Krytonosek jednobarwny
| Scytalopus unicolor[1] | |
| Salvin, 1895 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
krytonosek jednobarwny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Krytonosek jednobarwny[3] (Scytalopus unicolor) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych (Rhinocryptidae). Endemiczny dla Peru.
- Systematyka
Gatunek monotypowy[4][5]. Dawniej za jego podgatunki uznawano krytonoska czarniawego (S. latrans) i krytonoska śpiewnego (S. parvirostris), ale różnią się od niego wokalizacją[4].
- Występowanie
Całkowity zasięg występowania, szacowany na 5300 km², obejmuje niewielki obszar Andów w zachodnim Peru. Krytonosek jednobarwny zasiedla wilgotne górskie lasy i gęste zarośla na wysokości 2000–3170 m n.p.m., sporadycznie do 3400 m n.p.m.[6]
- Morfologia
Długość ciała wynosi 11 cm, masa ciała 17–19 g. Wierzch ciała ciemnoszary, spód nieznacznie jaśniejszy. U osobników młodych wierzch ciała z wyjątkiem ogona brązowawy. Nogi i stopy jasnobrązowe[7].
- Zachowanie
Zachowanie tego gatunku jest prawie całkowicie nieznane. Zazwyczaj krytonosek jednobarwny przebywa na ziemi lub do 2 m nad ziemią. Gniazdo ma kulisty kształt z bocznym wejściem, budulec stanowi mech i włókna roślinne. Wyprowadza 2 lęgi[8].
- Status
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened) od 2022 roku; wcześniej, od 2000 był uznawany jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji została oszacowana na 8500-11500 dorosłych osobników, w 1996 roku ptak ten opisywany był jako pospolity. Trend liczebności populacji jest oceniany jako spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Scytalopus unicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Scytalopus unicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ a b Unicoloured Tapaculo (Scytalopus unicolor). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antthrushes, antpittas, gnateaters, tapaculos, crescentchests. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-18]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Scytalopus unicolor. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-30]. (ang.).
- ↑ John T. Zimmer. Studies of Peruvian birds. No. XXXII: the genus Scytalopus. „American Museum Novitates”. 1044, 1939.
- ↑ Steven Hilty, Bill Brown: A Guide to the Birds of Columbia. Princeton University Press, 1986, s. 427. ISBN 978-0-691-08372-8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 353. ISBN 978-83-01-15733-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Oryginalny opis gatunku w „Novitates Zoologicae”, v. 2, 1895