Navarretia

*Navarretia*
	; Navarretia fossalis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wielosiłowate
Rodzaj	Navarretia
	Nazwa systematyczna
	Navarretia Ruiz et Pavon; Prodr. 20. Oct (prim.) 1794
	Typ nomenklatoryczny
	N. involucrata Ruiz et Pavon
	Multimedia w Wikimedia Commons

Navarretia – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Obejmuje 41 gatunków^[4] występujących na kontynentach amerykańskich, głównie w zachodniej części Ameryki Północnej (w Kalifornii 29 gatunków) oraz w południowej części Ameryki Południowej (jeden gatunek w Chile i Argentynie)^[5]. Rośliny te rosną nad wiosennymi rozlewiskami, brzegami jezior, w miejscach wilgotnych lub w murawach, na suchych stokach. Często zajmują siedliska zalewane w okresie zimowo-wiosennym, które latem są suche. Nazwa rodzajowa upamiętnia hiszpańskiego lekarza z XVIII wieku – doktora F. Navarrete^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Rośliny jednoroczne osiągające 0,5 m wysokości, często gruczołowato owłosione, o wyraźnym zapachu^[5].
Liście: Skrętoległe, niepodzielone, wcinane lub pierzasto podzielone, kolczaste^[5].
Kwiaty: Cztero- lub pięciokrotne, promieniste, zebrane w gęste, główkowate kwiatostany. Działki kielicha (4 lub 5) u nasady zrośnięte, poza tym z działkami połączonymi w górnej części błoniasto, na szczycie kolczaste. Płatki korony w dole zrosłe w cienką rurkę, w górze z zaostrzonymi łatkami. Barwy niebieskiej, purpurowej, różowej, żółtej lub białej. Pręciki są 4 lub jest ich 5. Zalążnia górna, utworzona z 3 owocolistków z pojedynczą szyjką słupka, na szczycie rozdzieloną na dwie lub trzy łatki^[5].
Owoce: Trójkomorowe, kulistawe torebki zawierające po kilka do wielu nasion w każdej z komór^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z podrodziny Polemonioideae z rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae)^[6]

Wykaz gatunków^[4]

Navarretia atractyloides (Benth.) Hook. & Arn.
Navarretia bakeri H. Mason
Navarretia brandegeei (A. Gray) Kuntze
Navarretia breweri (A. Gray) Greene
Navarretia californica (Hook. & Arn.) Kuntze
Navarretia campanulata (A. Gray) Kuntze
Navarretia capillaris (Kellogg) Kuntze
Navarretia cotulifolia (Benth.) Hook. & Arn.
Navarretia dichotoma (Benth.) Kuntze
Navarretia divaricata Greene
Navarretia eriocephala H. Mason
Navarretia filicaulis (Torr. ex A. Gray) Greene
Navarretia fossalis Moran
Navarretia hamata Greene
Navarretia heterandra H. Mason
Navarretia heterodoxa (Greene) Greene
Navarretia intertexta (Benth.) Hook.
Navarretia involucrata Ruiz & Pav.
Navarretia jaredii Eastw.
Navarretia jepsonii V.L. Bailey ex Jeps.
Navarretia leptalea (A. Gray) L.A. Johnson
Navarretia leucocephala Benth.
Navarretia mellita (Greene) Greene
Navarretia minima Nutt.
Navarretia mitracarpa Greene
Navarretia myersii P.S. Allen & A.G. Day
Navarretia nigelliformis Greene
Navarretia parvula (Greene) Greene
Navarretia pauciflora H. Mason
Navarretia peninsularis Greene
Navarretia plieantha H. Mason
Navarretia prolifera Greene
Navarretia propinqua Suksd.
Navarretia prostrata (A. Gray) Greene
Navarretia pubescens (Benth.) Hook. & Arn.
Navarretia rosulata Brand
Navarretia setiloba Coville
Navarretia subuligera Greene
Navarretia tagetina Greene
Navarretia viscidula Benth.
Navarretia wrightii (A. Gray) Kuntze

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
↑ ^a ^b Navarretia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
↑ ^a ^b Navarretia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 193. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Genus: Navarretia Ruiz & Pav.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).

[ing-3] Navarretia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].

[tpl-4] Navarretia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 193. ISBN 0-333-74890-5.

[grin-6] Genus: Navarretia Ruiz & Pav.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]