Oskar Pastior

Oskar Pastior (ur. 20 października 1927 w Sybinie, zm. 4 października 2006 we Frankfurcie nad Menem) – rumuńsko-niemiecki poeta i tłumacz.

Życiorys

Oskar Pastior urodził się jako członek mniejszości niemieckiej Sasów Siedmiogrodzkich. Jego ojciec był nauczycielem sztuki. W latach 1938 do 1944 uczęszczał do gimnazjum w Sybinie. W styczniu 1945 został deportowany, wraz z innymi rumuńskimi Niemcami, do obozu pracy w ZSRR. Dopiero w 1949 mógł wrócić do Rumunii, gdzie utrzymywał się z pracy dorywczych. W czasie trzyletniej służby w rumuńskiej armii, dzięki kursom udało mu się zdać maturę. Następnie pracował w firmie budowlanej. Od 1955 do 1960 studiował germanistykę na Uniwersytecie Bukareszteńskim. W 1960 został redaktorem w niemieckojęzycznym dziale zagranicznym rumuńskiej rozgłośni radiowej.

W 1968 wykorzystując studencki pobyt w Wiedniu wyemigrował na zachód, udał się do Monachium, a następnie do Berlina Zachodniego, gdzie od 1969 żył jako wolny pisarz i tłumacz. Tłumaczył dzieła m.in. Wielimira Chlebnikowa i Tristana Tzara.

W 1984 został członkiem Akademii Sztuki w Berlinie, w 1989 Niemieckiej Akademii Języka i Poezji, a w 1993 wstąpił do eksperymentalnej grupy literackiej OuLiPo. Od 2007 w Sybinie odbywa się międzynarodowy festiwal poezji Oskar Pastior. Udział wzięli w nim m.in. Inger Christensen, Urs Allemann, Herta Müller, Oswald Egger und Jean Daive.

Spuścizna po poecie znajduje się w Niemieckim Archiwum Literatury w Marbach, ponadto część zbioru znajduje się w Muzeum Literatury Współczesnej, w tymże mieście.

Poeta zmarł w 2006 w czasie Targów Książek we Frankfurcie nad Menem. Został pochowany na cmentarzu w dzielnicy Friedenau w Berlinie.

Nagroda im. Oskara Pastiora

Nagroda jest przyznawana od 2010, co dwa lata, przez Fundację im. Oskara Pastiora. 28 maja 2010 otrzymał ją Oswald Egger, w 2014 Marcel Beyer, a w 2016 Anselm Glück.

Wyróżnienia

• 1965 Nagroda literacka czasopisma Nowa Literatura w Bukareszcie
• 1967 Nagroda poetycka Rumuńskiego Stowarzyszenia Pisarzy
• 1969 Finansowa Nagroda Literacka im. Andreasa Gryphiusa
• 1980 Nagroda Literacka miasta Marburg i Powiatu Marburg-Biedenkopf
• 1981 Stypendium Villa Massimo
• 1988 Nagroda honorowa Federalnego Zrzeszenia Niemieckiego Przemysłu
• 1988 Słuchowisko Radiowe Miesiąca (Hörspiel des Monats)
• 1990 Nagroda Literacka im. Hugo Balla
• 1993 Nagroda Poetycka im. Ernsta Meistera
• 1997 Nagroda Poetycka im. Horsta Bienka
• 1999 Nagroda Poezji Europejskiej miasta Münster (wraz z Gellu Naum)
• 2000 Nagroda Literacka im. Waltera Hasenclevera
• 2001 Nagroda im. Petera Huchela dla niemieckojęzycznej poezji
• 2002 Nagroda im. Ericha Frieda
• 2006 Nagroda im. Georga Büchnera

Dzieła

• Fludribusch im Pflanzenheim, Bukarest 1960.
• Offne Worte, Literaturverlag, Bukarest 1964.
• Ralph in Bukarest, Bukarest 1964.
• Gedichte, Jugendverlag, Bukarest 1965.
• Vom Sichersten ins Tausendste, Frankfurt am Main 1969.
• Gedichtgedichte, Luchterhand, Darmstadt 1973.
• Höricht, Verlag Klaus Ramm, Lichtenberg 1975.
• 33 Gedichte, Hanser, München 1983 (Bearbeitungen von Gedichten von Francesco Petrarca)
• Sonetburger, Rainer Verlag, Berlin 1983.
• Anagrammgedichte, Renner Verlag, München 1985.
• Ingwer und Jedoch, Göttingen 1985.
• Lesungen mit Tinnitus, Hanser, München 1986.
• Römischer Zeichenblock, Berlin 1986.
• Kopfnuß Januskopf, Hanser, München 1990.
• Neununddreißig Gimpelstifte, Rainer Verlag, Berlin 1990.
• Eine Scheibe Dingsbums, Ravensburg 1990.
• Feiggehege, Berlin 1991.
• Das Hören des Genitivs, München 1997.
• Come in to frower, Tokyo u. a. 1998 (zusammen mit Veronika Schäpers und Silke Schimpf)
• Werkausgabe, Hanser, München
• Bd. 2. „Jetzt kann man schreiben was man will!”, 2003.
• Bd. 3. „Minze Minze flaumiran Schpektrum”, 2004.
• Bd. 1. „…sage, du habest es rauschen gehört”, 2006.
• Bd. 4. „…was in der Mitte zu wachsen anfängt”, 2008.
• Gewichtete Gedichte. Chronologie der Materialien, Hombroich 2006.
• Speckturm. 12 × 5 Intonationen zu Gedichten von Charles Baudelaire, Urs Engeler Editor, Basel 2007

Tłumaczenia

• Tudor Arghezi: Im Bienengrund, Bukarest 1963
• Tudor Arghezi: Schreibe, Feder…, Bukarest 1964.
• Tudor Arghezi: Von großen und kleinen Tieren, Bukarest 1966.
• Ștefan Bånulescu: Verspätetes Echo, Berlin 1984 (übersetzt zusammen mit Ernest Wichner)
• Lucian Blaga: Ausgewählte Gedichte, Bukarest 1967
• Mihai Eminescu: Der Prinz aus der Träne, Bukarest 1963
• Panaït Istrati: Kyra Kyralina. Die Disteln des Bărăgan, Bukarest 1963
• Wiel Kusters: Ein berühmter Trommler, München u. a. 1998 (verfasst zusammen mit Joep Bertrams)
• Wiel Kusters: Carbone notata, Berlin 1988.
• Gellu Naum: Oskar Pastior entdeckt Gellu Naum, Hamburg u. a. 2001
• Marin Sorescu: Aberglaube, Berlin 1974.
• Marin Sorescu: Der Fakir als Anfänger, München u. a. 1992.
• Marin Sorescu: Noah, ich will dir was sagen, Frankfurt am Main 1975.
• Gertrude Stein: Ein Buch mit Da hat der Topf ein Loch am Ende, Berlin 1987
• Gertrude Stein: Reread another, Basel u. a. 2004.
• Petre Stoica: Und nirgends ein Schiff aus Attika, Berlin 1977
• Tristan Tzara: Die frühen Gedichte, München 1984
• Urmuz: Das gesamte Werk, München 1976

Tłumaczenia dzieł Oskara Pastiora

na język niderlandzki

Een Nederlandse titel, Amsterdam 1985, ISBN 90-214-7200-7.

na język angielski

• Poempoems, London 1998, ISBN 0-947757-37-6.
• Many glove compartments: selected poems, 2001, ISBN 1-886224-44-7.

na język rumuński

Versuri, 1968. Jaluzele deschise, jaluzele închise, 2010, ISBN 978-973-124-294-1.

na język francuski

• Pétrarque, 33 poèmes, 1990, ISBN 2-905271-37-X.

Bibliografia

• Theo Breuer: Die Nacht als Oskar Pastior starb. In: T.B., Kiesel & Kastanie. Von neuen Gedichten und Geschichten. Monographie zur zeitgenössischen Lyrik und Prosa nach 2000. Edition YE, Sistig/Eifel 2008, ISBN 978-3-87512-347-0.
• Auskünfte von und über Oskar Pastior. Arbeitsbereich d. Neueren deutschen Literaturwissenschaft an d. Univ. Bamberg, Bamberg 1985.
• Burkhard Tewes: Namenaufgeben. Das Wort in zeitgenössischer Lyrik am Beispiel von Texten Oskar Pastiors. (= Literaturwissenschaft in der Blauen Eule; 12). Verlag Die Blaue Eule, Essen 1994, ISBN 3-89206-595-0.
• Ernest Wichner: Versuchte Rekonstruktionen – Die Securitate und Oskar Pastior. (= Text + Kritik Sonderband XII/12). edition text + kritik, München 2012.
• William Totok, „Mit tückischer Durchtriebenheit. Durchsetzung der offiziellen Geschichts- und Kulturpolitik im national-kommunistischen Rumänien mit nachrichtendienstlicher Unterstützung” (II), in: Halbjahresschrift für südosteuropäische Geschichte, Literatur und Politik, 26. Jg., Heft 1–2, 2014, S. 147–167.

Linki zewnętrzne

• Oskar Pastior laureatem Nagrody literackiej Im. Georga Buechnera
• Villa Massimo w Rzymie – oaza niemieckich twórców
• Wyprzedaż rumuńskich Niemców