Rauf Orbay
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 lipca 1964 |
| Premier Turcji | |
| Okres |
od 12 lipca 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Hüseyin Rauf Orbay (ur. 27 lipca 1881 w Stambule, zm. 16 lipca 1964 tamże) – turecki wojskowy, dyplomata i polityk, oficer marynarki wojennej Imperium Osmańskiego, premier Turcji w latach 1922–1923.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Hüseyin Rauf służył początkowo jako oficer marynarki Imperium Osmańskiego. W latach 1908–1911 był dowódcą krążownika torpedowego „Peyk-i Şevket”[1]. Był aktywny politycznie, przystąpił do modernizacyjnego ruchu Komitetu Jedności i Postępu i miał udział w kryzysie prowadzącym do detronizacji sułtana Abdülhamida II[1]. W 1911 roku, po internowaniu „Peyk-i Şevket” w Port Saidzie podczas wojny włosko-tureckiej, udał się do Stambułu i objął dowództwo krążownika „Hamidiye”[1]. Służył na nim podczas I wojny bałkańskiej. Między 14 stycznia a 7 września 1913 roku odbył nim rejs rajderski przeciw żegludze i siłom greckim na wschodnim Morzu Śródziemnym i Morzu Adriatyckim, zachodząc też na Morze Czerwone[1]. Stało się to jednym z najbardziej znanych na świecie sukcesów tureckich tej wojny.
Po wojnie bałkańskiej służył w Ministerstwie Marynarki, planując budowę nowych okrętów. Miał być dowódcą budowanego w Wielkiej Brytanii nowoczesnego pancernika „Sultan Osman I”, lecz został on ostatecznie zarekwirowany przez rząd brytyjski po wybuchu wojny[2]. Podczas I wojny światowej brał udział w misjach politycznych, między innymi próbując wciągnąć Persję do wojny po stronie państw centralnych[1]. Pod koniec wojny, od 14 września do 23 listopada 1918 roku był ministrem marynarki i w tej roli podpisał ze strony tureckiej 30 października rozejm w Mudros, kończący działania wojenne z państwami ententy[1]. Poparł następnie Mustafę Kemala Atatürka[1].
Od 12 lipca 1922 roku do 4 sierpnia 1923 roku był premierem Turcji[1]. W późniejszym okresie udał się za granicę na skutek rozbieżności z Atatürkiem, skąd powrócił do Turcji w lipcu 1935 roku[1]. W 1935 roku, na skutek nowej ustawy o nazwiskach, przyjął nazwisko Rauf Orbay[3]. W październiku 1939 roku został posłem do parlamentu[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Piotr Nykiel. Turecki krążownik pancernopokładowy „Hamidiye”. Część II. „Okręty Wojenne”. 3/2010. XIX (101), s. 20, maj-czerwiec 2010. ISSN 1231-014X.
- ↑ Piotr Nykiel. Turecki krążownik pancernopokładowy „Hamidiye”. Część I. „Okręty Wojenne”. 2/2010. XIX (100), s. 31, marzec-kwiecień 2010. ISSN 1231-014X.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
.svg)