Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszacinie Wielkim

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia Niepokalanego Poczęcia
Najświętszej Maryi Panny
w Cieszacinie Wielkim
Ilustracja
Kościół wybudowany w latach 1998–2007, poświęcony przez abpa Józefa Michalika.
Państwo

 Polska

Siedziba

Cieszacin Wielki

Adres

Cieszacin Wielki 202
37-500 Jarosław

Data powołania

8 grudnia 1999

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

przemyska

Dekanat

Przeworsk II

Kościół parafialny

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi w Cieszacinie Wielkim

Filie

Cieszacin Mały – pw. MB Królowej Polski

Proboszcz

ks. Tomasz Ruchała

Wezwanie

Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

8 grudnia

Położenie na mapie gminy Pawłosiów
Mapa konturowa gminy Pawłosiów, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego PoczęciaNajświętszej Maryi Pannyw Cieszacinie Wielkim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego PoczęciaNajświętszej Maryi Pannyw Cieszacinie Wielkim”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego PoczęciaNajświętszej Maryi Pannyw Cieszacinie Wielkim”
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego
Mapa konturowa powiatu jarosławskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Niepokalanego PoczęciaNajświętszej Maryi Pannyw Cieszacinie Wielkim”
Ziemia49°59′27,743″N 22°35′31,977″E/49,991040 22,592216
Strona internetowa

Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszacinie Wielkim – parafia rzymskokatolicka erygowana 8 grudnia 1999 r., znajdująca się w archidiecezji przemyskiej, w dekanacie Przeworsk II, prowadzona przez księży archidiecezjalnych[1].

Duszpasterze parafii Cieszacin Wielki (od utworzenia rektoratu w 1997)
1. Ks. Stanisław Węglarz (rektor kościoła 1997–1999), 1999–2001
2. Ks. Robert Niemczyk 2001–2015
3. Ks. Jacek Czerkas 2015–2023
4. Ks. Tomasz Ruchała[2] od 2023

Historia[edytuj | edytuj kod]

Skład parafii rzymskokatolickiej w Cieszacinie Wielkim, od początku erygowania parafii, tworzą miejscowości Cieszacin Wielki oraz Cieszacin Mały. Pierwotnie miejscowości te, należały do parafii w Zarzeczu już od 1430 r.[3], jednakże miejscowość Cieszacin Mały na przestrzeni dziejów przynależała także do parafii kolegiackiej (farnej) w Jarosławiu. Ostatecznie powróciła do zarzeckiej parafii w I poł. XX w.[4]

Inicjatywa powstania jednolitej miejscowości, wyszła ze strony mieszkańców Cieszacina Wielkiego w okresie powojennym. Sami mieszkańcy wraz z właścicielami Cieszacina Wielkiego, na przestrzeni wieków wykazywali się wieloma aktami pobożności m.in. fundacja przykościelnego przytułku dla potrzebujących w Zarzeczu, czy ofiary finansowe w celu wybudowania neoromańskiej świątyni w Zarzeczu przez Bolesława i Bronisławę Drohojowskich w końcu XIX w., konsekrowanej przez późniejszego kardynała, bpa Albina Dunajewskiego, w obecności już dzisiaj świętego oraz patrona archidiecezji przemyskiej – bpa Józefa Sebastiana Pelczara w 1880 r.[5]

Pierwsze nabożeństwa liturgiczne w Cieszacinie Wielkim były sprawowane na werandzie dworskiej posiadłości Drohojowskich od lata 1940 r. Inicjatywa kultu wyszła od mężczyzn pracujących przy budowie fortyfikacji wojskowych na granicy pomiędzy Cieszacinami w latach 1940–1944[6]. Pierwsze Eucharystie co niedziele sprawował dla tzw. junaków, najpierw ks. Zygmunt Targosz a później księża; ks. Władysław Kokoszka oraz ks. Stanisław Przybyło. Na nabożeństwach gromadzili się oprócz pracowników także wszyscy mieszkańcy Cieszacina Wielkiego[7]. Frekwencja zawsze wyniosła ponad 500 osób. Wraz z ukończeniem prac, zaprzestano także sprawowania Eucharystii[3].

Pierwsze korespondencyjne starania w kierunku utworzenia w Cieszacinie Wielkim wikariatu eksponowanego od parafii Zarzecze pochodzą z 1957 r.[8]

Pogarszający się stan drewnianej kaplicy zrodził ideę, aby ewentualne pieniądze na jej gruntowny remont przeznaczyć na budowę nowego, większego kościoła. W tym czasie pojawiło się ponowne pragnienie usamodzielnienia się od zarzeckiej parafii i utworzenia niezależnej placówki, na której czele mógłby stać kapłan, stale zamieszkujący ową miejscowość, zapewniając oczekiwaną posługę duszpasterską. Rada parafialna z Cieszacina Wielkiego uzyskała zgodę od proboszcza ks. Jana Klicha oraz dziekana o. Jana Bartnika, rozpoczęto korespondencyjnie ubiegać się o zgodę na utworzenie parafii.

W 1997 r. mieszkańcy wsi w Cieszacinie Wielkim zaczęli zwracać się z prośbą do mieszkańców Cieszacina Małego, o przyłączenie się do inicjatywy utworzenia wspólnej parafii. Wymieniono wiele pism oraz opinii, pomiędzy mieszkańcami wiosek a Kurią Metropolitalną. 27 lipca 1997 r. metropolita przemyski ks. abp Józef Michalik ustanowił rektorat przy kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszacinie Wielkim w parafii Zarzecze k/Jarosławia. 8 grudnia 1999 r. Rektorat w Cieszacinie Wielkim został przekształcony w Parafię Rzymskokatolicką[7].

Pierwszy (drewniany) kościół w Cieszacinie Wielkim[edytuj | edytuj kod]

Po sprawowanych liturgiach eucharystycznych przy dworze (1940–1944) oraz w tymczasowej kaplicy w Domu Gromadzkim (1944–1948), 8 października 1944 r., ks. bp Franciszek Barda, zezwolił na budowę drewnianego kościoła w Cieszacinie Wielkim. W 1945 r., został powołany komitet społeczny, w celu budowy świątyni. Miejsce pod budowę ulokowano w samym centrum wsi, na terenie byłego dworskiego sadu, który w czasie Reformy Rolnej przypadł gromadzie Cieszacin, która przeznaczyła ten grunt pod mającą powstać kaplicę[9]. Świątynia w stylu zakopiańskim według projektu ks. Władysława Luteckiego, została wybudowana w latach 1946–1948. Wymiary kościoła: długość 24 m, szerokość 8,5 m, wysokość 5 m[10].

Pierwsza Eucharystia wraz z poświęceniem drewnianego kościoła miała miejsce 17 grudnia 1948 r., przez bpa Franciszka Bardę. W liturgii jako diakon oraz subdiakon uczestniczyli ks. Józef Hajduk i ks. Stanisław Przybyło. 19 grudnia 1948 r. przeniesiono z sali figurę Matki Bożej. Kościół przybrał wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z uwagi na pobliskie święto wypadające kilkanaście dni wcześniej Od pierwszej Eucharystii do 1965 r. sprawowano w tygodniu tylko niedzielną Mszę Świętą, a od 1965 r. decyzją nowego proboszcza parafii Zarzecze, ks. Stanisława Gajeckiego, już odprawiano dwie Najświętsze Ofiary na tydzień[11].

W 1976 r., po raz pierwszy w Cieszacinie Wielkim, odbyły się Misje Święte prowadzone przez ks. prał. dra Franciszka Rząsę oraz odprawiana była liturgia Triduum Paschalnego, wraz z dekoracją Bożego Grobu i uroczystą rezurekcją[7].

W 1981 r. rozbudowano kaplicę oraz przeprowadzono jej gruntowny remont. Zburzono najpierw stare drewniane prezbiterium (20 m²), a następnie wybudowano nowe – murowane (30 m²). Stary neogotycki ołtarz znajdujący się w prezbiterium, zastąpiono nowym drewnianym ołtarzem spełniającym wymagania uchwał II Soboru Watykańskiego. Wystój wewnętrzny kaplicy został poświęcony 8 grudnia 1981 r. przez ks. bpa Ignacego Tokarczuka[10].

W latach 1997–1999, kaplica była kościołem rektoralnym, zarządzanym przez rektora kościoła ks. Stanisława Węglarza. Od erygowania parafii Cieszacin Wielki, 8 grudnia 1999 r., kaplica stała się kościołem parafialnym nowopowstałej parafii do 2007 r., do czasu, gdy oddano do użytku nową świątynię w Cieszacinie Wielkim. 18 grudnia 2007 r., miało miejsce ostatnie nabożeństwo w drewnianej kaplicy. Ówczesny proboszcz parafii, ks. Robert Niemczyk, przytoczył historię opisywanej parafii oraz zarys wydarzeń, związanych z omawianą świątynią. Po zakończonej modlitwie, przeniesiono Najświętszy Sakrament do nowego kościoła parafialnego, gdzie sprawowano Najświętszą Liturgię. Ostatnim wymownym symbolem było zabicie gwoźdźmi wejścia do dawnego kościoła, kończąc tym samym oficjalne jego funkcjonowanie[9].

Obecna świątynia parafialna[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie wykonane 15 grudnia 2007, na dzień przed poświęceniem nowego kościoła.

W październiku 1996 r. rada duszpasterska Cieszacina Wielkiego, podjęła decyzję o budowie nowego kościoła. 23 listopada 1996 r. abp Józef Michalik, zezwolił na utworzenie nowej kaplicy, a 26 kwietnia 1997 r., nastąpiło poświęcenie placu pod budowę mającego powstać kościoła, dokonane przez arcypasterza diecezji. Miesiąc później rozpoczęto przygotowywanie placu, wywożąc wówczas ok. 3500 przyczep ziemi.

Projekt kościoła w Cieszacinie Wielkim wykonał arch. Edward Makowski. Kierownikiem budowy został Władysław Winiarz. 23 maja 1998 r. rozpoczęto tyczenie placu pod fundamenty 10 grudnia 1999 r. Metropolita Przemyski, poświęcił kamień węgielny pochodzący z katakumb św. Sebastiana z Rzymu. 16 grudnia 2007 r. Odbyła się uroczystość poświęcenia nowego Kościoła parafialnego w Cieszacinie Wielkim. Przewodniczył Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, ks. abp Józef Michalik, w obecności proboszcza parafii, dziekana dekanatu, księży rodaków oraz kapłanów z dekanatu.

Wiele ofiar przeznaczonych na budowę nowej świątyni, pochodziło z dożynek, opłatków, zabaw parafialnych, od Komitetu Budowy Kościoła, władz gminnych, samorządu wsi Cieszacin Wielki, Rady Parafialnej, od Koła Gospodyń, Straży Pożarnej, Dyrekcji Szkoły, od licznych sponsorów oraz mieszkańców parafii, którzy systematycznie ofiarowywali składki na rzecz budowy kościoła.

Inne informacje[edytuj | edytuj kod]

  • W 1973 r. mieszkańcy Cieszacina Wielkiego zbudowali bez żadnych zezwoleń organów państwowych czy nadzoru budowlanego parterowy budynek przeznaczony wówczas na punkt katechetyczny, dzisiejsza plebania.
  • W listopadzie 1974 r. w Cieszacinie Wielkim powstał cmentarz o powierzchni 0,552 ha, na którym spoczywa ponad 300 wiernych zmarłych.
  • W 1976 po raz pierwszy w kościele w Cieszacinie Wielkim odbyły się Misje Święte prowadzone przez ks. prał. dra Franciszka Rząsę.
  • 7 grudnia 1977 r. powstał poświęcony krzyż upamiętniający 600-lecie powstania diecezji przemyskiej. Krzyż poświęcił ks. bp Tadeusz Błaszkiewicz.
  • W 1985 r., został poświęcony dzwon o wadze 1000 kg, poświęcony osobie ks. Jerzemu Popiełuszce. Poświęcony przez bpa Błaszkiewicza. Dzwon należy do jednego z pierwszych oraz najcięższych dzwonów poświęconych ks. Popiełuszce w Polsce.
  • Aktualny stan parafii wynosi 1160 wiernych[12], a jej obecnym proboszczem od 2023 r. jest ks. Tomasz Ruchała.
  • Przy cmentarzu komunalnym istnieje Kaplica Cmentarna, poświęcona w 2013 r. przez abpa Adama Szala.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Opis dekanatu na stronie archidiecezji.
  2. https://parafiacieszacin.pl/powitanie-ks-proboszcza-tomasza-ruchala-20-08-2023/.
  3. a b Ks. Stanisław Przybyło, Stan religijno-moralny parafii Zarzecze/k. Jarosławia w latach 1939–1951, Kraków 1951, s. 4.
  4. Ks. Jan Rąb, Zarys dziejów parafii diecezji Przemyskiej, t. 2, Przemyśl 1973, s. 238.
  5. Kronika Dyecezyji Przemyskiej, rok VII, zeszyt 8, Przemyśl 1907, s. 315.
  6. Tomasz Gierczak, Parafia rzymskokatolicka pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszacinie Wielkim i jej duszpasterze w latach 1997–2021, s. 4.
  7. a b c Tomasz Gierczak, Parafia rzymskokatolicka pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszacinie Wielkim i jej duszpasterze w latach 1997–2021, s. 77.
  8. Archiwum Kurii Metropolitarnej w Przemyślu, bs, d17. Dokument luźny.
  9. a b T.Gierczak, Historia Parafii Cieszacin Wielki, s. 6–7, w: https://parafiacieszacin.pl/historia/ [dostęp 2023-11-23].
  10. a b A. Szypuła, Historia nowych kościołów w diecezji przemyskiej 1966–1993, t. 1, Rzeszów 1997, s. 131.
  11. AAPrz, sygn. TPNI 323/1, Inwentarz parafji rz.- kat. Zarzecze w dekanacie przeworskim Diecezji Przemyskiej Ob. Łać. 1972, Inwentarz kaplicy dojazdowej w Cieszacinie Wielkim, dokument luźny.
  12. Rocznik Archidiecezji przemyskiej 2015/2016 (s. 259) ISSN 1429-6314

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]