Merveilleux (ciastko)
Merveilleux (nieoficjalnie „cudowne ciasteczko”) – francuskie lekkie ciasteczko deserowe, które składa się z dwóch krążków bezy połączonych słodką bitą śmietaną. Po wierzchu ciastko jest pokryte bitą śmietaną i obficie posypane posypką, np. wiórkami czekolady[1][2][3]. Ciastko spotykane jest w trzech rozmiarach: małym, dużym oraz torciku dla 4 osób.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Dostępnych jest 6 wersji smakowych ciastka Merveilleux[4]:
- Le Merveilleux: beza, bita śmietana o smaku czekoladowym, obtoczone wiórkami czekolady
- L’Incroyable: beza, bita śmietana o smaku scpeculoos, obtoczone wiórkami białej czekolady
- L’Impensable: beza, bita śmietana o smaku kawowym, obtoczone okruchami skrystalizowanej bezy
- Le Sans-Culotte: beza, bita śmietana o smaku karmelowym, obtoczone okruchami skrystalizowanej bezy
- Le Magnifique: beza, bita śmietana o smaku pralinek, obtoczone małymi kawałkami migdałów i karmelizowanych orzechów laskowych
- L’Excentrique: beza, bita śmietana o smaku czereśniowym, obtoczone różowymi okruchami skrystalizowanej bezy.
Ciastko najlepiej zjeść w ciągu 30 minut od zakupu[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1982 roku cukiernik z Lille Frédéric Vaucamps opracował własną wersję dawnego klasycznego ciastka deserowego złożonego z bezy i kremu, znacznie lżejszą od swojego poprzednika i dostępną w licznych wariantach smakowych[2][5]. Swój pierwszy sklep cukierniczy otworzył w 1997 roku w Lille[5].
Sklepy cukiernicze Frédérica Vaucampsa noszą nazwę Aux Merveilleux de Fred i nastawione są przede wszystkim na produkcję tego jednego rodzaju ciastka[6]. Ciastka merveilleux i inne wyroby cukiernicze (tj. brioche w wersji naturalnej, z rodzynkami, cukrem lub czekoladą oraz nadziewane wafle) są robione ręcznie tradycyjnymi metodami i pieczone przez cały dzień na miejscu. Bez względu na miejsce zakupu, wszędzie smakują identycznie[4].
Niezależnie od lokalizacji wszystkie cukiernie mają podobny wystrój, który obejmuje olbrzymi kryształowy żyrandol, jasnobeżową marmurową podłogę z czarnymi wstawkami pomiędzy płytami, blaty z czerwonego hiszpańskiego marmuru Rojo Alicante, na ścianach murale i freski zainspirowane XVIII-wieczną sztuką oraz otwartą kuchnię[2], co pozwala klientom i przechodniom na przyglądanie się pracy cukierników[6]. Wnętrze dekorują też pozłacane lustra i ramy[4].
Od 2003 roku na terenie całej Francji można znaleźć cukiernie Aux Merveilleux de Fred[3][4], natomiast od 2009 roku także w wielu dużych miastach na całym świecie, np. w Londynie, Berlinie, Brukseli, Genewie, Nowym Jorku, Pradze i Tokyo[4]. Na rynku amerykańskim ciastko jest obecne dopiero od kilku lat, lecz staje się coraz bardziej popularne[1].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Nazwa ciastka Merveilleux (fr. niezwykły, cudny, zachwycający, wspaniały) nawiązuje do francuskiej subkultury arystokratycznej końca XVIII wieku nazywanej Incroyables i Merveilleuses, która charakteryzowała się korzystaniem z życiowych przyjemności i frywolnym stylem ubioru. Kobiety hołdujące temu stylowi życia nazywały się Les Merveilleuses (dosłownie: wspaniałe, cudowne), zaś mężczyźni byli nazywani Les Incroyables (dosłownie: niewiarygodni)[5].
Ekstrawagancko ubrani młodzi mężczyźni Incroyables nosili fraki o przedłużonych połach z szerokimi klapami, pasiastą kamizelkę z szalowym kołnierzem, długie spodnie wpuszczone w cholewy butów lub krótkie spodnie do płytkich pantofli. Szyję owijali chustkami, a na głowie mieli kapelusz w kształcie przygniecionego piroga. Ich rekwizytami były zegarek, wiszące breloki i laska[7][8].
Elegantki Merveilleuses przesadnie naśladowały antyczny styl ubioru. Ich suknie o wysokim stanie były wykonane z lekkiej, przezroczystej tkaniny. Głowę zdobił duży kapelusz z podniesionym z przodu rondem. Na palcach u nóg miały pierścionki i nosiły sandały, szokując swoim negliżem[7][8].
Incroyables i Merveilleuses spotykali się w paryskich salonach i dyskutowali na tematy polityczne i gospodarcze, lecz ich wiodącym celem było „pokazywanie się i bycie widzianym w wytwornym towarzystwie”, picie herbaty i delektowanie się ciastkami[4].
Tak opisał mężczyzn Incroyables i kobiety Merveilleuses francuski powieściopisarz Louis-Sébastien Mercier za swojego życia w 1797 roku[8]:
Czy w przyszłości ktoś da wiarę, że ludzie, których krewni zginęli na szafocie, ustanowili nie dni wspólnego i pełnego powagi umartwiania się […], lecz dni taneczne, kiedy to tańczyli, pili i jedli do upadłego?
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Brooke Bobb: Why the Merveilleux Is the Most Heavenly Fall Pastry. vogue.com, 2015. [dostęp 2022-11-30]. (ang.).
- ↑ a b c Lindsey Tramuta: The New Paris: The People, Places & Ideas Fueling a Movement. Abrams, 2017. ISBN 978-1-4197-2403-9.
- ↑ a b (na podstawie) Molly Wilkinson „French Pastry Made Simple: Foolproof Recipes for Éclairs, Tarts, Macarons and More”: How to make French Merveilleux cakes. thegoodlifefrance.com. [dostęp 2022-11-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Aux Merveilleux de Fred: Our Products. auxmerveilleux.com, 2022. [dostęp 2022-11-30]. (ang.).
- ↑ a b c d Molly Wilkinson: Les Merveilleux: Indulge in a Dessert as Marvelous as Its Name. inspirelle.com, 2016. [dostęp 2022-11-30]. (ang.).
- ↑ a b Catherine Le Nevez: Paris. Lonely Planet, 2018. ISBN 978-1-74220-035-4.
- ↑ a b Irena Turnau: Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1999, s. 108, 180. ISBN 83-86951-53-2.
- ↑ a b c Tomasz Wysłobocki. W cieniu gilotyny. O estetycznych, obyczajowych i społecznych uwarunkowaniach powstania melodramatu. „Rocznik Komparatystyczny”. 11 (2020), s. 60, 2020. Uniwersytet Wrocławski. DOI: 10.18276/rk.2020.11-02.