Lipniki (województwo podlaskie)
53°12′06″N 22°50′21″E/53,201667 22,839167| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-080[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BIA |
| SIMC |
0043162[5] |
Położenie na mapie gminy Tykocin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
| 53°12′06″N 22°50′21″E/53,201667 22,839167[1]
| |
Lipniki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Tykocin[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1 połowie XVI wieku w Lipnikach założono folwark z dworem i ogrodem wchodzący w skład dóbr tykocińskich. Właścicielami Lipnik byli od 1433 do 1542 r. kolejno Jan Gasztołd starosta smoleński, Marian Gasztołd wojewoda trocki, Olbracht Gasztołd wojewoda wileński, Stanisław Gasztołd wojewoda trocki[8]. Po bezpotomnej śmierci tego ostatniego w 1542 r. Lipniki wraz z dobrami tykocińskimi stały się własnością króla Zygmunta Augusta, a po jego śmierci w 1572 r. zostały uznane za starostwo. Królewszczyzną pozostawały do 1661 r., gdy sejm nadał je za zasługi Stefanowi Czernieckiemu. W II połowie XIX w. właścicielami Lipnik była rodzina Rostworowskich, po których w okresie międzywojennym Lipniki przejął Tadeusz Łowicki[8]. Lipniki w II połowie XVI i na początku XVII w. były rezydencją starościńską, którą ukształtował Paweł Juriewicz Notowicz, dworzanin króla Zygmunta Augusta. Zlokalizował on folwark na skarpie nad doliną rzeki w sąsiedztwie łąk, przy drodze z Tykocina do Choroszczy. Szesnastowieczny dwór wzniesiono w pobliżu drogi prowadzącej z Tykocina i na granicy podwórza oraz kwaterowego ogrodu[8].
W latach 1571-1603 dwór w Lipnikach był główną rezydencją znanego renesansowego pisarza Łukasza Górnickiego i w tym dworze powstała większość jego dzieł[8].
W XIX wieku w pobliżu miejsca, gdzie stał renesansowy dwór Łukasza Górnickiego wzniesiono pałac z cegły, stojący na wysokim podpiwniczeniu[8].
W okresie międzywojennym właścicielem Lipnik był najpierw Tadeusz Łowicki, a po nim jego żona Maria z Dziekońskich Łowicka. W 1947 roku rozebrano dwór, a majątek rozparcelowano[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68935
- ↑ Wieś Lipniki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-10-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 656 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d e f Lipniki - ogród dworski [online], www.ogrodowy.minigo.pl [dostęp 2019-07-17].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bończak-Kucharczyk Ewa, Maroszek Józef, Cybulko Zofia, Dokumentacja ewidencyjna założenia dworsko-ogrodowego w Lipnikach, Białystok 1985, maszynopis w posiadaniu Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Lipniki (6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 276.
- Siedziba gminy: Tykocin
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta | |
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi | |
| Kolonie | |
| Osada |
