Pyszczkowiak rudy

Pyszczkowiak rudy
	Oxymycterus rufus
	(G. Fischer, 1814)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Akodontini
Rodzaj	pyszczkowiak
Gatunek	pyszczkowiak rudy
Synonimy
	Mus rufus G. Fischer, 1814; Mus ?rutilans Illiger, 1815; Mus rutilans Olfers, 1818; Oxymycterus platensis O. Thomas, 1914; Habrothrix internus Ameghino, 1889; Oxymycterus contrerasi Agnolín, Derguy, Godoy & Chimento, 2019; Oxymycterus massoiai Agnolín, Derguy, Godoy & Chimento, 2019;
	Mus rufus G. Fischer, 1814; Mus ?rutilans Illiger, 1815; Mus rutilans Olfers, 1818; Oxymycterus platensis O. Thomas, 1914; Habrothrix internus Ameghino, 1889; Oxymycterus contrerasi Agnolín, Derguy, Godoy & Chimento, 2019; Oxymycterus massoiai Agnolín, Derguy, Godoy & Chimento, 2019;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Pyszczkowiak rudy^[10] (Oxymycterus rufus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Pyszczkowiak rudy występuje w środkowej i wschodniej Argentynie z odizolowaną populacją w stanie Minas Gerais w południowo-wschodniej Brazylii^[11].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1814 roku niemiecki przyrodnik Johann Fischer von Waldheim nadając mu nazwę Mus rufus^[2]. Holotyp pochodził z szerokości geograficznej 32°30’S w systemie odwadniającym rzeki Parana, w północnej części prowincji Entre Ríos, w Argentynie^[12].

Odbyła się dyskusja na temat miejsca typowego O. rufus, wyznaczając neotyp z Estancia San Juan Poriahú, w prowincji Corrientes, w Argentynie^[13]. Tradycyjnie O. rufus jest określany jako O. rutilans^[11]. Odizolowana populacja w stanie Minas Gerais, określana jako gatunek który wymaga bliższego przyjrzenia się jego taksonomii^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[11].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Oxymycterus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”; μυκτηρ muktēr, μυκτηρος muktēros „pysk, nos”, od μυκτεριζω mukterizō „kręcić nosem”^[14].
rufus: łac. rufus „czerwony, rumiany, rudy”^[15].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 129–161 mm, długość ogona 69–118 mm, długość ucha 14–20 mm, długość tylnej stopy 27–32 mm; średnie i skrajne masy dla samców z moszną 92 g (62–125 g, n = 82) i dla samic z perforacją 76 g (46–110 g, n = 39)^[16].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Jego siedliskiem są otwarte łąki^[9]. Zwierzę lądowe^[9].

Populacja i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Nie ma większych zagrożeń dla tego gatunku^[9]. Gatunek obfity, chociaż jego populacja spada^[9].

Status[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na rozpowszechnienie i populację IUCN oceniło go na najmniejszej troski^[9].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nomen nudum.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Oxymycterus rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. 71. (łac.).
↑ J.K.W. Illiger. Ueberblick der Säugethiere nach ihrer Verbreitung über die Welth. „Abhandlungen der physikalischen Klasse der Königlich-Preussischen Akademie der Wissenschaften”. 1804–1811, s. 108, 1815. (niem.).
↑ I. von Olfers: Bemerkungen zu Illiger’s Überblick der Säugeth-iere nach ihrer Vertheilung über die Welttheile, rücksichtlich der Südamericanischen Arten (Species). W: W.L. von Eschwege: Journal von Brasilien oder vermischte Nachrichten aus Brasilien, auf wissenschaftlichen Reisen gesammelt. Cz. 2. Weimar: Herzoglich Sächsisch Privilegirtes Landes-Industrie-Comptoir, 1818, s. 209. (niem.).
↑ O. Thomas. New South-American rodents. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 14, s. 244, 1914. (ang.).
↑ F. Ameghino. Contribución al conocimiento de los mamiferos fósiles de la República Argentina. „Actas de la Academia Nacional de Ciencias de la República Argentina en Córdoba”. 6, s. 114, 1889. (hiszp.).
↑ Agnolín i in. 2019 ↓, s. 152.
↑ Agnolín i in. 2019 ↓, s. 155.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f U.U. Pardinas U.U., G. D’Elia & P.G.D.’E.& P. Teta G. D’Elia & P.G.D.’E.& P., Oxymycterus rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 253. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 412. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oxymycterus rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
↑ J.A. Oliveira & P.R. Gonçalves: Genus Oxymycterus Waterhouse, 1837. W: J.L. Patton, U.F.J. Pardiñas & G. D’Elía (redaktorzy): Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. Chicago and London: The University of Chicago Press, 2015, s. 264. ISBN 978-0-226-28240-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 491, 1904. (ang.).
↑ rufus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 463–467. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

F.L. Agnolín, M.R. Derguy, I.N. Godoy & N.R. Chimento. Mamíferos argentinos: descripción de nuevas especies de las colecciones de Elio Massoia y Julio R. Contreras (Rodentia, Chiroptera, Carnivora). „Historia Natural”. Tercera Serie. 9 (2), s. 107–181, 2019. (hiszp.).

[3] Nomen nudum.

[itis-1] Oxymycterus rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fischer-2] J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. 71. (łac.).

[Illiger-4] J.K.W. Illiger. Ueberblick der Säugethiere nach ihrer Verbreitung über die Welth. „Abhandlungen der physikalischen Klasse der Königlich-Preussischen Akademie der Wissenschaften”. 1804–1811, s. 108, 1815. (niem.).

[Olfers-5] I. von Olfers: Bemerkungen zu Illiger’s Überblick der Säugeth-iere nach ihrer Vertheilung über die Welttheile, rücksichtlich der Südamericanischen Arten (Species). W: W.L. von Eschwege: Journal von Brasilien oder vermischte Nachrichten aus Brasilien, auf wissenschaftlichen Reisen gesammelt. Cz. 2. Weimar: Herzoglich Sächsisch Privilegirtes Landes-Industrie-Comptoir, 1818, s. 209. (niem.).

[Thomas-6] O. Thomas. New South-American rodents. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 14, s. 244, 1914. (ang.).

[Ameghino-7] F. Ameghino. Contribución al conocimiento de los mamiferos fósiles de la República Argentina. „Actas de la Academia Nacional de Ciencias de la República Argentina en Córdoba”. 6, s. 114, 1889. (hiszp.).

[CITEREFAgnolínDerguyGodoyChimento2019152-8] Agnolín i in. 2019 ↓, s. 152.

[CITEREFAgnolínDerguyGodoyChimento2019155-9] Agnolín i in. 2019 ↓, s. 155.

[iucn-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f U.U. Pardinas U.U., G. D’Elia & P.G.D.’E.& P. Teta G. D’Elia & P.G.D.’E.& P., Oxymycterus rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).

[Cichocki&inni-11] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 253. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-12] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 412. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oxymycterus rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].

[Oliveira&Gonçalves-14] J.A. Oliveira & P.R. Gonçalves: Genus Oxymycterus Waterhouse, 1837. W: J.L. Patton, U.F.J. Pardiñas & G. D’Elía (redaktorzy): Mammals of South America. Cz. 2: Rodents. Chicago and London: The University of Chicago Press, 2015, s. 264. ISBN 978-0-226-28240-4. (ang.).

[Palmer-15] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 491, 1904. (ang.).

[16] rufus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-19] (ang.).

[Pardiñas&inni-17] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 463–467. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]