Wikipedia polskojęzyczna
| |
| Data uruchomienia |
26 września 2001 |
|---|---|
| Liczba artykułów |
1 614 960 |
| Zarejestrowanych użytkowników |
1 307 296 |
| Administratorów |
98 |
| Kamienie milowe | |
| 100 artykułów |
wrzesień 2001 |
| 1000 artykułów |
styczeń 2002 |
| 10 000 artykułów |
22 maja 2003 |
| 50 000 artykułów |
31 grudnia 2004 |
| 100 000 artykułów |
16 września 2005 |
| 500 000 artykułów |
14 maja 2008 |
| 1 000 000 artykułów |
24 września 2013 |
| Strona internetowa | |
Polskojęzyczna Wikipedia – polskojęzyczna edycja Wikipedii powstała 26 września 2001 roku. Należy do 10 najczęściej odwiedzanych witryn internetowych w Polsce, a miesięcznie liczba użytkowników przekracza 10 milionów[1]. 81,7% użytkowników z Polski korzysta z polskiej wersji językowej[2].
We wrześniu 2013 zasoby tej encyklopedii przekroczyły milion artykułów, obecnie w polskojęzycznej Wikipedii znajduje się 1 614 960 haseł. To wielokrotnie więcej niż w innych encyklopediach internetowych w języku polskim, przykładowo encyklopedia PWN zawiera 122 tysiące haseł[3], a Wielka Interaktywna Encyklopedia Multimedialna portalu Onet.pl WIEM – 125 tysięcy[4].
Rozwój polskojęzycznej Wikipedii wspierany jest od 2005 roku przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
Historia
2001–2011
Polskojęzyczna Wikipedia została założona 26 września 2001 roku przez lekarza internistę Krzysztofa Jasiutowicza oraz fizyka Pawła Jochyma. Pierwszy artykuł poświęcony był regule Titiusa-Bodego[5]. Początkowo funkcjonowała jako samodzielny projekt Polska Wolna Encyklopedia Sieciowa i znajdowała się pod adresem wiki.rozeta.com.pl, należącym do krakowskiego przedsiębiorcy Shift. 12 stycznia 2002, zgodnie z sugestią twórców wersji angielskiej, została przyłączona do projektu międzynarodowego i przeniosła się pod adres pl.wikipedia.com, a 22 listopada 2002 na podstawowy do dnia dzisiejszego pl.wikipedia.org. Następnego dnia nastąpiło także przeniesienie zawartości Wikipedii pisanej w języku polskim na serwer z nową wersją oprogramowania (z oprogramowania napisanego w Perlu na napisane w PHP).
27 stycznia 2005 założyciele polskiej edycji Wikipedii, Krzysztof Jasiutowicz oraz Paweł Jochym, otrzymali nagrodę Internetowego Obywatela Roku 2004 przyznawaną przez stowarzyszenie Internet Obywatelski[6].
W sierpniu 2005 roku zostało założone, a 15 listopada tego samego roku zostało zarejestrowane, Stowarzyszenie Wikimedia Polska, którego celem jest reprezentowanie i wspieranie projektów Wikimedia Foundation, a także działanie na rzecz rozwoju społeczności skupionej wokół tych projektów[7].
18 września 2005 polskojęzyczna Wikipedia wyprzedziła wersję szwedzką Wikipedii i tym samym znalazła się na szóstym miejscu wśród największych wersji Wikipedii[5]. Kilka dni później, bo 23 września, polskojęzyczna wersja znalazła się na piątym miejscu, wyprzedzając wersję włoską[5]. 15 stycznia 2006 polska wersja znalazła się na czwartym miejscu, wyprzedzając wersję japońską[5] i utrzymywała się na tym miejscu do maja 2011. Zbliżyła się również do wersji francuskojęzycznej, a najmniejszą różnicę odnotowano 18 lutego 2006 – wynosiła wtedy około 27 tysięcy artykułów[5]. Później jednak różnica ta systematycznie się zwiększała.
W roku 2006 media masowe opisały historię artykułu-mistyfikacji – Henryk Batuta. Anonimowy autor lub autorzy stworzyli w Wikipedii artykuł opisujący nieistniejącą postać historyczną, a po ośmiu miesiącach ci sami lub inni autorzy zaczęli dodawać informacje o tej fikcyjnej postaci do innych artykułów w Wikipedii, prawdopodobnie dla uwiarygodnienia fałszerstwa i podbicia rankingu tego hasła w wyszukiwarkach internetowych. Według artykułów prasowych w „Gazecie Wyborczej”, „Przekroju” i „The Observer” mistyfikacja ta była dziełem grupy osób określających się jako „Armia Batuty”[8]. Sprawa ta była w kolejnych latach wielokrotnie przypominana w artykułach prasowych na temat Wikipedii[9].
W lutym 2007 roku na polskojęzycznej Wikipedii zarejestrował się stutysięczny użytkownik, a we wrześniu wybrano spośród ochotników pierwszy skład Komitetu Arbitrażowego, rozstrzygającego najpoważniejsze spory między wikipedystami[10]. 14 maja 2008 napisano artykuł numer 500 000, zaś 17 listopada uruchomiono w polskojęzycznej Wikipedii mechanizm wersji przejrzanych, mający na celu sprawne eliminowanie zmian wprowadzonych złośliwie lub dla zabawy. Zmiany dokonywane przez początkujących autorów są przeglądane i oznaczane przez użytkowników z uprawnieniami redaktora. System wersji przejrzanych nie jest powiązany z kontrolą merytoryczną artykułów[11].
W kwietniu 2009 roku Wikimedia Foundation oraz spółka Orange podpisały porozumienie w celu rozwijania nowych usług i funkcji związanych z treścią Wikipedii. Zobowiązania Orange dotyczą klientów w Polsce oraz Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii[12]. W Polsce efektem porozumienia było wprowadzenie usług ułatwiających korzystanie z Wikipedii abonentom Orange oraz stworzenie odrębnego serwisu portalu Wirtualna Polska, będącego połączeniem dotychczasowych treści z treściami polskojęzycznej Wikipedii[13].
13 października 2009 Polskie Towarzystwo Informatyczne przyznało polskojęzycznej Wikipedii specjalne wyróżnienie za innowacyjność społeczną[14].
Od 2011
W 2012 roku Joanna Bator skrytykowała Wikipedię w „Gazecie Wyborczej”, gdyż nie pozwolono jej poprawić daty swoich urodzin w Wikipedii, błędnie podanej w innych źródłach[15]. Powodem było niepowołanie się przez autorkę na weryfikowalne źródła zewnętrzne. Dariusz Jemielniak analizując ten incydent zauważa, że stanowi on przykład niezrozumienia zasad Wikipedii przez społeczeństwo[16]. Była to pierwsza w Polsce tak głośna krytyka nowych mediów przez twórców literatury, która doprowadziła do dyskusji w licznych mediach[17][18].
4 czerwca 2012 polskojęzyczna Wikipedia przekroczyła 900 000 artykułów, a półtora miesiąca później utworzono półmilionowe konto użytkownika. 24 września 2013 napisano milionowy artykuł.
Wikipedia w języku polskim należy do największych edycji językowych Wikipedii pod względem liczby artykułów, ustępując wersjom w językach: angielskim, szwedzkim, niemieckim, niderlandzkim, francuskim, cebuańskim, rosyjskim, warajskim, włoskim oraz hiszpańskim[19].
Wydanie na DVD
Pierwszy raz polskojęzyczna Wikipedia została wydana razem z czasopismem „Enter SPECIAL” Wiedza z Sieci w grudniu 2005. Po publikacji Zarząd Stowarzyszenia Wikimedia Polska wydał oświadczenie, w którym zwracał uwagę na naruszenie zasad licencji GNU FDL, do którego doszło w wyniku publikacji artykułów bez danych o ich autorach[22][23].
W 2006 roku Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z wydawnictwem Helion rozpoczęło prace nad wydaniem polskojęzycznej Wikipedii na płycie DVD. Prace nad tekstami artykułów zostały ukończone w listopadzie 2006. Na płycie zamieszczono oprogramowanie WikiMiner napisane w języku Java, które po zainstalowaniu na komputerze użytkownika ułatwia wyszukiwanie artykułów. Płyta, zawierająca 238 000 artykułów oraz 59 000 zdjęć i grafik, ukazała się pod koniec lipca 2007[24].
W 21/2008 urodzinowym numerze magazynu komputerowego „Komputer Świat”, została dodana specjalna płyta DVD-ROM pod tytułem Encyklopedia Komputer Świata. Zawiera 433 083 artykułów z Wikipedii i ok. 150 000 zdjęć[25].
Dane statystyczne
Zawartość
Według danych sprzed 2007 roku w 1/5 artykułów polskojęzycznej Wikipedii autorzy (nie przestrzegając jednej z podstawowych zasad Wikipedii, neutralnego punktu widzenia) prezentowali osobiste, subiektywne poglądy[26]. Język Wikipedii, z uwagi na wolontariacki charakter pisania artykułów (twórcami są wolontariusze, głównie studenci, pasjonaci i hobbyści kierujący się misją publikowania źródeł wiedzy dla innych)[27] różnił się od języka profesjonalnych encyklopedii. Wielu autorów przed przystąpieniem do tworzenia i edycji artykułów nie zapoznawało się z zasadami Wikipedii, zaleceniami edycji czy poradami stylistycznymi. Efektem tego były nierzadkie błędy językowe, m.in. w ponad 1/3 artykułów występowały kolokwializmy zaczerpnięte z języka potocznego, używane są pleonazmy; w 1/5 do przekazania treści zastosowane były zbyt długie zdania o złej konstrukcji gramatycznej lub stylistycznej. Często spotykano niewłaściwą (bądź niedbałą) interpunkcję[26].
Według danych na 22 sierpnia 2011 w internetowych bazach orzecznictwa sądów polskich znajdowało się 200 orzeczeń polskich sądów administracyjnych, 15 orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej i jedno orzeczenie regionalnej izby obrachunkowej, w których odwoływano się do informacji zaczerpniętych z Wikipedii. Najczęściej z Wikipedii korzystano w sprawach podatkowych i celnych. Zjawisko wykorzystywania Wikipedii obserwuje się także w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE[28].
Pod względem stosunku liczby artykułów uznanych przez wikipedystów jako dobre lub medalowe (najlepsze) do liczby wszystkich artykułów, polskojęzyczna witryna plasowała się w 2012 roku na poziomie porównywalnym do Wikipedii czeskiej, rosyjskiej czy portugalskiej[29][30]. Według danych ze stycznia 2012 polskojęzyczna Wikipedia była również na drugim miejscu na świecie, za holenderską Wikipedią, pod względem liczby artykułów per capita, tj. w przeliczeniu na liczbę osób władających danym językiem ojczystym[31]. Badania wkładu zarejestrowanych użytkowników w 10 największych edycjach językowych wykazały, że stosunek liczby autorów do liczby artykułów różni się znacznie. W wersji anglojęzycznej na jednego autora przypadały 2 artykuły, a w edycji szwedzkiej – 20. Mimo to we wszystkich badanych wersjach językowych za powstanie 90% treści odpowiada około 10% zarejestrowanych użytkowników. Współczynnik Giniego dla wszystkich badanych wersji językowych był wyższy od 0,9. Dla polskiej wersji językowej wynosił 0,957015. Niższy współczynnik świadczący o nieco równiejszym wkładzie autorów obliczono dla edycji takich jak angielska czy japońska, odpowiednio 0,93076 i 0,9246[32].
Jeden ze wskaźników statystycznych Wikipedii – wskaźnik głębokości (ang. depth ratio) dla polskojęzycznej Wikipedii w 2013 roku wyniósł 18,3. W tym samym czasie wskaźnik angielskiej Wikipedii wynosił 800,5. Wśród 9 Wikipedii z ponad milionem artykułów tylko szwedzka i holenderska mają niższe wskaźniki od edycji polskiej. Wyższy wskaźnik oznacza częstszą aktualizację artykułów, większą liczbę edycji oraz większą liczbę stron niebędących artykułami, co uznano za wskaźnik poziomu współpracy między wikipedystami. Wskaźnik jest specyficzny dla Wikipedii i nie ma odniesienia do wartości naukowej artykułów[33][19].
Inny wskaźnik określający produktywność, liczoną jako liczba artykułów do liczby pozostałych stron i liczba słów przypadających na jedną edycję, stawia Wikipedię pisaną w języku polskim na jednym z pierwszych miejsc[34]. Biorąc próbkę 1000 artykułów „które każda encyklopedia powinna mieć” i oceniając ich obecność i długość, Wikipedia polskojęzyczna plasuje się na 14. miejscu pośród wszystkich Wikipedii[35].
Autorzy
Analiza demograficzna wzorców aktywności edycyjnej pokazała, że w polskojęzycznej wersji językowej aktywność ulega znacznemu obniżeniu w okresie nocy dla strefy czasowej, w której położona jest Polska. Podobną zależność zaobserwowano na wersji włoskiej, węgierskiej, katalońskiej i holenderskiej. Analiza aktywności w poszczególnych dniach tygodnia pokazała, że polskojęzyczna Wikipedia jest rozwijana głównie w weekendy. Wersje językowe takie jak angielska, niemiecka, hiszpańska, portugalska, czy włoska rozwijane są głównie w dni robocze[36]. Większość zmian w polskiej wersji językowej wykonywana jest z Polski (91%). Znacząca liczba zmian dokonywana jest z terytorium Wielkiej Brytanii (1,5%), Stanów Zjednoczonych (1,3%), Niemiec (1,1%), Francji (0,8%) oraz Szwecji (0,7%). Edycje w języku polskim stanowią 2,1% zmian w Wikipedii[37].
Przypisy
- ↑ Wyniki Megapanel PBI/Gemius za kwiecień 2013. pbi.org.pl. [dostęp 2013-08-31]. (pol.).
- ↑ Wikimedia Traffic Analysis Report – Wikipedia Page Views Per Country – Breakdown. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Encyklopedia PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2013-08-31]. (pol.).
- ↑ O nas. [w:] Portal wiedzy [on-line]. Onet.pl. [dostęp 2013-08-31]. (pol.).
- ↑ a b c d e Wikipedia:Liczba artykułów polskiej Wikipedii. wikipedia.org, 2008-05-14. [dostęp 14 maja 2008]. (pol.).
- ↑ Internetowy Obywatel Roku 2004. Internet Obywatelski, 2005-01-27. [dostęp 1 kwietnia 2007]. (pol.).
- ↑ Wikimedia Foundation a Stowarzyszenie Wikimedia Polska – Wikimedia Polska [online], pl.wikimedia.org [dostęp 2016-01-12].
- ↑ Gazeta Wyborcza. [dostęp 2013-09-02].The Observer. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Sławomir Wikariak: Wikipedia wkracza do orzecznictwa sądów.. Rzeczpospolita, 9 listopada 2008. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Prawnicy wśród wikipedystów – portret statystyczny [online], pbn.nauka.gov.pl [dostęp 2016-01-12].
- ↑ Kamil Porembiński: Uruchomiono „wersje przejrzane” w polskojęzycznej Wikipedii. 18.11.2008. [dostęp 2013-09-01].
- ↑ Orange forms world’s first mobile and internet partnership with the Wikimedia Foundation. [dostęp 2013-09-08]. (ang.).
- ↑ vad: Wikipedia w Orange. Gazeta.pl. [dostęp 2013-09-08].
- ↑ Nagroda im. Jana Łukasiewicza dla ITTI. Polskie Towarzystwo Informatyczne. [dostęp 4 grudnia 2012]. (pol.).
- ↑ Joanna Bator, Awatary wierzą tylko w linki, wyborcza.pl, 2012-11-21 [dostęp 2013-10-07].
- ↑ Dariusz Jemielniak (2013). Życie wirtualnych dzikich. Netnografia Wikipedii, największego projektu współtworzonego przez ludzi ISBN 978-83-7561-285-1. s. 43.
- ↑ Anita Karwowska, Nieomylnopedia, „Metro” – Kraj, nr 2456, 07-12-2012.
- ↑ Natalia Szafran-Kozakowska, Spojrzenie wolontariuszy Wikipedii na sprawę biogramu Joanny Bator, 24-11-2012.
- ↑ a b List of Wikipedias. meta.wikimedia.org. [dostęp 2013-09-02]. (ang.).
- ↑ Liczba artykułów (oficjalna). Wikimedia. [dostęp 2013-09-08].
- ↑ Statystyki. [dostęp 2013-09-08].
- ↑ VaGla: Wolna licencja nie oznacza zrzeczenia się praw!. 2006-01-12. [dostęp 2013-09-01].
- ↑ Oświadczenie: Wikipedia na DVD w ENTER SPECIAL. [dostęp 2013-09-01].
- ↑ Książka „Wikipedia” Wydawnictwo Helion. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Archiwum czasopism z grupy Komputer Świata. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ a b Anna Tereszkiewicz: Błędy językowe i stylistyczne w artykułach angielskiej i polskiej encyklopedii internetowej Wikipedia. [w:] Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, tom 124 [on-line]. 2007. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Anna Tereszkiewicz. Wikipedia jako encyklopedia – analiza ankiety. „Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis”. 125, 2008. Kraków.
- ↑ Karol Dąbrowski, Szymon Grabarczuk: 223 orzeczenia z Wikipedią. Wykorzystanie internetowej encyklopedii Wikipedia w uzasadnieniach wyroków sądów polskich. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Wikipedia featured articles. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Wikipedia good articles. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Dariusz Jemielniak: Życie wirtualnych dzikich. Netnografia Wikipedii, największego projektu współtworzonego przez ludzi. Warszawa: Poltext, 2013, s. 30. ISBN 978-83-7561-285-1.
- ↑ Felipe Ortega, Jesus M. Gonzalez-Barahona, Gregorio Robles: On the Inequality of Contributions to Wikipedia. W: Proceeding HICSS '08 Proceedings of the Proceedings of the 41st Annual Hawaii International Conference on System Sciences. 2008. DOI: 10.1109/HICSS.2008.333.
- ↑ Wikipedia article depth. meta.wikimedia.org. [dostęp 2013-09-02]. (ang.).
- ↑ Statystyka porównawcza parametru Efficiency. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ Lista Wikipedii według próbki artykułów. [dostęp 2013-09-02].
- ↑ T. Yasseri, R. Sumi, J. Kertész. Circadian patterns of Wikipedia editorial activity: a demographic analysis. „PLoS One”. 7 (1), s. e30091, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0030091. PMID: 22272279.
- ↑ Wikimedia Traffic Analysis Report – Page Edits Per Wikipedia Language – Breakdown. [dostęp 2013-09-02]. (ang.).
