Ojkofobia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Roger Scruton, twórca terminu

Ojkofobia, także oikofobia (gr. οἶκος + φόβος „strach przed domem, rodziną”) – termin wprowadzony przez Rogera Scrutona oznaczający odrzucenie (od rezerwy do nienawiści) rodzimej kultury i apologię innych systemów wartości[1][2][3]. Scruton używał terminu „ojkofobia” jako przeciwieństwa ksenofobii[2].

Definicje[edytuj | edytuj kod]

W literaturze terminu ojkofobia użył w 1808 roku poeta romantyczny Robert Southey do określenia tęsknoty za opuszczeniem domu rodzinnego[4]. Terminem tym w 2004 roku[2] Scruton określił zjawisko kryzysu tożsamości społecznej charakteryzującego dekadencką fazę rozwoju cywilizacji, a przypisywaną środowiskom lewicowym i liberalnym[1]. W opisie Scrutona ojkofobia jest przeciwieństwem ojkofilii, rozumianej jako miłość do domu, do tego co nasze. Przyczyn opisywanego zjawiska upatruje w buncie młodzieży oraz aktywnościach kojarzonych z poglądami lewicowymi, takich jak odrzucenie tradycji i działań o charakterze inżynierii społecznej[5]. Za charakterystyczne uważa samookreślenie tych grup jako obrońców przed ksenofobią rozumianą jako awersja do „obcych”, bez precyzyjnego określenia sensu i aspektów zarzutów, a także poprawne politycznie szermowanie hasłami walki z seksizmem, rasizmem, homofobią i antysemityzmem[1]. Deklarowanym celem ich działania jest stworzenie inkluzywnego, otwartego, społeczeństwa wielokulturowego[1]. W opinii Scrutona część tzw. elit intelektualnych i politycznych Europy popada w ojkofobię. Postawę wyrzeczenia się dziedzictwa i domu, wyrażaną hasłem „tam moja ojczyzna, gdzie mi dobrze”[3], przypisuje instytucjom międzynarodowym (takim jak Unia Europejska) oraz szeroko rozumianym intelektualistom kosmopolitycznym, pragmatycznym i postmodernistycznym[6]. Jako skrajną formę ojkofobii określana jest nienawiść do rodziny, ojczyzny, kultury narodowej i wspólnoty cywilizacyjnej[1][7][8], wyobcowanie połączone z niezadomowieniem, lękiem i frustracją[9]. Przyczyn upatruje autor w zeświecczeniu społeczeństwa[1]. Jako remedium wskazuje powrót do metafizyki realistycznej, antropologii i w konsekwencji – klasycznej cywilizacji chrześcijańskiej[1].

Termin medyczny[edytuj | edytuj kod]

Ojkofobia jako przykład rzadko używanego terminu psychiatrycznego pojawia się w tekście z roku 1910 w British Medical Journal[10]. Jako przykład terminu pochodzenia greckiego wymieniona jest także w pracy Philippe Chaslina[11]. W „The Encyclopedia of Phobias, Fears, and Anxieties” lęk przed domem, inaczej ojkofobia lub ekofobia jest zdefiniowana jako lęk przed otoczeniem domowym, w tym sprzętem gospodarstwa domowego oraz innymi przedmiotami stanowiącymi wyposażenie domu[12].

Międzynarodowa klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych ICD10[13][14], podręczniki medyczne[15][16] ani publikacje medyczne[17] nie wymieniają ojkofobii jako zaburzenia.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g Jacek Bartyzel, Ojkofobia, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”. T. XIII. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2004, ISBN 83-88822-88-8, s. 223–227.
  2. ↑ a b c Roger Scruton, England and the Need for Nations (Londyn: Civitas, 2004), s. 33–38 and for the excerpt of Scruton’s definition.
  3. ↑ a b Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku; Monika Żmudzka-Brodnicka: Polski patriotyzm a globalny sport; Rocznik Naukowy Tom XXII 2012, strona 78.
  4. ↑ Robert Southey: Letters from England. Londyn: 1808, s. 346.
  5. ↑ Byrne William F. „Conservatism and conservation”. Humanitas 26.1-2 (2013): 161-168.
  6. ↑ Smith Brian. „Roger Scruton and the Conservation of Culture.” Society 45.6 (2008): 557-561.
  7. ↑ W literaturze naukowej termin ten też jest definiowany jako „rezerwa lub nienawiść do wszystkiego, co ojczyste”, zob. P. Tarasiewicz, Szanse patriotyzmu w „globalnej wiosce”, „Cywilizacja”, 2008, nr 27, s. 45.
  8. ↑ Szersze ujęcie terminu brzmi: „odraza do miejsca w przestrzeni i historii”, zob. G. Szwat-Gyłybowa, (Nie)konwencjonalny trakt outsidera. O dylematach bułgarskich intelektualistów, [w:] „Topografia tożsamości”, t. 2, red. A. Firlej, W. Jóźwiak, Poznań 2012, s. 44. ISBN 978-83-232-2438-9.
  9. ↑ Oikofobia jako doświadczenie kulturowe, „Kultura i Historia”, 2012, nr 22.
  10. ↑ Letters, Notes, and Answers. „Br Med J. ; 1(2561): 300.”. 2561 (1), s. 300, 1910 Jan 29. 
  11. ↑ G.E. Berrios, F. Fuentenebro, P. Chaslin, P. Chaslin. Philippe Chaslin and descriptive psychopathology. Is ‘psychiatry’ a well made language?. „Hist Psychiatry”. 6 (23 Pt 3), s. 395–405, Sep 1995. DOI: 10.1177/0957154X9500602307. PMID: 11639854. 
  12. ↑ Ronald M. Doctor, Ada P. Kahn, Christine Adamec: The Encyclopedia of Phobias, Fears, and Anxieties (wyd III). Facts on File, 2008, s. 281.
  13. ↑ Stanisław Pużyński & Jacek Wciórka: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne. Kraków, Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 1998, s. 92. ISBN 83-85688-37-4.
  14. ↑ Stanisław Pużyński & Jacek Wciórka: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków, Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 2000, s. 121–122. ISBN 83-85688-25-0.
  15. ↑ Jolanta Rabe-Jabłońska: Zaburzenia nerwicowe. W: Marek Jarema, Jolanta Rabe-Jabłońska: Psychiatria. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2011, s. 227, seria: Podręcznik dla studentów medycyny. ISBN 978-83-200-4180-4.
  16. ↑ Janusz Rybakowski: Zaburzenia lękowe w postaci fobii. W: Janusz Rybakowski, Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka: Psychiatria. Wrocław: Elsevier, 2012, s. 389. ISBN 978-83-7609-114-3.
  17. ↑ PubMed. US National Library of Medicine, National Institutes of Health. [dostęp 2018-09-28].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ojkofobia&oldid=72968938”