Oszynda
| Apoderus | |
| Olivier, 1807 | |
_male_(6862351009).png) oszynda leszczynowiec | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj |
Apoderus |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Attelabus coryli Linnaeus, 1758 | |
Oszynda[1] (Apoderus) – rodzaj chrząszczy z nadrodziny ryjkowców i rodziny podryjowatych.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze o ciele długości od 3,5 do 10,5 mm[2]. Oskórek mają błyszczący[3]. Ryjek mają krótki, gruby, prawie tak długi jak szeroki, z guzowatą wypukłością pomiędzy znajdującymi się przed środkiem jego długości nasadami 12-członowych czułków[2]. Czułki są krótkie, u samców dłuższe niż u samic[3]. Głowa za dużymi, okrągławymi i wyłupiastymi oczami jest znacznie dłuższa od ryjka i silnie zwęża się ku tyłowi, tworząc szyję. U samca owa szyja jest dłuższa i węższa niż u samicy. Przedplecze jest mniej więcej tak szerokie jak długie, o kształcie dzwonkowatym, ku przodowi silnie zwężonym i na przednim brzegu węższe niż połowa szerokości jego brzegu tylnego. Powierzchnię przedplecza cechuje delikatne punktowanie, podłużna bruzda przez środek oraz para podłużnych dołków przed nasadą[2][3]. Duża i szeroka tarczka ma kształt trójkątny do trapezowatego[3]. Prawie prostokątne w zarysie pokrywy mają wyraźnie zaznaczone: guzy barkowe, rzędy i międzyrzędy[2][3]. U większości gatunków zapiersie ma rozszerzone epimeryty. Odnóża mają na wierzchołkach zagiętych goleni po jednym kolcu u samców i po dwa kolce u samic[2]. Pygidium jest niezakryte przez pokrywy[3].
Biologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owady foliofagiczne. Wśród roślin żywicielskich znajdują się zarówno drzewa i krzewy, jak i rośliny zielne[3]. Samice składają jaja do tutek uformowanych z liści roślin żywicielskich. Larwy żerują wewnątrz nich na miękiszu liści i tam też się przepoczwarczają[2][3][2].
Przedstawiciele rodzaju zasiedlają krainy: palearktyczną, orientalną i etiopską[3]. Najliczniej reprezentowani są we wschodniej części Azji[2]. W Polsce występuje jeden gatunek: oszynda leszczynowiec[2][4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1807 roku przez Guillaume’a-Antoine’a Oliviera. Attelabus coryli został wybrany jego gatunkiem typowym w 1810 roku przez Pierre’a A Latreille[3].
Do rodzaju tego należą m.in. następujące gatunki[5][3]:
- Apoderus coryli (Linnaeus, 1758) – oszynda leszczynowiec
- Apoderus fidus Faust, 1890
- Apoderus jekelii Roelofs, 1874
- Apoderus kresli Legalov, 2003
- Apoderus ludyi Reitter, 1890
- Apoderus pseudofidus Legalov, 2003
- Apoderus volkovitshi Legalov, 2003
-
-
-
-
Tutka oszyndy leszczynowca -
Tutka Apoderus erythrogaster
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 208.
- ↑ a b c d e f g h i Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979, s. 53-55.
- ↑ a b c d e f g h i j k Hans Gønget, The Nemonychidae, Anthribidae and Attelabidae (Coleoptera) of Northern Europe, N.P. Kristensen (red.), „Fauna Entomologica Scandinavica”, 38, Leiden, Boston, New York, Koln: Brill, 2003, ISSN 0106-8377.
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (18), 1992.
- ↑ Apoderus Olivier, 1807. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2019-06-18].