Materiały biblioteczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Opracowane materiały biblioteczne na regale biblioteki w USA

Materiały biblioteczne – dokumenty zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, przeznaczone do rozpowszechniania, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści, a zwłaszcza[1].

Materiałami bibliotecznymi są różne rodzaje dokumentów, które są gromadzone w bibliotekach, w przeciwieństwie do materiałów muzealnych czy archiwaliów[2].

Dokumenty graficzne[edytuj | edytuj kod]

  • piśmiennicze to dokumenty, których treść wyrażona jest za pomocą pisma
  • kartograficzne – Dokumenty kartograficzne obejmują wszystkie zmniejszone wyobrażenia całości i części ziemi, innych planet lub nieba, sporządzone według ustalonych zasad, bez względu na to czy są zaopatrzone w tekst objaśniający, czy nie. Ze względu na formę zewnętrzną dzielą się na mapy i plany (luźne i zgrupowane w atlasy) składane i ścienne, globusy oraz płaskie modele powierzchni ziemi[3].

Zbiory muzyczne

  • ikonograficzne – Do zbiorów ikonograficznych zaliczamy zarówno rysunki i ryciny oryginalne, jak też ich reprodukcje mechaniczne lub fotograficzne. W bibliotekach gromadzi się je z uwagi na ich istotną funkcję historyczno-dokumentacyjną i wystawienniczą.
  • muzyczne – składają się na nie nuty, tj. rękopiśmienne i drukowane dokumenty zapisane „notacją muzyczną"

Dokumenty niepiśmiennicze[edytuj | edytuj kod]

  • Dokumenty dźwiękowe – płyty i taśmy dźwiękowe, czyli dokumenty, w których dźwięk został zapisany mechanicznie lub elektronicznie (płyty gramofonowe, taśmy magnetofonowe, płyty kompaktowe).
  • audiowizualne – Dokumentami audiowizualnymi nazywamy dokumenty, w których utrwalona treść jest odbierana przez wzrok bądź słuch lub przez wzrok i słuch jednocześnie. Stosownie do tej klasyfikacji wyróżnia się dokumenty:
  • oglądowe (wizualne)- oprócz już wyszczególnionych ikonografii i wydawnictw kartograficznych, do tej grupy należą też — w aspekcie odbioru – nieme filmy, dokumenty wtórne (reprodukcje tekstów), afisze, plakaty, widokówki, reprodukcje dzieł sztuki.
  • dokumenty słuchowe (audialne) – dokumenty dźwiękowe.
  • oglądowo-słuchowe (audiowizualne) – Cechą wspólną zbioru dokumentów audiowizualnych jest konieczność ich odbioru za pomocą specjalnej aparatury. Dokumenty oglądowo-słuchowe są reprezentowane w bibliotekach przez filmy dźwiękowe i wideokasety[3].
  • dokumenty elektroniczne – Dokumentami informatycznymi lub elektronicznymi nazywamy informacje zapisane za pomocą techniki informatycznej (komputerowej) na elektronicznych nośnikach informacji — dyskach elastycznych i dyskach optycznych[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bibliotekarstwo, red. Z. Żmigrodzki. Wyd. 2, uzup. i rozsz., Warszawa: SBP, 1998, s. 14.
  2. Czapnik Grzegorz: Podręczny słownik bibliotekarza. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2011, s. 194. ISBN 978-83-61464-39-6.
  3. a b Bibliotekarstwo, red. Z. Żmigrodzki. Wyd. 2, uzup. i rozsz., Warszawa: SBP, 1998, s. 156,
  4. Art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393)