Dudkowiec kafryjski
| Promerops cafer[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
_2.jpg) Samiec na kwiecie protei | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dudkowiec kafryjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Dudkowiec kafryjski[4] (Promerops cafer) – gatunek średniego, osiadłego ptaka z rodziny dudkowców (Promeropidae), obejmującej dwa gatunki występujące w Afryce (dawniej całą rodzinę zaliczano do znacznie większej rodziny miodojadów). Zasiedla tylko skraj południowej Afryki, a jego zasięg ograniczony jest występowaniem jednego rodzaju krzewów z rodziny srebrnikowatych[5]. Nie jest zagrożony[3], brak podgatunków[2][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Występuje dymorfizm płciowy. Długi, czarny i zagięty łukowato dziób. Pióra dookoła dzioba często są żółte od pyłku kwiatowego, który zbiera się w trakcie żerowania ptaków. Ciemnoszary wierzch głowy, pod karkiem brudnojasnożółty w ciemne plamki. Poza tym wierzch ciała czarny w jasne plamki, ale barkówki jasnobrunatne z ciemnym środkiem. Rzucają się w oczy żółte pokrywy podogonowe. Kreskowany spód ciała, zwłaszcza w okolicach szarych nóg. Nogawki są jednak ciemnobrązowe. U samca pierś szara, u samicy biała. Gardło ogólnie białe. Duży obszar dookoła oka szarobrązowy, samo oko brązowe. Pomiędzy gardłem a brzegiem skrzydła płowożółte pióra. U samca bardzo długi ogon, stanowiący prawie 3/4 długości ciała[5], u samicy ogon jest krótszy.
- Wymiary
- długość ciała:
- samca: 34–44 cm (z czego ogon może sięgać do 30 cm)
- samicy: 25–29 cm
- masa ciała: 25 g
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Tylko zarośla typu fynbos, w których występują krzewy z rodzaju Protea (srebrniki) (takie jak np. protea królewska), ponieważ żywi się nektarem ich kwiatów[5]. Często zagląda do ogrodów i plantacji tych roślin.
- Zachowanie
- Stwierdzono, że samce z dłuższymi ogonami chętniej są wybierane jako partnerzy. Pary wykazują silny terytorializm.
- Pożywienie
- Zjada głównie nektar, ale żywi się też pająkami, chrząszczami i innymi owadami latającymi. Ma zagięty dziób i jeszcze dłuższy, szczoteczkowato zakończony język. Podczas żerowania zapyla kwiaty.
- Lęgi[7]
- Gniazduje od lutego do sierpnia. Składa 1–2 jaja i inkubuje je 17 dni. Budową gniazda i wysiadywaniem zajmuje się wyłącznie samica. Młode karmione są przez obydwoje rodziców. Wyprowadza dwa lęgi rocznie[5].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dudkowca kafryjskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w dogodnych dla niego siedliskach. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Promerops cafer, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Cape Sugarbird (Promerops cafer). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-10)]. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Promerops cafer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-2 [dostęp 2019-12-01] (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Promeropidae Vigors, 1825 - dudkowce - Sugarbirds (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ a b c d Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 127–128. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-21]. (ang.).
- ↑ po części z www.sa-venues.com
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).