Przystawiec pospolity
| Ligidium hypnorum | |||
| (Cuvier, 1792)[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
przystawiec pospolity | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
Przystawiec pospolity[3][4] (Ligidium hypnorum) – gatunek lądowego skorupiaka z rzędu równonogów i rodziny Ligiidae[1] Występuje głównie w wilgotnych lasach liściastych nad brzegami wód[5][6][7][8].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Przystawiec pospolity ma ciało wydłużone, owalne[3][2], o długości 7–11 mm[9] i szerokości nieprzekraczającej jej połowy[2].
Grzbiet tego skorupiaka jest gładki, lśniący[9][2], pokryty marmurkowym deseniem o barwach brązowej i szarożółtej[9].
Głowa (a dokładnie głowotułów, cefalotoraks[10]) średniej wielkości[2], szeroka[3], jej przednia krawędź jest równomiernie zaokrąglona[2]. Na głowie znajdują się oczy złożone[3], bardzo duże[2][10], o dużej ilości fasetek[9][10]. Biczyk (flagellum) czułków II pary, czyli ich końcowy odcinek, zbudowany jest z bardzo dużej ilości segmentów, w liczbie od 10 do 13. Na głowie nie ma bocznych płatów[11].
Szerokość segmentów ciała przy przejściu od pereonu (tułowia, toraksu[10]) do pleonu (odwłoka, abdomenu[10]) zmniejsza się gwałtownie[11]. Brak płuc pleopodialnych widocznych jako pogrubione białe łatki. Ostatnim widocznym segmentem pleonu jest pleotelson, będący tak naprawdę połączeniem ostatniego segmentu i telsonu. Ma on parę uropodiów (odnóży ogonowych[3]). Wystają one poza obrys ciała, a nawet nasadowy segment uropodia (protopodit) sięga w tył dalej niż czubek pleotelsonu[10].
Siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Przystawiec pospolity zamieszkuje siedliska naturalne, chociaż z Warszawy i Poznania znany jest również synantropijny[5].
Występuje w wilgotnych lasach liściastych, mieszanych i zaroślach nad brzegami wód (zwłaszcza olszynach[3]), można go też znaleźć na wilgotnych łąkach. Mieszka w ściółce (pod opadłymi liśćmi[3]), pod pniami i w próchnie butwiejących drzew, pod korą, pod kamieniami[5][6][7][8]. Tworzy duże skupiska[8].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Przystawiec pospolity zasiedla prawie całą Europę. Nie ma go jedynie w Strefie Śródziemnomorskiej oraz na krańcach północnych[5]. W górach jest spotykany do wysokości 1000 m n. p. m.[3].
Jest jednym z najpospolitszych gatunków równonogów w Polsce[6][7][8], występuje na całym obszarze kraju[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Species Details : Ligidium hypnorum (Cuvier, 1792). Boyko C.B, Bruce N.L., Hadfield K.A., Merrin K.L., Ota Y., Poore G.C.B., Taiti S., Schotte M. & Wilson G.D.F. (eds). (2019). WoRMS Isopoda: World Marine, Freshwater and Terrestrial Isopod Crustaceans database (version 2019-03-05). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.
- ↑ a b c d e f g Harriet Richardson. A monograph; Osopods of North America. „Bulletin of the United States National Museum”. 54, s. 686–688, 1905. Washington; Government Printing Office: Smithsonian Institution; United States National Museum. [dostęp 2019-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Andrzej Dzięczkowski. Historia i przyroda „Uroczyska Bażantarnia” pod Skierniewicami. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 25 (1), s. 18–24, 1969. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [dostęp 2020-02-18].
- ↑ a b c d e Wojciech B. Jędryczkowski. Synantropijne równonogi lądowe (Isopoda, Oniscoidea) Polski. „Fragmenta Faunistica”. 25 (7), s. 1–12, 1979-12-32. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-10].
- ↑ a b c Wojciech B. Jędryczkowski. Równonogi (Isopoda) i krocionogi (Diplopoda) rezerwatu „Las Bielański” w Warszawie (Z 1 tabelą w tekście). „Fragmenta Faunistica”. 29 (6), s. 85–91, 1985-01-15. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-10].
- ↑ a b c Wojciech Jędryczkowski. Stonogi (Isopoda, Oniscoidea) Roztocza. „Fragmenta Faunistica”. 37 (3), s. 115–119, 1994-12-31. Polska Akademia Nauk; Muzeum i Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Wojciech B. Jędryczkowski. Bezkręgowce lądowe (Isopoda, Diplopoda, Pseudoscorpiones, Opiliones) Pojezierza Mazurskiego. „Fragmenta Faunistica”. 37 (23), s. 85–91, 1995-04-30. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-14].
- ↑ a b c d Ionel Tabacaru, Andrei Giurginca. Identification key of cavernicolous Oniscidea of Romania. „Trav, Inst. Spéol. «Émile Racovitza»”. LIII, s. 41–67, 2014. Bucarest. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jeffrey W. Shultz. A guide to the identification of the terrestrial Isopoda of Maryland, U.S.A. (Crustacea). „ZooKeys”. 801, s. 207–228, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.801.24146. [dostęp 2019-09-10]. (ang.). (PDF)
- ↑ a b Wilfred Mark Webb, Charles Sillem: The British woodlice, veing a monograph of the terrestrial Isopod Crustacea occuring in the British Islands. London: DUCKWORTH & CO., 1906, s. 21. [dostęp 2019-09-15]. (ang.).