Rozszczepka kloszowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rozszczepka kloszowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

rozszczepkowate

Rodzaj

rozszczepka

Gatunek

rozszczepka kloszowa

Nazwa systematyczna
Schizophyllum amplum (Lév.) Nakasone
Mycologia 88(5): 771 (1996)

Rozszczepka kloszowa, uszaczek kosmaty (Schizophyllum amplum Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny rozszczepkowatych (Schizophyllaceae)[1]

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Schizophyllum, Schizophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go Joseph-Henri Léveillé w 1848 r. nadając mu nazwę Cyphella ampla. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadała mu Karen K. Nakasone w 1996 r.[1]

Ma 15 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Auriculariopsis ampla (Lév.) Maire 1902
  • Lomatina flocculenta (Fr.) Höhn. & Litsch. 1907
  • Merulius amplus (Lév.) Spirin & Zmitr. 2004

Władysław Wojewoda w 1973 r. nadał polską nazwę uszaczek kosmaty (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Auriculariopsis, czyli uszaczek). Po przeniesieniu gatunku do rodzaju Schizophyllum nazwa ta stała się niespójna z nazwą naukową. Nazwę rozszczepka kloszowa podaje internetowy atlas grzybów[3].

W Europie Zachodniej ludowe nazwy nawiązują do nazwy ucho Judasza, którą powszechnie określany jest uszak bzowy, jako małe lub fałszywe ucho Judasza[4][5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Początkowo prawie kulisty, następnie miseczkowaty, w starszym wieku prawie rozpostarty. Średnica 0,5–1,5(2) cm. Trzonu brak lub śladowej wielkości. Brzeg zazwyczaj wyraźnie podwinięty do wewnątrz. Górna strona kutnerowata o barwie ochrowej, w owocnikach wysuszonych biaława. Dolna strona z hymenium o barwie jasnobrązowej, gliniastej, czerwonobrązowej lub czekoladowej, gładka, lekko oprószona i pofałdowana. Miąższ bardzo cienki, skórzasty, bez wyraźnego zapachu i smaku[6].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały, lekko kremowy. Zarodniki cylindryczne, nieco wygięte, gładkie, bezbarwne, o wymiarach 7–9 × 2–3 µm[6].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Znane jest występowanie rozszczepki kloszowej w Europie, Ameryce Północnej, Azji, Australii i na Nowej Zelandii[7]. W. Wojewoda w zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski w 2003 r. przytacza liczne stanowiska z uwagą, że prawdopodobnie gatunek ten w Polsce nie jest rzadki i nie jest zagrożony wymarciem[8].

Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach, zaroślach i na poboczach dróg. Rośnie na martwym drewnie topoli, zwłaszcza topoli osiki oraz wierzb, zwłaszcza wierzby kruchej. Owocniki wytwarza od kwietnia do października i od stycznia do marca[8]. Owocniki tworzą się zazwyczaj grupkami na korze drzew, zwłaszcza w dłuższych okresach wilgotnej pogody[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-29].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-08-29].
  3. Rozszczepka kloszowa [online], Na grzyby [dostęp 2021-10-09].
  4. Kleines Judasohr, Pappel-Becherrindenschwamm, Judasöhrchen, Pappel-Judasöhrchen [online], 123pilzsuche.de (niem.).
  5. Schizophyllum amplum [online], mycodb.fr (fr.).
  6. a b c Auriculariopsis ampla (Lév.) Maire [online], Grzyby Puszczy Knyszyńskiej [dostęp 2021-08-29].
  7. Discover Life [online] [dostęp 2021-08-29].
  8. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.