Reakcja Iwanowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zapis sumaryczny przykładowej reakcji Iwanowa

Reakcja Iwanowareakcja chemiczna odkryta przez bułgarskiego naukowca, prof. Dimityra Iwanowa. Jest to reakcja arylopochodnych kwasu octowego ze związkami Grignarda, a następnie ze związkami elektrofilowymi, najczęściej związkami karbonylowymi, izocyjanianami lub halogenkami alkilowymi[1][2][3][4][5][6][7][8]. W reakcji Iwanowa z aldehydami i ketonami powstają kwasy β-hydroksykarboksylowe[9] lub α,β-nienasycone kwasy karboksylowe.

W pierwszym etapie reakcji powstają tzw. reagenty Iwanowa, którym przypisuje się strukturę nienasyconych dianionów (enodiolanów)[9][10] (wg niektórych źródeł występujących w równowadze ze związkami Grignarda[10]). Reakcja Iwanowa przebiega stereoselektywnie w kierunku produktu o konfiguracji anti[9]:

Przykład reakcji Iwanowa. Kwas fenylooctowy z dwiema cząsteczkami związku Grignarda (RMgX) daje reagent Iwanowa, przedstawiany jako kolejny związek Grignarda (classic formula) lub enodiolan (endiloate), z którego w reakcji z aldehydem benzoesowym i po zakwaszeniu powstaje kwas (2S,3R)-3-hydroksy-2,3-difenylopropanowy[9]

Mechanizm tej reakcji jest analogiczny do modelu stanu przejściowego Zimmerman-Traxlera dla kondensacji aldolowej[11]. Jej kinetyka została dość szczegółowo przebadana w połowie lat 80. XX wieku[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. D. Ivanov, A. Spassov. „Bulletin de la Société Chimique de France, 4e sér.”. 49, s. 19-23, 1931. ISSN 0370-8985. 
  2. D. Ivanov, A. Spassov. „Bulletin de la Société Chimique de France, 4e sér.”. 49, s. 375, 1931. ISSN 0370-8985. 
  3. D. Ivanov, M. Michova, T. Christova. „Bulletin de la Société Chimique de France, 4e sér.”. 51, s. 1321, 1932. ISSN 0370-8985. 
  4. D. Ivanov, N. I. Nicolov. „Bulletin de la Société Chimique de France, 4e sér.”. 51, s. 1325, 1932. ISSN 0370-8985. 
  5. D. Ivanov, N. I. Nicolov. „Bulletin de la Société Chimique de France, 4e sér.”. 51, s. 1331, 1932. ISSN 0370-8985. 
  6. B. Blagoev, D. Ivanov. Syntheses with Polyfunctional Organomagnesium Compounds. „Synthesis”. 1970 (12), s. 615–627, 1970. DOI: 10.1055/s-1970-21652. 
  7. D. Ivanov, G. Vassilev, I. Panayatov. Syntheses and Reactions of Organolithium Reagents Derived from Weakly Acidic C-H-Compounds. „Synthesis”. 1975 (02), s. 83–98, 1975. DOI: 10.1055/s-1975-23669. 
  8. H. L. Cohen, George F. Wright. Reactions of Grignard Reagents in Optically Active Solvents. „The Journal of Organic Chemistry”. 18 (4), s. 432–446, 1953. DOI: 10.1021/jo01132a011. 
  9. a b c d Iwanow Reaction (Ivanov Reaction). organic-chemistry.org. [dostęp 2016-03-14].
  10. a b Елементорганични съединения. Ivo Ivanov na ochemist.losttribesource.org, 2002. [dostęp 2016-03-14]. (bułg.).
  11. Howard E. Zimmerman, Marjorie D. Traxler. The Stereochemistry of the Ivanov and Reformatsky Reactions. I. „Journal of the American Chemical Society”. 79 (8), s. 1920–1923, 1957. DOI: 10.1021/ja01565a041. 
  12. Jean Toullec, M. Mladenova, Francoise Gaudemar-Bardone, B. Blagoev. Kinetics and mechanism of the Ivanov reaction: reaction of aldehydes and ketones with phenylacetic acid magnesium enediolate. „The Journal of Organic Chemistry”. 50 (14), s. 2563–2569, 1985. DOI: 10.1021/jo00214a030.