Przewodniczący Izby Lordów

Przewodniczący Izby Lordów
Leader of the House of Lords
	; Symbol Parlamentu Wielkiej Brytanii
	Obecny przewodniczący
	; Nicholas True, przewodniczący Izby Lordów
	Stanowisko
Państwo	Wielka Brytania
Data utworzenia	1721
Pierwszy przewodniczący	lord Townshend
Obecny przewodniczący	Nicholas True, Baron True
Obecny od	6 września 2022
Siedziba	Pałac Westminsterski, Londyn
	Strona internetowa

Przewodniczący Izby Lordów (ang. Leader of the House of Lords) – stanowisko rządowe i równocześnie parlamentarne istniejące w systemie politycznym Wielkiej Brytanii. Zadaniem przewodniczącego jest dbanie o to, aby program polityczny rządu, w szczególności projekty ustaw pochodzące od partii lub koalicji rządzącej, były we właściwy sposób procedowane na forum Izby. Podstawowym służącym temu instrumentem jest ustalanie porządku obrad Izby, stanowiące najważniejszą kompetencję przewodniczącego.

Uprawnienia[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak w przypadku Izby Gmin, w Izbie Lordów oprócz przewodniczącego istnieje osobne stanowisko spikera. Podział kompetencji między tymi funkcjami jest nieco odmienny w obu izbach (Spiker Izby Gmin ma większy wpływ na przebieg obrad niż jego odpowiednik w Izbie Lordów, gdzie z kolei większymi prerogatywami dysponuje Przewodniczący), lecz w obu przypadkach można powiedzieć, iż zadania Przewodniczącego koncentrują się na określaniu programu pracy izby, z kolei Spiker zajmuje się bardziej bieżącym sterowaniem przebiegiem obrad. Ponadto Przewodniczący wypełnia pewne funkcje ceremonialne, m.in. odczytuje okolicznościowe stanowiska Izby przyjęte na różne okazje, np. gratulacje czy podziękowania.

Powoływanie i pozycja polityczna[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Izby Lordów jest mianowany przez premiera Wielkiej Brytanii na identycznych zasadach jak inni członkowie rządu i odpowiada wyłącznie przed nim – sama Izba nie ma wpływu na obsadę tego stanowiska, nie jest też w stanie w żaden sposób rozliczać Przewodniczącego z jego pracy. Aby umożliwić Przewodniczącemu zasiadanie w Gabinecie, zwyczajowo otrzymuje on jedną z tzw. synekur, czyli dawnych stanowisk rządowych, obecnie mających znaczenie wyłącznie ceremonialne. Najczęściej jest to funkcja Lorda Przewodniczącego Rady, Lorda Tajnej Pieczęci lub Kanclerza Księstwa Lancaster. Przewodniczący musi być również członkiem Izby, co w praktyce oznacza, iż urząd ten zarezerwowany jest dla parów dożywotnich lub parów dziedzicznych (trzecia grupa członków Izby, lordowie duchowni, jest wyłączona ze sprawowania funkcji politycznych z uwagi na pełnione stanowiska w Kościele Anglii).

Lista przewodniczących[edytuj | edytuj kod]

1721–1730: Charles Townshend, 2. wicehraba Townshend
1730–1742 : ?
1742–1744: John Carteret, 2. baron Carteret
1744–1756: Thomas Pelham-Holles, 1. książę Newcastle
1756–1757: William Cavendish, 4. książę Devonshire
1757–1762: Thomas Pelham-Holles, 1. książę Newcastle
1762–1763: John Stuart, 3. hrabia Bute
1763–1765 : ?
1765–1766: Charles Watson-Wentworth, 2. markiz Rockingham
1766–1770: Augustus FitzRoy, 3. książę Grafton
1770–1782 : ?
1782–1782: Charles Watson-Wentworth, 2. markiz Rockingham
1782–1783: William Petty, 2. hrabia Shelburne
1783–1783: William Bentinck, 3. książę Portland
1783–1789: Thomas Townshend, 1. wicehrabia Sydney
1789–1790: Francis Osborne, 5. książę Leeds
1790–1801: William Grenville, 1. baron Grenville
1801–1803: Thomas Pelham, 2. baron Pelham
1803–1806: Robert Jenkinson, 2. baron Hawkesbury
1806–1807: William Grenville, 1. baron Grenville
1807–1827: Robert Jenkinson, 2. hrabia Liverpool
1827–1828: Frederick Robinson, 1. wicehrabia Goderich
1828–1830: Arthur Wellesley, 1. książę Wellington
1830–1834: Charles Grey, 2. hrabia Grey
1834–1834: William Lamb, 2. wicehrabia Melbourne
1834–1835: Arthur Wellesley, 1. książę Wellington
1835–1841: William Lamb, 2. wicehrabia Melbourne
1841–1846: Arthur Wellesley, 1. książę Wellington
1846–1852: Henry Petty-Fitzmaurice, 3. markiz Lansdowne
1852–1852: Edward Stanley, 14. hrabia Derby
1852–1855: George Hamilton-Gordon, 4. hrabia Aberdeen
1855–1858: Granville Leveson-Gower, 2. hrabia Granville
1858–1859: Edward Stanley, 14. hrabia Derby
1859–1865: Granville Leveson-Gower, 2. hrabia Granville
1865–1866: John Russell, 1. hrabia Russell
1866–1868: Edward Stanley, 14. hrabia Derby
1868–1868: James Harris, 3. hrabia Malmesbury
1868–1874: Granville Leveson-Gower, 2. hrabia Granville
1874–1876: Charles Gordon-Lennox, 6. książę Richmond
1876–1880: Benjamin Disraeli
1880–1885: Granville Leveson-Gower, 2. hrabia Granville
1885–1886: Robert Gascoyne-Cecil, 3. markiz Salisbury
1886–1886: Granville Leveson-Gower, 2. hrabia Granville
1886–1892: Robert Gascoyne-Cecil, 3. markiz Salisbury
1892–1894: John Wodehouse, 1. hrabia Kimberley
1894–1895: Archibald Primrose, 5. hrabia Rosebery
1895–1902: Robert Gascoyne-Cecil, 3. markiz Salisbury
1902–1903: Spencer Cavendish, 8. książę Devonshire
1903–1905: Henry Petty-Fitzmaurice, 5. markiz Lansdowne
1905–1908: George Robinson, 1. markiz Ripon
1908–1916: Robert Crewe-Milnes, 1. markiz Crewe
1916–1924: George Curzon, 1. markiz Curzon
1924–1924: Richard Haldane, 1. wicehrabia Haldane
1924–1925: George Curzon, 1. markiz Curzon
1925–1929: James Gascoyne-Cecil, 4. markiz Salisbury
1929–1931: Charles Cripps, 1. baron Parmoor
1931–1931: Rufus Isaacs, 1. markiz Reading
1931–1935: Douglas Hogg, 1. wicehrabia Hailsham
1935–1935: Charles Vane-Tempest-Stewart, 7. markiz Londonderry
1935–1938: Edward Wood, 3. wicehrabia Halifaksu
1938–1940: James Stanhope, 7. hrabia Stanhope
1940–1940: Thomas Inskip, 1. wicehrabia Caldecote
1940–1940: Edward Wood, 3. wicehrabia Halifaksu
1940–1941: George Lloyd, 1. baron Lloyd
1941–1942: Walter Guinness, 1. baron Moyne
1942–1945: Robert Gascoyne-Cecil, wicehrabia Cranborne
1945–1951: Christopher Addison, 1. wicehrabia Addison
1951–1957: Robert Gascoyne-Cecil, 5. markiz Salisbury
1957–1960: Alexander Douglas-Home, 14. hrabia Home
1960–1963: Quintin Hogg, 2. wicehrabia Hailsham
1963–1964: Peter Carington, 6. baron Carrington
1964–1968: Frank Pakenham, 7. hrabia Longford
1968–1970: Edward Shackleton, baron Shackleton
1970–1973: George Jellicoe, 2. hrabia Jellicoe
1973–1974: David Hennessy, 3. baron Windlesham
1974–1976: Malcolm Shepherd, 2. baron Shepherd
1976–1979: Fred Peart, baron Peart
1979–1981: Christopher Soames, baron Soames
1981–1983: Janet Young, baronessa Young
1983–1988: William Whitelaw, 1. wicehrabia Whitelaw
1988–1990: John Ganzoni, 2. baron Belstead
1990–1992: David Waddington, baron Waddington
1992–1994: John Wakeham, baron Wakeham
1994–1997: Robert Gascoyne-Cecil, wicehrabia Cranborne
1997–1998: Ivor Richard, baron Richard
1998–2001: Margaret Jay, baronessa Jay of Paddington
2001–2003: Gareth Williams, baron Williams of Mostyn
2003–2007: Valerie Amos, baronessa Amos
2007–2008: Catherine Ashton, baronessa Ashton of Upholland
2008–2010: Janet Royall, baronessa Royall of Blaisdon
2010–2013: Thomas Galbraith, 2. baron Strathclyde
2013–2014: Jonathan Hill, baron Hill of Oareford
2014–2016: Tina Stowell, baronessa Stowell of Beeston
2016-2022: Natalie Evans, baronessa Evans of Bowes Park
od 2022: Nicholas True, baron True

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Opis stanowiska na stronie Parlamentu Wielkiej Brytanii (ang.) [dostęp 2011-07-30]