Reakcja Jaffego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Reakcja Jaffego – metoda kolorymetrycznego oznaczania kreatyniny w płynach ustrojowych, wykorzystywana w laboratoriach klinicznych.

Barwna reakcja kreatyniny z kwasem pikrynowym (2,3,6-trinitrofenolem) w środowisku alkalicznym została opisana przez Maxa Jaffego w 1886 roku w pracy zatytułowanej Über den Niederschlag, welchen Pikrinsäure in normalem Harn erzeugt und über eine neue Reaction des Kreatinins[1]. W 1914 roku Otto Folin i J.L. Morris opracowali metodę oznaczania kreatyniny z wykorzystaniem reakcji Jaffego w moczu[2], a w 1919 roku Folin i Hsien Wu w odbiałczonej krwi[3]. Metoda Jaffego polega na reakcji kreatyniny z kwasem pikrynowym (2,3,6-trinitrofenolem) w środowisku alkalicznym. Struktura pomarańczowoczerwonego produktu reakcji[4] była przedmiotem wielu badań[5]. W 1975 roku Anthony R. Butler wykazał, że powstającym barwnym związkiem jest tzw. kompleks Janovsky’ego[6], którego stężenie można określić mierząc absorbancję przy 483 nm[7]. Stężenie kreatyniny w próbce określa się mierząc absorbancję po reakcji[4]. Reakcja Jaffego, po udoskonaleniech, pozostała ważną metodą analityczną oznaczania kreatyniny w próbkach fizjologicznych[8]. Została opracowana także jej wersja zminiaturyzowana, przeprowadzana na papierku analitycznym, z określaniem stężenia kreatyniny na podstawie pomiaru intensywności RGB powstałego kompleksu Janovsky’ego za pomocą kamery CMOS[9].

Reakcja Jaffego. Kwas pikrynowy z kreatyniną tworzy barwny kompleks Janovsky’ego[6][9]

Interferencje[edytuj | edytuj kod]

Już sam Jaffe w swojej pracy[1] zauważył, że kreatynina nie jest jedynym związkiem, który tworzy pomarańczowy kompleks w reakcji z kwasem pikrynowym, a podobny efekt jest obserwowany także w obecności acetonu czy glukozy. Obecnie za związki znacząco wpływające na oznaczone stężenie kreatyniny metodą Jaffé uważa się białka, bilirubinę, glukozę, kwas askorbinowy, acetooctany czy antybiotyki z grupy cefalosporyn[8], a całkowita liczba znanych interferentów sięga 200. W konsekwencji, w porównaniu z innymi metodami, procedura Jaffé zawyża uzyskiwane wyniki średnio o około 27 μmol/l[10].

Pomiar dyskryminacyjny[edytuj | edytuj kod]

Sposobem minimalizacji interferencji w metodzie Jaffego stosowanym w rutynowej analizie klinicznej jest pomiar dyskryminacyjny, zwany niekiedy kinetycznym lub dwupunktowym. Taki tryb pomiaru zastosowany do reakcji Jaffego został opisany przez Fabiny i Ertingshausena[11]. Jako sygnał analityczny zamiast absorbancji została wykorzystana różnica absorbancji zmierzonej między 20 a 80 sekundą reakcji dla długości fali 520 nm. W ten sposób eliminuje się wpływ związków reagujących z kwasem pikrynowym z inną kinetyką niż kreatynina, na przykład bilirubiny[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b M. Jaffe, Ueber den Niederschlag, welchen Pikrinsäure in normalem Harn erzeugt und über eine neue Reaction des Kreatinins, „Zeitschrift für Physiologische Chemie”, 10 (5), 1886, s. 391–400, DOI: 10.1515/bchm1.1886.10.5.391 (niem.).
  2. ↑ Otto Folin, J.L. Morris, On the determination of creatinine and creatine in urine, „Journal of Biological Chemistry”, 17 (4), 1914, s. 469–473, DOI: 10.1016/S0021-9258(18)88386-7 (ang.).
  3. ↑ Otto Folin, Hsien Wu, A system of blood analysis, „Journal of Biological Chemistry”, 38 (1), 1919, s. 81–110, DOI: 10.1016/S0021-9258(18)87378-1 (ang.).
  4. ↑ a b Michael L. Bishop, Edward P. Fody, Larry E. Schoeff, Clinical chemistry. Techniques, principles, correlations, wyd. 6, Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins, 2010, s. 275–277, ISBN 978-0-7817-9045-1, OCLC 280354562 (ang.).
  5. ↑ K.G. Blass, R.J. Thibert, L.K. Lam, A study of the mechanism of the Jaffé reaction, „Zeitschrift Fur Klinische Chemie Und Klinische Biochemie”, 12 (7), 1974, s. 336–343, DOI: 10.1515/cclm.1974.12.7.336, PMID: 4428847 (ang.).
  6. ↑ a b Anthony R. Butler, The Jaffé reaction. Identification of the coloured species, „Clinica Chimica Acta”, 59 (2), 1975, s. 227–232, DOI: 10.1016/0009-8981(75)90033-9 (ang.).
  7. ↑ Anthony R. Butler, The Jaffé reaction. Part II. A kinetic study of the Janovsky complexes formed from creatinine(2-imino-1-methylimazolidin-4-one) and acetone, „Journal of the Chemical Society, Perkin Transactions 2” (8), 1975, s. 853–857, DOI: 10.1039/P29750000853 (ang.).
  8. ↑ a b Michael Peake, Malcolm Whiting, Measurement of serum creatinine--current status and future goals, „The Clinical Biochemist. Reviews”, 27 (4), 2006, s. 173–184, PMID: 17581641, PMCID: PMC1784008 (ang.).
  9. ↑ a b Lung-Ming Fu i inni, Rapid Paper-Based System for Human Serum Creatinine Detection, „Inventions”, 3 (2), 2018, art. nr 34, DOI: 10.3390/inventions3020034 (ang.).
  10. ↑ Birgitte Wuyts i inni, Reevaluation of formulas for predicting creatinine clearance in adults and children, using compensated creatinine methods, „Clinical Chemistry”, 49 (6), 2003, s. 1011–1014, DOI: 10.1373/49.6.1011, PMID: 12766016 (ang.).
  11. ↑ D.L. Fabiny, G. Ertingshausen, Automated reaction-rate method for determination of serum creatinine with the CentrifiChem, „Clinical Chemistry”, 17 (8), 1971, s. 696–700, DOI: 10.1093/clinchem/17.8.696, PMID: 5562281 (ang.).
  12. ↑ I.M. Osberg, K.B. Hammond, A solution to the problem of bilirubin interference with the kinetic Jaffé method for serum creatinine, „Clinical Chemistry”, 24 (7), 1978, s. 1196–1197, DOI: 10.1093/clinchem/24.7.1196, PMID: 657504 (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Reakcja_Jaffego&oldid=67829108”