Lili Elbe
 Lili Elbe w 1926 | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Einar Mogens Wegener |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
28 grudnia 1882 |
| Data i miejsce śmierci |
13 września 1931 |
Lili Elbe (ur. 28 grudnia 1882 w Vejle jako Einar Mogens Wegener, zm. 13 września 1931 w Dreźnie) – transpłciowa kobieta, jedna z pierwszych osób, które przeszły udokumentowaną operację korekty płci[1].
Pod swoim oryginalnym imieniem była znanym artystą. Już w latach 20. regularnie publicznie pokazywała się jako kobieta i była przedstawiana jako siostra Einara, Lily. W 1930 roku przeszła pierwszą operację korekty płci i przyjęła oficjalnie imię Lili Elbe[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Współcześnie podejrzewa się, że jej interpłciowość mogła być spowodowana zespołem Klinefeltera lub inną nieprawidłowością genetyczną; nie jest to jednak pewne, gdyż większość warunków interpłciowości odkryto i opisano dopiero po jej śmierci.
Elbe urodziła się w Danii, jej płeć została zidentyfikowana jako męska. Jako Einar Wegener przeżyła wiele lat, także w małżeństwie z kobietą – znaną artystką tamtych czasów – Gerdą Wegener. Elbe również była malarką. Pozowała żonie do obrazów jako kobieta, często w zwykłym życiu czy na przyjęciach występowała jako kobieta i nie została rozpoznana. Za to zdarzały jej się propozycje małżeństwa. W pewnym momencie swojego życia Elbe zdecydowała się na chirurgiczną korektę płci i stała się Lili Elbe. Od momentu operacji porzuciła malowanie, uważając, że było to coś, co robił tylko Einar. W niedługim czasie po ostatniej z serii operacji Elbe zmarła.
Elbe została pochowana na cmentarzu w Dreźnie. Jej prace do dziś można zobaczyć w duńskim Muzeum Sztuki w Vejle.
W kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]
W 2001 roku ukazała się powieść The Danish Girl (w polskim przekładzie Dziewczyna z portretu[3]) Davida Ebershoffa będąca fikcyjnym przedstawieniem losów Elbe. W tym samym roku publikacja otrzymała Rosenthal Foundation Award od Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury[4]. 5 września 2015 odbyła się światowa premiera ekranizacji tej powieści w reżyserii Toma Hoopera (filmowy tytuł Dziewczyna z portretu, ang. The Danish Girl)[5][6]. W rolę Lili Elbe wcielił się Eddie Redmayne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Richard Mühsam, Chirurgische Eingriffe bei Anomalien des Sexuallebens, [w:] Magnus Hirschfeld (red.), Therapie der Gegenwart, t. 67, 1926, s. 451–455 (niem.).
- ↑ Biografia Lili Elbe. transfuzja.org, 28 listopada 2007. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 lutego 2015)].
- ↑ Dziewczyna z portretu. lubimyczytac.pl. [dostęp 2015-02-27].
- ↑ Rosenthal Family Foundation Award for Fiction. American Academy of Arts and Letters. [dostęp 2015-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 stycznia 2016)]. (ang.).
- ↑ Dziewczyna z portretu w bazie Filmweb
- ↑ The Danish Girl. Internet Movie Database. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).