Pelargonia wielkokwiatowa

Pelargonia wielkokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bodziszkowce
Rodzina	bodziszkowate
Rodzaj	pelargonia
	Nazwa systematyczna
	Pelargonium grandiflorum hort.
Synonimy
	Pelargonium domesticum hort.;
	Pelargonium domesticum hort.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pelargonie wielkokwiatowe – grupa odmian pelargonii pochodzących od Pelargonium grandiflorum (Andrews) Willd. i będących mieszańcami tej rośliny z innymi nieokreślonymi gatunkami pelargonii. P. grandiflorum pochodzi z południowej części Afryki Południowej^[3], pochodzące od niej kultywary pelargoni wielkokwiatowych są w Polsce uprawiane jako rośliny ozdobne.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Wzniesiona, gruba i rozgałęziona

Liście: Ulistnienie naprzemianległe. Liście pojedyncze, duże, owłosione, 5-klapowe, o piłkowanych brzegach.

Kwiaty: Duże, zebrane w baldachy w różnych kolorach; od białego poprzez łososiowy, różowy i czerwony do fioletowego. Mogą być u różnych odmian pojedyncze lub pełne, często mają płatki z kontrastowymi smugami i plamami. Przeważnie mają symetrię dwuboczną; 2 górne płatki korony są szersze i dłuższe, a także inaczej zabarwione, pręcików jest 10, część z nich lub wszystkie są zmarniałe^[4].
Gatunki podobne: Bardzo podobne są pelargonie pasiaste, ale mają wyraźnie mniejsze kwiaty, a liście z wybarwieniami w postaci pasiastych obwódek. Uprawiane zazwyczaj na balkonach pelargonie bluszczolistne mają zwisające pędy, liście nagie i błyszczące, a kwiaty również drobniejsze.

Zobacz też: pelargonia pachnąca.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina. Cała roślina z wyjątkiem kwiatów wydziela charakterystyczny zapach. Kwitnie obficie i długo, jednak większość uprawianych odmian nie wytwarza nasion. W ciągu roku przyrasta około 20 cm. Jest rośliną długowieczną. Należy do tzw. roślin termoindukcyjnych; po przebywaniu przez co najmniej 2 tygodnie w niższej temperaturze zakwita bardzo obficie. Dlatego też w zimie najlepiej jest roślinę przenieść do zimniejszego pomieszczenia (o temperaturze 10-15 °C, by przeszła okres spoczynku. Jeżeli skończy swoje kwitnienie podczas lata, można powtórnie je pobudzić, przetrzymując ją znowu w niższej temperaturze.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Przydatność. Jest uprawiana jako roślina ozdobna, głównie jako roślina doniczkowa w mieszkaniach, rzadziej na balkonach i zewnętrznych parapetach okien. Jej walorami ozdobnymi są barwne i długo kwitnące kwiaty.
Wymagania. Jest łatwa w uprawie. Potrzebuje silnego światła, może to być bezpośrednie oświetlenie słoneczne. Lubi suchą atmosferę i dużo przestrzeni, nie należy jej zraszać, gdyż powoduje to jej gnicie. Dobrze znosi wysokie temperatury podczas letnich upałów. Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa lub gliniasta.
Zabiegi uprawowe. Uprawiana w mieszkaniu wymaga umiarkowanego podlewania. Nawozi się rozcieńczonym płynnym wieloskładnikowym nawozem co 2 tygodnie lub stosuje się długotrwale działające pałeczki nawozowe wkładane do podłoża. Istnieją nawozy przeznaczone specjalnie dla pelargoni. Przekwitnięte kwiatostany i uschnięte liście usuwa się, gdyż szpecą roślinę. Starszą roślinę można odnowić, ścinając ją ok. 5 cm ponad ziemią, wypuści wówczas nowe pędy.
Rozmnażanie. Przede wszystkim przez sadzonki pędowe pobierane od połowy lipca do połowy sierpnia. Ścięte sadzonki przez kilka godzin pozostawia się, by obeschła powierzchnia cięcia, potem zanurza w ukorzeniaczu, sadzi w podłożu z torfu i pasku w stosunku 1:1 oraz trzyma w słonecznym i ciepłym pomieszczeniu (najlepiej w szklarni, inspekcie). Przylistki na sadzonkach usuwa się, gdyż często gniją. Ukorzenianie trwa w dobrych warunkach do 3 tygodni. Ostatnio pojawiają się odmiany, które można rozmnażać z nasion. Wysiane w piaszczystym podłożu łatwo kiełkują w temperaturze 16–18 °C.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-22].
↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Poradnik ogrodniczy. Pelargonie, uprawa, szkodniki i choroby

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-22].

[4] Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[1]

[2]

[3]

[4]