Lejb Goldin
| Data i miejsce urodzenia |
1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1942 |
| Zawód, zajęcie |
Lejb (Lejbł) Goldin (ur. w 1906 w Warszawie, zm. w 1942 w obozie zagłady w Treblince) – polsko-żydowski dziennikarz, pisarz i tłumacz tworzący w języku jidysz[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Warszawie. Pochodził z biednej rodziny żydowskiej i już w młodości związał się z żydowskim młodzieżowym ruchem robotniczym. W latach 1922–1932 należał do ruchu komunistycznego, zaś następnie był trocksitą[1]. Od 1936 roku był członkiem Bundu[2] i w ramach aktywności partyjnej organizował między innymi działalność kulturalną w Stowarzyszeniu Żydowskich Pomocników Handlowych. Jako dziennikarz związany był z prasą lewicową. Publikował głównie eseistykę i krytykę literacką. Goldin zajmował się także tłumaczeniami literatury światowej na język jidysz[1].
Po wybuchu II wojny światowej znalazł się w utworzonym przez niemieckie władze okupacyjne – getcie warszawskim. Na potrzeby podziemnego archiwum getta warszawskiego tworzonego przez grupę Oneg Szabat, Lejb Goldin napisał esej pt. Kronik fun a mesles (j. pol.; Kronika jednej doby)[1][3][4] opisujący los głodnego intelektualisty w getcie[5]. W okresie okupacji Goldin współpracował także z podziemną prasą bundnowską[1]
Ze względu na esej, którego był autorem niekiedy podaje się, że Goldin zmarł z głodu w getcie, jednak bardziej prawdopodobne jest, iż w trakcie wielkiej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim latem 1942 roku został wywieziony do obou zagłady w Treblince i tam zamordowany[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W filmie dokumentalnym pt. Kto napisze naszą historię w reż. Roberty Grossman z 2018 roku w postać Lejba Goldina wcielił się Bartłomiej Kotschedoff[6].
Bożena Umińska-Keff poświęciła mu wiersz pt. Nie jest gotowy z tomu Opiekun[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Goldin Lejb (Lejbł). jhi.pl. [dostęp 2018-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-19)].
- ↑ Aleksandra Bańkowska, Tadeusz Epsztein (opr.) – Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 11, Ludzie i prace "Oneg Szabat" (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2013) str. XXX
- ↑ C04 Leyb Goldin description of a single day in the Ghetto. training.ehri-project.eu. [dostęp 2021-04-19]. (ang.).
- ↑ Getto warszawskie - życie za murem. przewodnik-katolicki.pl. [dostęp 2021-04-19].
- ↑ Smak gettowego życia 16. Mieszkanie prywatne Emanuela Ringelbluma – Leszno 18. 1943.pl. [dostęp 2021-04-19].
- ↑ Kto napisze naszą historię. imdb.com. [dostęp 2021-04-19]. (ang.).
- ↑ Nie jest gotowy. wolnelektury.pl. [dostęp 2021-04-19].