Koń małopolski
Koń małopolski – konie półkrwi angloarabskiej i arabskiej hodowane w Małopolsce, nieco mniejsze i lżejsze od koni wielkopolskich, urodziwe, o suchej budowie, doskonałym ruchu, dobrze wykorzystujące paszę, wytrwałe i dzielne w pracy[1].
Rasa ta jest oznaczana przez hodowców za pomocą symbolu "m.xo". Jest to ogólne określenie dla koni półkrwi angloarabskiej hodowanych w południowej i południowo-wschodniej części Polski.
Historia rasy[edytuj | edytuj kod]
Konie małopolskie wywodzą się swymi liniami żeńskimi od miejscowych koni chłopskich o dużym udziale krwi koników polskich[2], dlatego też ze wszystkich odmian koni gorącokrwistych hodowanych w Polsce, konie te mają najsilniej wyrażone cechy przekazywane im przez konika polskiego: płodność i plenność, długowieczność, dobre wykorzystanie paszy i niewybredność, odporność na choroby i trudne warunki bytu oraz wytrzymałość w pracy.
Rodzima populacja klaczy została w XVIII wieku uszlachetniona końmi orientalnymi: perskimi, turkmeńskimi, tureckimi i arabskimi. W XIX wieku wprowadzono do hodowli konie ze szczepów austro-węgierskich, takich jak Shagya, Amurath, Gidran, Gazla, Dahoman, Furioso i Przedświt oraz konie angielskie, arabskie i angloarabskie czystej krwi (długa tradycja hodowlana tych ostatnich w Polsce)[2]. W latach 60. XX w. w pierwszej Księdze Stadnej rasy małopolskiej znalazły się również konie kabardyńskie sprowadzone z Kaukazu do stadniny w Stubnie.
Urodzony w 1937 w Wojcieszkowie siwy ogier Ramzes miał znaczny wpływ na hodowlę koni holsztyńskich i westfalskich, oraz duży wpływ na europejską hodowlę koni sportowych[2][3].
Pokrój[edytuj | edytuj kod]
Są to konie w typie wierzchowym, eleganckie, wytrzymałe, o średnich gabarytach i suchej budowie, najczęściej w typie angloarabskim. Głowa niewielka, zbliżona wyglądem do głowy konia arabskiego. Szyja długa, kark lekki. Kłąb zaznaczony wyraźnie, łopatki czasem strome. Grzbiet bywa nieco słaby, kłoda niezbyt szeroka i głęboka. Zad lekko ścięty, dobrze umięśniony. Kończyny długie i suche, czasami trochę zbyt lekkie, kopyta dobre, bez szczotek pęcinowych. Występują wszystkie maści. Wysokość w kłębie wynosi 158-165 cm[2]. Zazwyczaj koń małopolski jest mniejszy o ok. 5 cm od konia wielkopolskiego i o 100 kg od niego lżejszy.
Odmiany rasy[edytuj | edytuj kod]
Rasa małopolska ma cztery odmiany o nieznacznych różnicach:
- kielecką
- lubelską
- sądecką (bazująca na dużej domieszce węgierskiej rasy Furioso)[1]
- dąbrowsko-tarnowską (bazująca na dużej domieszce węgierskiej rasy Gidran)[1]
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
Elitarną hodowlę konia małopolskiego, skupiającą najcenniejsze klacze-matki prowadzą stadniny w: Walewicach, Janowie Podlaskim, Ochabach, Prudniku, Udorzu i Kalnikowie. Stadnina Koni Michałów hoduje konie o maści tarantowatej. W księdze stadnej w 2010 było zapisanych 1809 klaczy i 160 ogierów[4].
Hodowców i miłośników konia małopolskiego zrzesza Polski Związek Hodowców Koni Małopolskich.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Susan McBane: Pferde der Welt. Könemann, 1997, s. 122, język niemieckiki, ISBN 3-89508-527-8
- ↑ a b c d zob. Martin Haller: Rasy Koni. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1997. ISBN 83-7073-121-X.
- ↑ Ramzes reproduktor stulecia.. pcbj.pl. [dostęp 2023-12-07]. (pol.).
- ↑ Tadeusz Szulc (red.): Chów i hodowla zwierząt. Wyd. 2. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2013, s. 662. ISBN 978-83-7717-148-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
History of Malopolski Horse Stallions
- Konie małopolskie. malopolaki.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-15)].
- Polski Związek Hodowców Koni Małopolskich
- Program hodowli koni rasy małopolskiej
- Equine Kingdom – Malapolski. equinekingdom.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-11)]. (ang.)
- Oklahoma State University – Malopolski (ang.)