Oposulek

Oposulek
	Marmosops
	Matschie, 1916
	; Przedstawiciel rodzaju – oposulek szary (M. incanus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Nadrząd	torbacze
Rząd	dydelfokształtne
Rodzina	dydelfowate
Podrodzina	dydelfy
Plemię	Thylamyini
Rodzaj	oposulek
	Typ nomenklatoryczny
	Didelphis incana Lund, 1840
Synonimy
	Sciophanes Díaz‐Nieto, Jansa & Voss, 2016;
	Sciophanes Díaz‐Nieto, Jansa & Voss, 2016;
Podrodzaje i gatunki
	2 podrodzaje i 21 gatunków – zobacz opis w tekście
	2 podrodzaje i 21 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oposulek^[3] (Marmosops) – rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od Panamy po środkową część Ameryki Południowej^[4]^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 7,9–19,4 cm, długość ogona 11,6–23,7 cm; masa ciała 11–140 g^[5]^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1916 roku niemiecki zoolog Paul Matschie na łamach Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin^[1]. Jako gatunek typowy Matschie wyznaczył oposulka szarego (M. incanus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Marmosops: rodzaj Marmosa J.E. Gray, 1821 (oposek); gr. ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz”^[8].
Sciophanes: gr. σκιοφανης skiophanēs „cienisty, widmowy”, od σκια skia, σκιας skias cień, widmo; -phanēs „pokazujący”, od φαινω phainō „pokazywać”^[2]. Gatunek typowy: Marmosa parvidens Tate, 1931.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach^[9]^[4]^[10]^[3]:

Sciophanes Díaz‐Nieto, Jansa & Voss, 2016
- Marmosops juninensis (Tate, 1931) – oposulek peruwiański
- Marmosops bishopi (Pine, 1981) – oposulek mały
- Marmosops ojastii F.J. García, Sánchez-Hernández & Semedo, 2014
- Marmosops chucha Díaz‐Nieto & Voss, 2016
- Marmosops magdalanae Díaz‐Nieto & Voss, 2016
- Marmosops carri (J.A. Allen & F.M. Chapman, 1897)
- Marmosops fuscatus (O. Thomas, 1896) – oposulek śniady
- Marmosops invictus (E.A. Goldman, 1912) – oposulek panamski
- Marmosops handleyi (Pine, 1981) – oposulek reliktowy
- Marmosops pinheiroi (Pine, 1981) – oposulek gujański
- Marmosops woodalli (Pine, 1981)
- Marmosops parvidens (Tate, 1931) – oposulek drobnozębny
- Marmosops pakaraimae Voss, B.K. Lim, Díaz‐Nieto & Jansa, 2013 – oposulek pakaraimski
- Marmosops marina Ferreira, Mendes-Oliveira, Lima-Silva & R.V. Rossi, 2020
Marmosops Matschie, 1916
- Marmosops incanus (Lund, 1840) – oposulek szary
- Marmosops paulensis (Tate, 1931) – oposulek parański
- Marmosops caucae (O. Thomas, 1900) – oposulek równikowy
- Marmosops soinii Voss, Fleck & Jansa, 2019
- Marmosops ocellatus (Tate, 1931) – oposulek oczkowany
- Marmosops creightoni Voss, Tarifa & Yensen, 2004 – oposulek górski
- Marmosops noctivagus (Tschudi, 1844) – oposulek białobrzuchy

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b P. Matschie. Bemerkungen über die Gattung Didelphis L. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. 1916, s. 267, 1916. (niem.).
↑ ^a ^b J.F. Díaz‐Nieto, S.A. Jansa & R.S. Voss. DNA sequencing reveals unexpected Recent diversity and an ancient dichotomy in the American marsupial genus Marmosops (Didelphidae: Thylamyini). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 176 (4), 2016. DOI: 10.1111/zoj.12343. (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3–4. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 54–56. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 181–186. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Marmosops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-22].
↑ Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 39–41. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 155, OCLC 637083062 (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-21]. (ang.).
↑ C. Ferreira, A.C. Mendes-Oliveira, L.G. de L. Silva & R.V. Rossi. Taxonomic review of the slender mouse opossums of the „Parvidens” group from Brazil (Didelphimorphia: Didelphidae: Marmosops), with description of a new species. „Zootaxa”. 4890 (2), s. 208, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4890.2.3. (ang.).

[Matschie-1] P. Matschie. Bemerkungen über die Gattung Didelphis L. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. 1916, s. 267, 1916. (niem.).

[Díaz‐Nieto&inni-2] J.F. Díaz‐Nieto, S.A. Jansa & R.S. Voss. DNA sequencing reveals unexpected Recent diversity and an ancient dichotomy in the American marsupial genus Marmosops (Didelphidae: Thylamyini). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 176 (4), 2016. DOI: 10.1111/zoj.12343. (ang.).

[Cichocki&inni-3] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3–4. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 54–56. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Astúa2-5] D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 181–186. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Marmosops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-22].

[amw-7] Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 39–41. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Jaeger-8] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 155, OCLC 637083062 (ang.).

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-21]. (ang.).

[fer&inni-10] C. Ferreira, A.C. Mendes-Oliveira, L.G. de L. Silva & R.V. Rossi. Taxonomic review of the slender mouse opossums of the „Parvidens” group from Brazil (Didelphimorphia: Didelphidae: Marmosops), with description of a new species. „Zootaxa”. 4890 (2), s. 208, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4890.2.3. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]