest jednym z trzech występujących w Polsce gatunków należących do rodzaju Heterobasidion[6]. Podawany z Puszczy Knyszyńskiej[7] i Pienińskiego Parku Narodowego[8]. Rośnie głównie na świerku, ale także na sośnie i na modrzewiu[4]. Badania wykazały, że może być atakowany przez nowego wirusa RNA Heterobasidion 2 (HetRV2)[9].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Groźny pasożyt i saprotrof atakujący korzenie i ostatecznie doprowadzający do obumarcia drzewa. Powoduje białą zgniliznę drewna[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec sosnowy (Heterobasidion annosum), wyrastający zazwyczaj na drewnie sosnowym (Pinus) i wyróżniający się znacznie większymi porami (ma mniej porów na mm²), wytwarzający nieraz owocniki kapeluszowate, oraz korzeniowiec jodłowy (Heterobasidion abietinum), wyrastający zazwyczaj na drewnie jodły (Abies), bardzo rzadko na innym iglastym (np. świerku (Picea))[4][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-05-24] (ang.).
- ↑ a b Cabi.org, Heterobasidion parviporum [online] [dostęp 2020-05-24] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Heterobasidion parviporum, [w:] Thomas Læssøe, Jens H. Petersen, Fungi of Temperate Europe, Princeston and Oxford: Princeston University Press, 2019, s. 857, ISBN 978-0-691-18037-3.
- ↑ Maps of Heterobasidion parviporum, Discover Life [dostęp 2020-05-24].
- ↑ Radosław Cieślak, Huba korzeni – problem w lesie, Lasy Państwowe. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku, 2015 [dostęp 2020-05-24] (pol.).
- ↑ a b Mirosław Gryc, Heterobasidion parviporum – korzeniowiec drobnopory [online], grzyby-pk.pl [dostęp 2020-05-24] (pol.).
- ↑ Piotr Chachuła i inni, Mykobiota Pienińskiego PN w okresie jesienno-zimowym – wstępne wyniki badań, „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”, 74 (3), 2018, s. 181–193, ISSN 0009-6172.
- ↑ Eeva J. Vainio, Susanna Keriö, Jarkko Hantula, Description of a new putative virus infecting the conifer pathogenic fungus Heterobasidion parviporum with resemblance to Heterobasidion annosum P-type partitivirus, „Archives of Virology”, 156 (1), 2011, s. 79–86, DOI: 10.1007/s00705-010-0823-9, ISSN 0304-8608 [dostęp 2020-05-24] (ang.).