Paluxy
 Rzeka Paluxy w Parku Stanowym Dinosaur Valley | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Stan | |
| Długość | 47 km |
| Źródło | |
| Miejsce | North Paluxy River i South Paluxy River |
| Ujście | |
| Recypient | Brazos |
Paluxy – rzeka płynąca w USA, w Teksasie, dopływ rzeki Brazos. Początek swój bierze z połączenia North Paluxy River i South Paluxy River w okolicy Bluff Dale w hrabstwie Erath w stanie Teksas. Ma długość 47 km, uchodzi do Brazos na wschód od Glen Rose w południowo-środkowym hrabstwie Somervell w tym samym stanie[1].
Znana jest z licznych śladów dinozaurów znalezionych w jej korycie w okolicy Glen Rose w parku stanowym Dinosaur Valley i wiążących się z nimi kontrowersji. W latach trzydziestych XX wieku lokalni mieszkańcy donieśli o znalezieniu dinozaurzych i rzekomo ludzkich śladów w tej samej warstwie skalnej formacji Glen Rose, co zostało szeroko rozpowszechnione jako dowód przeciwko geologicznej skali czasu i świadectwo na korzyść kreacjonizmu młodej Ziemi. Jednak te rzekomo ludzkie ślady okazały się w rzeczywistości owocem błędnych interpretacji i fałszerstw[2][3].
Ślady z Paluxy[edytuj | edytuj kod]
Wiele śladów nieptasich dinozaurów znaleziono w korycie rzeki, niektóre z nich już w 1908 roku. Większość z nich znajdowała się w kredowych wapieniach[4]. Jedne z najbardziej znanych są zapisem pościgu przynajmniej jednego teropoda podążającego za stadem zauropodów[5]. Inne dobrze znane i zbadane miejsca zawierające podobne ślady to Taylor Site, Blue Hole Ballroom i Blue Hole Parlor[5]. W 1938 roku paleontolog Roland Bird odkrył ślady w rzece Paluxy. Dokumentacja i publikacja tych znalezisk uczyniła to miejsce sławnym, przyciągnęło uwagę. Niektórzy z poszukiwaczy zaczęli twierdzić, że część ze śladów należy do człowieka[4].
Wyjaśnienia alternatywne[edytuj | edytuj kod]
Ślady z rzeki Paluxy przyciągnęły uwagę ewolucjonistów i wyznawców kreacjonizmu[4]. Niektórzy z tych ostatnich twierdzili, że odciski pozostawili po sobie olbrzymi żyjący w czasach dinozaurów, które pozostawiły po sobie inne ślady w tej samej warstwie skalnej[6]. John C. Whitcomb, Henry M. Morris, John D. Morris i Carl Baugh to obecni bądź byli zwolennicy hipotezy, jakoby były to ślady ludzkie[4]. Niektórzy do dziś powołują się na nie jako na dowód przeciwko geologicznej skali czasu, jednak osiągnięto ogólnie przyjmowany konsensus, zgodnie z którym to, co uważano za ludzkie ślady było albo mistyfikacją, albo błędną interpretacją[4][7][8].
Część ze śladów rzeczywiście okazała się fałszerstwem, dokonanym przez lokalną ludność w celu sprzedaży ich podczas wielkiego kryzysu[3]. Odciski stóp nie obrazują w ogóle sposobu poruszania się człowieka idącego po błotnistym podłożu, nie wykazują też cech, których spodziewać by się można w śladach olbrzymiego humanoida[6]. Niektóre z prawdziwych odcisków, które uważano za odciski stóp, wykazywały jednak cechy niepasujące do odcisków stóp człowieka. Zwolennicy poglądu o ich ludzkim pochodzeniu twierdzili, że obrazują one autentyczne „pompki” w mule i że czas powstania ludzkich i dinozaurzych śladów musiał być taki sam, jako że ślady się przecinają. W 1986 Glen Kuban przeprowadził badania śladów. Odkrył, że większość śladów tworzy szeroką literę „V” na końcu, wykazuje też rowki w miejscach, gdzie w przypadku stopy ludzkich by ich nie było. Kuban ustalił, że ślady pozostawił dwunożny dinozaur o trzech palcach na stopie. Te szczególne ślady pokazują, że dinozaury chodziły w tym wypadku raczej na podeszwach stóp niż na samych tylko palcach, jak to zwykle obrazują ślady[7]. Dowody bazujące na anatomii człowieka również odrzucają tezę o ludzkim pochodzeniu tych odcisków. Pomiary długości stóp wykorzystano do oszacowania wysokości człowieka, który musiałby pozostawić takiej wielkości ślady. Wyniki nie zgadzają się ani z tempem przemieszczania się, ani z długością kroku. Czyni to ich ludzkie pochodzenie nieprawdopodobnym. Pomiary pasują natomiast do wartości cechujących dwunożne dinozaury[6].
Inne poglądy obejmują powstałe bez udziału organizmów żywych na skutek erozji wzory przypominające odciski stóp, ślady jam niewielkich bezkręgowców, w znacznym stopniu zerodowane bądź niepełne ślady, a także inne odciski występujące na szlakach dinozaurów, tworzone innymi częściami ich ciał[6][7][8].
Model cyfrowy[edytuj | edytuj kod]
W 2014 wykonany cyfrowy model sekwencji śladów obrazujących pościg. Wykorzystywano doń fotografie Birda z 1940, dzięki którym zrekonstruowano cyfrowo odciski w stanie, w jakim były w roku wykonania fotografii, jeszcze przed wykopaliskami. Rekonstrukcja cechuje się znaczną zmiennością co do jakości w różnych częściach modelu, stanowi jednak dobrą demonstrację historycznej fotogrametrii wykorzystywanej do modelowania zniekształconych miejsc i okazów[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Handbook of Texas, Paluxy River
- ↑ The Texas Dinosaur/"Man Track" Controversy, by Glen Kuban Talk.Origins
- ↑ a b Weber, Christopher Gregory. "Paluxy Man — The Creationist Piltdown". Creation/Evolution Journal, 1981, s. 16-22.
- ↑ a b c d e Branch, G. (2006). Paluxy Footprints. In H. J. Birx (Ed.), Encyclopedia of Anthropology (Vol. 4, s. 1818). Thousand Oaks, CA: SAGE Reference.
- ↑ a b Farlow, J. O., et al (2010). Dinosaur tracksites of the Paluxy River (Glen Rose Formation, Lower Cretaceous), Dinosaur Valley State Park, Somervell County, Texas, USA. Fifth Jornadas Internacionales sobre Paleontología de Dinosaurios y su Entorno, Salas de los Infantes, Burgos, Spain, s. 15-16.
- ↑ a b c d L. R. Godfrey. Foot Notes of an Anatomist. „Creation/Evolution”. 5 (1), s. 16–36, 1985.
- ↑ a b c G Kuban. A Summary of the Taylor Site Evidence. „Creation/Evolution”. 6 (1), s. 10–18, 1986.
- ↑ a b Cole, J. R., Godfrey, L., & Schafersman, S. (1985). Mantracks? The Fossils Say No!. Creation/Evolution, 5, 37-45.
- ↑ Falkingham i inni, Historical Photogrammetry: Bird's Paluxy River Dinosaur Chase Sequence Digitally Reconstructed as It Was prior to Excavation 70 Years Ago, „PLOS One”, 9 (4), 2014, e93247, DOI: 10.1371/journal.pone.0093247.