Organy zarządzania gospodarką w ZSRR

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Organy zarządzania gospodarką w ZSRR. W tym państwie można było odnotować szczególnie interesującą ewaluację form zarządzania, niezwykle rozbudowaną w przypadku administracji centralnej. Powody częstych reorganizacji były różne – zasady gospodarki centralnie sterowanej, potrzeby kraju prowadzącego działania w okresie tzw. wielkiej wojny ojczyźnianej, tj. II wojny światowej czy zimnej wojny. Po 1918 były to np. powoływane różnego rodzaju komisje, następnie od 1923 przeobrażane w ludowe komisariaty, a po II wojnie światowej – w ministerstwa i komitety.

Okres od 1917 do 1938[edytuj | edytuj kod]

W 1917 powołano pierwszy urząd centralny zarządzający gospodarką Federacji Rosyjskiej:

  • Rada Najwyższa Gospodarki Krajowej RSFRR (Высший совет народного хозяйства РСФСР – ВСНХ).

W 1923 powołano podobny urząd zarządzający gospodarką w skali całego Związku Radzieckiego:

  • Rada Najwyższa Gospodarki Krajowej ZSRR (Высший совет народного хозяйства СССР – ВСНХ), który podzielono w 1932 na 3 komisariaty ludowe (ministerstwa)
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Ciężkiego (Народный комиссариат тяжёлой промышленности СССР),
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Lekkiego (Народный комиссариат лёгкой промышленности СССР),
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Leśnego (Народный комиссариат лесной промышленности СССР).

Okres od 1939 do 1946[edytuj | edytuj kod]

Organizacja zarządzania gospodarką w okresie II wojny światowej:

Dodatkowo w 1941 utworzono:

W 1946 utworzono:

  • Ludowy Komisariat Budownictwa Wojskowego ZSRR (Народный комиссариат по строительству военных и военно-морских предприятий СССР, pol. Ludowy Komisariat Budownictwa Przedsiębiorstw Wojskowych i Marynarki Wojennej ZSRR)

Na rzecz zwycięstwa Armii Czerwonej pracowały nie tylko te ludowe komisariaty, lecz cała gospodarka. Nieustannie poszukiwano nowych rozwiązań. Np.

  • Ludowy Komisariat Przemysłu Naftowego ZSRR (Народный комиссариат нефтяной промышленности СССР), podzielono na krótki okres (4–15 marca 1946) na 2 ludowe komisariaty:
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Naftowego Wschodnich Rejonów ZSRR (Народный комиссариат нефтяной промышленности восточных районов СССР),
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Naftowego Południowych i Zachodnich Rejonów ZSRR (Народный комиссариат нефтяной промышленности южных и западных районов СССР).
  • Ludowy Komisariat Przemysłu Węglowego ZSRR (Народный комиссариат угольной промышленности СССР), podobnie na 2 LK (na okres 19 stycznia – 15 marca 1946):
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Węglowego Wschodnich Rejonów ZSRR (Народный комиссариат угольной промышленности восточных районов СССР),
    • Ludowy Komisariat Przemysłu Węglowego Zachodnich Rejonów ZSRR (Народный комиссариат угольной промышленности западных районов СССР).

Okres po 1953[edytuj | edytuj kod]

Funkcjonowały ministerstwa centralne, tzw. wszechzwiązkowe, również ministerstwa o tej nazwie we wszystkich republikach wchodzących w skład ZSRR. Szereg z instytucji centralnych nosiło nazwę komitetów.

Po rozpadzie ZSRR[edytuj | edytuj kod]

Na początku lat 90 XX w. większości branżowych ministerstw gospodarczych obniżono rangę zmieniając im nazwy na agencje. Następnie częściowo je zrestrukturyzowano.

Obecnie[edytuj | edytuj kod]

Dotychczasowe tendencje do rozrastania się administracji, w tym nadawania nazw ministerstw lub prestiżowych tytułów ministrów, przeniosły się, zwłaszcza po przekształceniu ZSRR w Federację Rosyjską, o szczebel niżej – do obwodów, krajów, republik autonomicznych, i miast wydzielonych jak np. Moskwy. Przykłady poniżej:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Тема 15. Управление экономикой, [w:] Носова Н.П.: История государственного управления России (IX-XX вв.), [w:] [1]
  • Перестройка управления и экономики в годы Великой Отечественной войны, [w:] histor-ru.ru
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Organy_zarządzania_gospodarką_w_ZSRR&oldid=70729517”