Landhaus
51°03′00″N 13°44′35″E/51,050000 13,743056 Landhaus w 2012 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Wilsdruffer Straße 2, 01067 Dresden[1] |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1770 |
| Ukończenie budowy |
1776 |
| Ważniejsze przebudowy |
1885–1888, 2003–2006 |
| Zniszczono |
1945 |
| Odbudowano |
1952–1953, 1963–1966 |
| Właściciel |
władze Drezna |
Położenie na mapie Drezna  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
Położenie na mapie Saksonii  | |
| 51°03′00″N 13°44′35″E/51,050000 13,743056
| |
Landhaus (także: Altes Landhaus, Altes Ständehaus[2]) – budynek, znajdujący się w Dreźnie, w dzielnicy Innere Altstadt. Jedyny zachowany historyczny budynek przy drezdeńskiej magistrali wschód-zachód[3]. Pod kątem stylistyki reprezentuje cechy późnego baroku, rokoka i wczesnego klasycyzmu. Powstały w latach 1770–1776 gmach pełnił funkcję siedziby organów parlamentarnych i administracyjnych zarówno w czasach Elektoratu, jak i Królestwa Saksonii. Obecnie mieszczą się w nim Muzeum Miejskie (niem. Stadtmuseum), Galeria Miejska (niem. Städtische Galerie Dresdner Kunst), sklep muzealny oraz kawiarnia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek został zbudowany w latach 1770–1776 na miejscu zniszczonego w 1760 roku wskutek działań związanych z wojną siedmioletnią pałacu Flemminga-Sułkowskiego[4][2]. Zaprojektowany przez dworskiego architekta Friedricha Augusta Krubsaciusa gmach powstał jako miejsce zgromadzeń reprezentacji saskich stanów krajowych (niem. Landstände)[5][6]. Rok po przyjęciu przez Saksonię w 1831 roku konstytucji ograniczającej prawa króla i przywileje stanowe, a także przyznającej obywatelom ograniczone czynne prawo wyborcze, budynek stał się siedzibą obu izb stanowych (niem. Ständekammern) nowo utworzonego parlamentu krajowego (niem. Landtag)[7][6][2].
W latach 1885–1888, w związku z przebiciem ulicy König-Johann-Straße, budynek, a w szczególności jego skrzydło zachodnie, poddano istotnym przeobrażeniom budowlanym – wyburzono przy tym w 1886 roku skrzydło południowe[4][2]. Izby saskiego parlamentu obradowały w gmachu do 1907 roku, kiedy to przeniosły się do nowo wybudowanego budynku przy Schlossplatz[2]. W późniejszych latach budynek, któremu nadano nawiązujące do jego poprzednich funkcji nazwy Landhaus (Altes Landhaus[2]) i Altes Ständehaus, był siedzibą instytucji związanych z administracją państwową[5].
W lutym 1945 roku, podczas bombardowania w okresie II wojny światowej, Landhaus został prawie całkowicie zniszczony[5][4][2]. W latach 1952–1953 przeprowadzono odbudowę skrzydła zachodniego, w którym ulokowano szkołę i przedszkole, a w 1961 roku rada miejska podjęła decyzję o rekonstrukcji głównej części budynku[5]. Projekt ten zrealizowano w latach 1963–1966; nie odbudowano natomiast bocznego skrzydła od strony wschodniej, co spowodowało zanik znajdującego się pierwotnie w tym miejscu dziedzińca[4]. Po zakończeniu prac budowlanych 6 stycznia 1966 roku cały odbudowany budynek przekazano Muzeum Miejskiemu (niem. Stadtmuseum Dresden[8][5]). W 2002 roku ulokowano w nim również Galerię Miejską (niem. Städtische Galerie Dresden – Kunstsammlung)[9][2].
W latach 2003–2006 została przeprowadzona przebudowa wnętrz gmachu – powstały wtedy nowe sale wystawowe i funkcyjne, ponadto w 2005 roku po wschodniej stronie budynku zbudowano budzącą kontrowersje, nowoczesną konstrukcję ze schodami pożarowymi[5][4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Landhaus pod kątem stylistycznym charakteryzuje się harmonijnym połączeniem elementów późnego baroku, rokoka i wczesnego klasycyzmu, zastosowanego przy tej okazji pierwszy raz w Dreźnie[10][5]. Przed południową fasadą budynku z zaokrąglonym środkowym ryzalitem znajduje się trakt ogrodowy, posiadający w swej formie barokowy akcent, z kolei północna fasada budynku jest determinowana przez środkowy ryzalit ze stanowiącym dawne główne wejście do budynku portalem, zawierającym sześć toskańskich kolumn, oraz szczytem ze skromnym tympanonem[2][4].
We wnętrzu gmachu wyróżnia się okazała klatka schodowa z dużymi, zakrzywionymi schodami, posiadającymi ozdobne, wykonane z żelaza balustrady, uchodząca za jedno z najważniejszych osiągnięć Friedricha Augusta Krubsaciusa i stanowiąca istotny wkład w stylistykę późnego baroku[4]. Znajdujący się pierwotnie przy wejściu na dziedziniec ozdobny zewnętrzny portal z fontanną z rzeźbami delfinów, wykonany w 1781 roku przez rzeźbiarza Johanna Christiana Feigego mł., został przeniesiony w latach 60. XX wieku do barokowego ogrodu w Heidenau, w dzielnicy Großsedlitz[4].
Instytucje w budynku[edytuj | edytuj kod]
Muzeum Miejskie[edytuj | edytuj kod]
Muzeum mieści obszerną stałą wystawę, składającą się z ponad 1000 eksponatów rozmieszczonych w czterech salach i 20 stacji multimedialnych, dokumentującą historię Drezna od XII wieku do lat 1989–1990[8][3]. Znajduje się w nim również wielkie zdjęcie, o powierzchni 54 m², ukazujące miasto z lotu ptaka, a także osobna sala z wystawą opisującą historię miasta w czasach rządów nazistowskich[3]. Muzeum organizuje ponadto coroczne wystawy bożonarodzeniowe[10].
Galeria Miejska[edytuj | edytuj kod]
W zbiorach galerii, położonej na pierwszym piętrze budynku, znajduje się około 1900 obrazów, 800 rzeźb i 20 000 prac wykonanych z papieru[10][9]. Najstarsze prace pochodzą z XVI wieku, aczkolwiek nacisk kładziony jest na XIX i XX wiek, a także na sztukę współczesną[9]. Stała ekspozycja galerii zorientowana jest na sztukę drezdeńską XIX i XX wieku, z pracami takich artystów, jak Otto Mueller, Otto Dix, Curt Querner i Hermann Glöckner[9]. Galeria organizuje również wystawy czasowe[11].
Pozostałe[edytuj | edytuj kod]
W budynku mieści się biblioteka, mająca w swym posiadaniu około 20 000 koncentrujących się głównie na historii, sztuce, kulturze i ekonomii Drezna książek, z których najstarsze pochodzą z XVII wieku, a także 150 czasopism[8]. Znajdują się w nim również sklep muzealny (niem. Museumsshop), oferujący szeroki wybór fachowej literatury i różnych upominków, oraz kawiarnia Museumscafé Krubsacius[8][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dresden Erleben. die-infoseiten.de. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i Altes Landhaus (Altes Ständehaus). [w:] Dresden [on-line]. dresden-und-sachsen.de. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c Hartmut Ellrich: Dresden 1933-1945: der historische Reiseführer. [w:] 1 Landhaus/Stadtmuseum/Städtische Galerie [on-line]. books.google.pl, 2008. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h Heinz Quinger: Dresden und Umgebung: Geschichte, Kunst und Kultur der sächsischen Hauptstadt. [w:] Die Stadt in vier Hauptrundgängen [on-line]. books.google.pl, 1999. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g Das Landhaus – Sitz des Stadtmuseums Dresden. [w:] Geschichte Landhaus [on-line]. courses.psu.edu. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b Michael Richter: Die Bildung des Freistaates Sachsen: friedliche Revolution, Föderalisierung, deutsche Einheit 1989/90, Tom 1. [w:] 7.1.3 Konstituierung des Landtages im Oktober 1990 [on-line]. books.google.pl, 2004. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ Olaf B. Rader: Kleine Geschichte Dresdens. books.google.pl, 2005. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d Stadtmuseum Dresden. [w:] Museen [on-line]. museen-dresden.de. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d Städtische Galerie Dresden – Kunstsammlung. [w:] Museen [on-line]. museen-dresden.de. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ a b c d Siiri Klose: Dresden & Sächsische Schweiz. [w:] Landhaus [on-line]. books.google.pl, 2012. [dostęp 2018-01-18]. (niem.).
- ↑ Galeria Miejska w Dreźnie/Städtische Galerie Dresden. drezno.info. [dostęp 2018-01-18]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona Muzeum Miejskiego w Dreźnie (niem.)
- Strona Galerii Miejskiej w Dreźnie (niem.)