Płaskowyż Lipy
Płaskowyż Lipy – płaskowyż położony w paśmie Wzgórz Trzebnickich w obrębie Grzbietu Trzebnickiego. Pod względem podziału administracyjnego znajduje się w Gminie Oborniki Śląskie. Położona jest tu miejscowość Wielka Lipa.
Położenie i otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Płaskowyż położony jest w paśmie Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2][3], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[1][3]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Płaskowyż Lipy – Grzbiet Trzebnicki (mikroregion o indeksie 318.444), przy czym płaskowyż położony jest w jego zachodniej części[1][2][4]. Pod względem regionalizacji przyrodniczo-leśnej wzgórze położone jest w mezoregionie Wzgórz Trzebnicko-Ostrzeszowskich[5].
W ramach Wzgórz Trzebnickich, w szczególności Grzbietu Trzebnickiego, płaskowyż od wschodu ograniczony jest Długim Wzgórzem[6][7] i Morzęcińską Górą, od południa i południowego zachodu wzniesieniami takimi jak Rościsławicka Góra, Strużek, Spadziste, Głaźnik i Sienna[6], za którymi kończy się obszar wzgórz i rozpościera się Pradolina Wrocławska (indeks 318.52) i Wysoczyzna Rościsławska (indeks 318.51)[1][2][7], po stronie północnej znajdują się kolejne wzniesienia Grzbietu Trzebnickiego takie jak Podlesiec i Osolińska Góra, a w kierunku północno-zachodnim położone są wzniesienia takie jak Godzięcińska Góra[6][7] i inne wzniesienia, należące już do mikroregionu Wzgórz Skrzypińskich (indeks 318.443)[1][2].
Pod względem podziału administracyjnego płaskowyż jest położone w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie Trzebnickim, województwie Dolnośląskim[6][8][9][10], jednostka ewidencyjna Oborniki Śląskie – obszar wiejski, obręb ewidencyjny Wielka Lipa – Osola[10][11].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Punkt główny płaskowyżu położony jest przy miejscowości Wielka Lipa. Wieś ta liczy ponad 400 mieszkańców[6][7][10][12]. Teren znajduje się na wysokości bezwzględnej od 170 do 200 m n.p.m.[12]. Wokół niej rozciągają się użytki rolne otoczone z kolei lasami[6][7][10][12], w tym od wschodu i południowego wschodu tzw. Lasami Obornickimi[13][14] (które historycznie nosiły nazwę Leiper Wald pochodzącą od nazwy miejscowości Wielka Lipa[15]), a od zachodu i południowego zachodu tzw. Lasami Rościsławickimi[6][7][16]. Przez płaskowyż przepływa potok o nazwie Jodłówka, który kieruje swój bieg w stronę południowo-zachodnią[6][17]. Przez płaskowyż przebiega między innymi droga[a] z Obornik Śląskich do Wielkiej Lipy i dalej do Osolina. Odcinek tej drogi od Obornik Śląskich do Wielkiej Lipy nazwany jest Drogą Francuską[6][7][18][19] (Franzosen straße[15]). Przez płaskowyż prowadzą różne szlaki turystyczne, w tym szlaki piesze, szlaki rowerowe i szlak konny[7][20][21][22], w tym między innymi pieszy szlak zielony[7][20].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa własna – Płaskowyż Lipy[6][23][24] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się ona do ukształtowania terenu określonego w tym rejestrze jako płaskowyż. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 235632, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.235632. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego obszaru płaskowyżu: szerokość geograficzna – 51°19'15" N, długość geograficzna – 16°50'53" E. W rejestrze tym obowiązuje od 30.03.2015 r.[23][24].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Do końca 2019 r. była to droga wojewódzka oznaczona numerem 342[25]. Stanowi przedłużenie ulicy Ksawerego Dunikowskiego w Obornikach Śląskich[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Kondracki ↓, s. 278-280.
- ↑ a b c d Bugaj-Nawrocka 2017 ↓, s. 20-22.
- ↑ a b PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
- ↑ Lasy Państwowe 2024 ↓, Reg. przyrodniczo-leśna.
- ↑ a b c d e f g h i j GUGiK 2024 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
- ↑ a b c d e f g h i j Gmina Oborniki Śląskie 2018 ↓, mapa.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235625 (Długie Wzgórze).
- ↑ pzgik.geoportal.gov.pl 2024 ↓, PL.PZGiK.204.PRNG 235625 (Długie Wzgórze).
- ↑ a b c d UMWD 2024 ↓, BDOT10k.
- ↑ GUGiK 2024 ↓, Państwowy Rejestr Granic.
- ↑ a b c Gmina Oborniki Śląskie ↓, Wielka Lipa.
- ↑ Lasy Państwowe 2024 ↓, RDPL, Nadleśnictwa, Leśnictwa.
- ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 249.
- ↑ a b UMWD historia 2024 ↓, Grossblatt (1883-1945), Messtischblatt (1905-1944).
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235624 (Lasy Rościsławickie).
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 47094 (Jodłówka).
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235603 (Droga Francuska).
- ↑ pzgik.geoportal.gov.pl 2024 ↓, PL.PZGiK.204.PRNG 235603 (Droga Francuska).
- ↑ a b Czermak ↓, 4. Szlak zielony.
- ↑ Zwoliński 2018 ↓, mapa.
- ↑ Strategia Zrównoważanego Rozwoju 2015 ↓, s. 53.
- ↑ a b PRNG 2023 ↓, PRNG: 235632 (Płaskowyż Lipy).
- ↑ a b pzgik.geoportal.gov.pl 2024 ↓, PL.PZGiK.204.PRNG 235632 (Płaskowyż Lipy).
- ↑ Sejmik Województwa Dolnośląskiego 2019 ↓, § 1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bank Danych o Lasach, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe [dostęp 2024-01-10] (pol.).
- Agnieszka Bugaj-Nawrocka , Zgrupowania lądowych pluskwiaków różnoskrzydłych (Hemiptera: Heteroptera) wybranych zbiorowisk roślinnych Wzgórz Trzebnickich, Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, 2017 (pol.).
- Andrzej Czermak , 4. Szlak zielony [online] [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Droga Francuska, prng, Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-01-10] (pol.).
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Gmina Oborniki Śląskie. Mapa rowerowa [PDF], Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie; Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2018, ISBN 978-83-7977-380-0 [dostęp 2024-01-11] (pol.), Publikacja powstała w ramach projektu, którego liderem jest Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA w partnerstwie z gminą Oborniki Śląskie, gminą Wisznia Mała i miastem Oleśnica.
- Jerzy Kondracki , Geografia regionalna Polski [PDF] (pol.).
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych - obiekty fizjograficzne [xlsx], Dane na dzień: 1 stycznia 2023 r., gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2023-04-19] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych.
- Płaskowyż Lipy, prng, Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Dariusz Rosiński i inni, Plan urządzenia lasu dla nadleśnictwa Oborniki Śląskie na okres od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2024 r., Program ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Oborniki Śląskie, Program opracowano w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oddział w Brzegu; Sprawdził: Zastępca Dyrektora Oddziału Marek Matyjaszczyk, Akceptuje: Dyrektor Oddziału Janusz Bańkowski, Brzeg: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu, 2015 (pol.).
- Strategia Zrównoważanego Rozwoju Gminy Oborniki Śląskie na lata 2016-2022 [pdf], Oborniki Śląskie, 2015 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Uchwała nr XIII/316/69 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 28 listopada 2019 roku w sprawie pozbawienia odcinka drogi wojewódzkiej nr 342 kategorii dróg wojewódzkich [online], Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego, 11 grudnia 2019 [dostęp 2024-01-10] (pol.).
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Dawne mapy i plany miast, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2024-01-10] (pol.).
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Geoportal Dolny Śląsk, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Wielka Lipa [online], Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- Grzegorz Zwoliński (red.), Wzgórza Trzebnickie. Mapa dla rowerzystów i piechurów, wyd. IV, Studio PLAN, 2018, ISBN 978-83-66151-07-9 (pol.).