Quid (encyklopedia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Quid
Ilustracja
Typ utworu

encyklopedia

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Francja

Język

francuski

Data wydania

marzec 1963
(pierwsze wydanie)
2007
(ostatnie wydanie)

Wydawca

Plon (1963–1974)
Éditions Robert Laffont (1975-2007)

Quid – francuska encyklopedia założona w 1963 roku przez Dominique’a Frémy’ego. Publikowana początkowo przez Plon (1963–1974), a następnie przez Éditions Robert Laffont (1975-2007)[1], była jedną z najbardziej popularnych encyklopedii we Francji. Prace nad 45. edycją encyklopedii odwołano w lutym 2008 roku, uzasadniając to spadkiem sprzedaży, spowodowanym przez upowszechnienie Wikipedii we Francji[2].

Pierwsze wydanie encyklopedii Quid, której motto brzmiało: „wszystko o wszystkim ... od razu” (fr. „tout sur tout... tout de suite”), ukazało się w marcu 1963 roku[3]. Odniosła ona wielki sukces wydawniczy – do 2007 roku (data ostatniego wydania w wersji papierowej) ukazało się 44 edycji, a ich łączny nakład wyniósł ok. 14 mln egzemplarzy[4][2]. Encyklopedia stanowiła swoistego rodzaju novum. W przeciwieństwie do konkurencji (Encyklopedii Britannica, czy też encyklopedii Larousse'a) cała encyklopedia stanowiła jeden tom, a ponadto była bogata w szczegóły. Aby zmieścić tak dużą ilość informacji na jednej stronie (do 1000 liczb, dat lub miejsc) stosowano bardzo lakoniczną formę oraz, nierzadko, bardzo specyficzne skróty. Kompaktowa, niedroga encyklopedia o bogactwie detali, które jednocześnie nie rozpraszały czytelnika, stała się bardzo szybko bestsellerem[5].

Pierwsze wydanie encyklopedii Quid nie było dużym sukcesem. Licząca 600 stron książka, wydana w miękkiej oprawie, w formacie 10/18, ukazała się w nakładzie 60 tys. egzemplarzy, przy czym jednostkowy koszt wynosił 9,5 franków[1]. Od tego czasu sprzedaż rosła. Bardzo duża liczba egzemplarzy encyklopedii znalazła odbiorców w 1986 roku (440 tys.)[3]. W latach 90. sprzedaż oscylowała w granicach 300–400 tys. sztuk. Wydanie jubileuszowe encyklopedii z 2000 roku było rekordowe – zakupiło ją wówczas niemal 500 tys. osób[1]. W 2006 roku sprzedaż spadła poniżej 150 tys. egzemplarzy. Rok później nabywców znalazło niewiele ponad 100 tys. książek[2]. W szczytowym okresie rozwoju przy przygotowywaniu encyklopedii pracowało 30 osób, zatrudnionych na pełnych etatach oraz 12 tys. współpracowników na całym świecie[3]. Ostatnie, 44. wydanie encyklopedii z 2007 roku liczyło 2176 stron oraz 120 rozdziałów. W książce zgromadzono 2,5 mln faktów posegregowanych na 650 tematów. Cena tej edycji wynosiła 32 euro (24 funty)[2].

Od samego początku było to przedsięwzięcie rodzinne. Od 1963 roku w tworzenie encyklopedii zaangażowana była żona Dominique’a – Michèle[3]. Po ukończeniu w 1997 roku przez ich syna Fabrice’a prestiżowej szkoły biznesowej HEC Paris, to on stanął na czele Quida[5]. Po zamknięciu wersji papierowej w 2007 roku, przez pewien czas, encyklopedia była dostępna w internecie pod adresem quid.fr.

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

6 lipca 2005 Stowarzyszenie encyklopedii Quid i Robert Laffont zostali skazani przez Trybunał Najwyższej Instancji w Paryżu (zobowiązano ich do zapłacenia symbolicznego 1 euro odszkodowania), a następnie 7 marca 2007 roku uniewinnieni przez Sąd Apelacyjny w Paryżu. Bezpośrednią przyczyną procesu sądowego i wyroku była prezentacja ludobójstwa Ormian w 1915 roku w edycjach encyklopedii z lat 2002, 2003 i 2004, która przedstawiała je nie tylko z punktu widzenia Armenii, ale i Turcji. Trybunał Najwyższej Instancji w Paryżu uznał encyklopedyczny zapis jako wypełniający znamiona negacji ludobójstwa Ormian; Sąd Apelacyjny w Paryżu był odmiennego zdania uznając, że „sama relacja także rewizjonistów” nie może być powodem do pociągnięcia do odpowiedzialności za zaprzeczanie ludobójstwu Ormian[6]. Francja oficjalnie od 2001 roku podziela stanowisko Armenii w sprawie spojrzenia na prześladowania mniejszości ormiańskiej w Turcji w drugiej dekadzie XX wieku. 29 stycznia 2001 roku parlament francuski uznał eksterminację Ormian za ludobójstwo[7]. W kolejnych latach Republika Francuska utrzymała tę linię orzeczniczą[8][9][a].

W latach 2001 i 2002 redagujący encyklopedię Quid byli oskarżani za to, że bez zamieszczenia komentarza w artykule o Auschwitz wspomnieli o „oszacowaniu” negacjonisty Holocaustu Roberta Faurissona, który niemal dziesięciokrotnie zaniża liczbę ofiar obozu zagłady w stosunku do szacunków powszechnie akceptowanych przez większość historyków[10][11][12][13]. Złożona przez redaktorów obietnica usunięcia tych danych w kolejnej edycji (z 2003 roku) nie została dotrzymana[14][15]. Dane te zostały dopiero usunięte w wydaniu encyklopedii z 2004 roku[16].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W 2006 (ta ustawa została ostatecznie odrzucona przez francuski Senat) oraz 22 grudnia 2011 roku francuskie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło ustawę przewidującą grzywny i kary więzienia za negowanie ludobójstwa Ormian, jakiego dopuścili się Turcy w latach 1915-1917. 23 stycznia 2012 roku francuski Senat zatwierdził tę ustawę. Zakłada ona rok więzienia i 45 tys. euro grzywny za każde publiczne negowanie ludobójstwa Ormian.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Alain Beuve-Méry: Victime d'Internet, le „Quid” est suspendu. lemonde.fr, 17 stycznia 2008. [dostęp 2016-11-19]. (fr.).
  2. ↑ a b c d John Lichfield: France's favourite encyclopaedia falls victim to Wikipedia. independent.co.uk, 20 lutego 2008. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Alain Beuve-Méry: Dominique Frémy, le père du „Quid”. lemonde.fr, 7 lutego 2008. [dostęp 2016-11-19]. (fr.).
  4. ↑ Dominique FRÉMY. avis-de-deces.com. [dostęp 2016-11-19]. (fr.).
  5. ↑ a b Ivan Letessier: Cette fois, le Quid est cuit. capital.fr, 2 maja 2008 / 23 stycznia 2014. [dostęp 2016-11-19]. (fr.).
  6. ↑ Revue de Presse - Le Quid n'a pas nié le génocide arménien. collectifvan.org, 2 maja 2008 / 8 marca 2007. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
  7. ↑ Loi n°2001-70 du 29 janvier 2001 relative à la reconnaissance du génocide arménien de 1915. assemblee-nationale.fr, 30 stycznia 2001. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
  8. ↑ Więzienie za negowanie ludobójstwa Ormian. gosc.pl, 22 grudnia 2011. [dostęp 2016-11-20].
  9. ↑ Turcja oburzona francuską ustawą o ludobójstwie Ormian. euroislam.pl, 24 stycznia 2012. [dostęp 2016-11-20].
  10. ↑ Gilles Karmasyn: Le Quid sur les négationnistes: complaisance et camouflages. phdn.org. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
  11. ↑ Le Quid attaqué pour avoir cité la thèse négationniste de M. Faurisson. „Le Monde”, 19 grudnia 2001. 
  12. ↑ Négationnisme: accord avec l'encyclopédie Quid et les éditions Robert Laffont, attaquées pour avoir mentionné les comptes de Robert Faurisson. „Le Monde”, 24 grudnia 2001. 
  13. ↑ Reju Reju. Le “Quid” épinglé par la justice. „La Croix”, 31 października 2002. 
  14. ↑ AFP - Victimes d'Auschwitz: rejet de la demande de retrait de la vente du Quid 2003. matisson.com. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
  15. ↑ Gilles Karmasyn: Quand le Quid est infiltré par un négationniste. phdn.org. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
  16. ↑ Gilles Karmasyn: Quid 2004. Le scandale continue. phdn.org. [dostęp 2016-11-20]. (fr.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Quid_(encyklopedia)&oldid=68905249”