Parki narodowe w Estonii
Parki narodowe w Estonii – obszary prawnie chronione na terenie Estonii, wyróżniające się ekosystemami o szczególnych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i dziedzictwa kulturowego. W Estonii znajduje się 6 parków narodowych (2020) i wszystkie zarządzane są przez Keskkonnaamet (tłum. „radę ds. środowiska”).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki ochrony przyrody na terenie Estonii sięgają 1910 roku, kiedy to z prywatnej inicjatywy lokalnego kierownika latarni morskiej Artura Tooma, Ryskie Towarzystwo Odkrywców Przyrody ogłosiło wyspy Vaika (obecnie Park Narodowy Vilsandi) rezerwatem przyrody[1]. W 1920 roku prace nad stworzeniem obszarów chronionych rozpoczął Komitet Ochrony Przyrody Towarzystwa Odkrywców Przyrody uniwersytetu w Tartu, który przygotował projekt ustawy o ochronie przyrody[1]. Jego przyjęcie zostało opóźnione z powodów ekonomicznych[1].
Pierwszą ustawę o ochronie przyrody uchwalono 11 grudnia 1935 roku[1]. Na jej mocy ustanowiono rejestr obszarów i obiektów chronionych, który prowadzony był od 11 listopada 1936 roku do 22 lutego 1941 roku i obejmował: 523 rezerwaty przyrody, 47 obszarów chronionych i 476 pojedynczych obszarów[1].
Drugą ustawę o ochronie przyrody przyjęto w 1957 roku, a w tym samym roku na mocy dekretu rządowego ustanowiono cztery państwowe obszary chronione (Vaika, Viidumäe, Matsalu, Nigula) i 28 innych obszarów chronionych[1].
Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości w 1991 roku system ochrony przyrody został zreformowany[1]. W 1993 roku utworzono parki narodowe Soomaa i Karula, a rezerwat przyrody Vilsandi został poszerzony i przekształcony w park narodowy[1].
Po wejściu Estonii do Unii Europejskiej w 2004 roku, 10 maja tego samego roku przyjęto kolejną ustawę o ochronie przyrody, która wprowadziła „obszary ochrony”[1].
Obecnie (2020) na terenie Estonii znajduje się 6 parków narodowych[1] – obszarów prawnie chronionych, wyróżniających się ekosystemami o szczególnych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i dziedzictwa kulturowego[2]. Wszystkie parki zarządzane są przez Keskkonnaamet (tłum. „radę ds. środowiska”)[3].
Parki narodowe[edytuj | edytuj kod]
| Lp. | Zdjęcie | Nazwa parku narodowego | Rok utworzenia | Powierzchnia [km²] |
Prowincja | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 
|
Park narodowy Alutaguse Alutaguse rahvuspark |
2018[4] | 443,31 km²[4] | Virumaa Wschodnia | Torfowiska Agusalu i Muraka wpisane są na listę konwencji ramsarskiej[4] |
| 2. | 
|
Park Narodowy Karula Karula rahvuspark |
1993[5] | 123 km²[5] | Võrumaa | Park należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[5] |
| 3. | 
|
Park Narodowy Lahemaa Lahemaa rahvuspark |
1971[6] | 747,84 km² (w tym 268,74 km² obszarów morskich)[6] | Harjumaa Virumaa Zachodnia |
Park należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[6] |
| 4. | 
|
Park Narodowy Matsalu Matsalu rahvuspark |
1957 (rezerwat) 2004 (park)[7] |
486,1 km²[7] | Läänemaa | Park został wpisany na listę konwencji ramsarskiej; Europejski Dyplom dla Obszarów Chronionych[7] |
| 5. | 
|
Park Narodowy Soomaa Soomaa rahvuspark |
1993[8] | 398,84 km²[8] | Viljandimaa Parnawa |
Ostoja ptaków IBA[8]; park znajduje się na liście konwencji ramsarskiej[8]; należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[8] |
| 6. | 
|
Park Narodowy Vilsandi Vilsandi rahvuspark |
1957 (rezerwat) 1993 (park)[9] |
240 km²[9] | Sarema | Park znajduje się na liście konwencji ramsarskiej[8]; należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000; część Archipelagu Zachodnioestońskiego – rezerwatu biosfery UNESCO[9] |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Historical overview of protected areas. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ Kaitsealade tüübid ja vööndid. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (est.).
- ↑ Rahvuspargid. [w:] Keskkonnaministeerium [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (est.).
- ↑ a b c Alutaguse National Park » About the national park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c Karula National Park » About the National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c Lahemaa National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c Matsalu National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Soomaa National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b c Vilsandi National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
