Rudnik Szlachecki
50°57′54″N 22°19′39″E/50,965000 22,327500| wieś | |
 Kościół Miłosierdzia Bożego w Rudniku Szlacheckim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
23-212[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LKR |
| SIMC |
0393241[5] |
Położenie na mapie gminy Wilkołaz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kraśnickiego  | |
| 50°57′54″N 22°19′39″E/50,965000 22,327500[1]
| |
Rudnik Szlachecki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Wilkołaz[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
We wsi działa szkoła podstawowa imienia Królowej Jadwigi, znajduje się Parafia Miłosierdzia Bożego. Działa w niej również Ludowy Klub Sportowy Perła Rudnik, powstały w 2005 roku, prowadzący sekcje piłki nożnej oraz piłki siatkowej. Przez Rudnik Szlachecki przebiega linia kolejowa Lublin – Kraśnik.
Wieś stanowi sołectwo gminy Wilkołaz[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 610 mieszkańców[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rudnik Szlachecki zwany także Rudniczek lub Rudnik – wieś położona 12 km SE od Urzędowa, historycznie w powiecie lubelskim parafii Wilkołaz.
Wieś powstała w XV wieku na surowym korzeniu i była własnością szlachecką.
Wieś była miejscem bitwy podczas Powstania Styczniowego. W dniu 25 stycznia 1864 roku oddział rosyjskiej piechoty dowodzonej przez Kulikowa zaatakowany został przez powstańczy oddział dowodzony przez majora Józefa Jagmina. Rosjanie wobec przeważających sił powstańczych wycofali się z pola walki, by powtórnie powrócić wsparci oddziałami majora Bussowa. Teraz z pola walki wycofali się powstańcy. Rosjanie zmusili mieszkańców wsi do pochówku poległych. Powstały wśród pól dwie zbiorowe mogiły, które zniszczeniu uległy w wyniku dwóch światowych wojen[potrzebny przypis].
Nazwa wsi była zapisywana w tekstach źródłowych w wielu postaciach, m.in. w roku 1421 „Rudnik“, 1431 „Rudniky“, 1453 „Rudnicz(e)k Minor“, 1529 „Rudnyczek“[potrzebny przypis].
- Kalendarium
W roku 1421 Władysław Jagiełło nadaje szlachetnej Stachnie wdowie po Henryku z Suchej i ich synom Janowi, Mikołajowi, Jakubowi, Stanisławowi i Bartoszowi 12 łanów w dąbrowie z obu stron rzeki Rudnik celem lokacji wsi na prawie średzkim w granicach między wsiami: Wilkołaz, Popkowice, Sulów i Stróża, którą to wieś posiadać będą dziedzicznie z obowiązkiem służby z 2 kuszami na koniach wartości 5 grzywien[9].
W wieku XV wieś jest w posiadaniu szlachetnej Stachny jej czterech synów, następnie zapewne sukcesorów. Znani są z akt ziemskich lubelskich[9]:
- 1427 Stachnica wdowa z Rudnika
- 1427-31 Stanisław z Rudnika
- 1428-30 Mikołaj z Rudnika
- 1443 Jan i Mikołaj z Rudnika
- 1453 Mikołaj z Rudnika
- 1454 dziedzicami byli Jan oraz bracia Bartosz i Wawrzyniec. Ustalono granice ze Stróżą (Biblioteka Jagiellońska VI 18).
- 1457 Jan z Rudnika i Henryk syn Jana z Rudnika (ZL IV 247). Granice z Popkowicami. Na granicy z Bystrzycą gaj.
- 1458 szlachetny Stanisław z Rudnika.
- 1461 Wawrzyniec z Rudnika.
- 1460-2 szlachetny Jędrzych, Andrzych dziedzic z Rudnika.
Według zapisu Długosza (1470-80) dziedzicem był Andrzych i inni, były tu 2 folwarki. Dziesięcina snopowa z folwarku i łanów kmiecych oddawana była plebanowi w Wilkołazie (Długosz L.B. t.II s.551). W wieku XVI pod rokiem 1529 (Liber Retaxationum 446, 450) odnotowano osep (podatek od zboża) od 4 kmieci po 2 korce pszenicy, żyta i owsa wartości 13 groszy plebanowi w Słupiu. Dziesięciny z folwarku 3 grzywny plebanowi w Wilkołazie[9].
Z księgi poborowej z lat 1531–1533, pobór od szlachty bez kmieci w tym: pobór z części Lasoty i Gotarda od 2 łanów i Jana Rudnickiego 1 łana (Rejestr Poborowy).
W wieku XIX opisano Rudnik Szlachecki jako wieś z folwarkiem w powiecie janowskim, gminie i parafii Wilkołaz. Wieś leży przy drodze bitej z Lublina przez Kraśnik do Janowa prowadzącej, odległa 35 wiorst od Janowa. W pobliżu wsi znajdują się błota zwane Jazy[10].
W roku 1827 we wsi było 12 domów, 89 mieszkańców. Folwark rozległy na 490 mórg w tym: gruntów ornych i ogrodów mórg 422, łąk mórg 8, lasu mórg 41, nieużytków mórg 19, budynków z drzewa 13, las nieurządzony. Wieś miała w 1876 roku osad 24, z gruntem mórg 294[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118120
- ↑ Wieś Rudnik Szlachecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-15].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1098 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Wilkołaz. Urząd Gminy Wilkołaz. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b c Rudniczek, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ a b Rudnik (13) Szlachecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 932.
- Siedziba gminy: Wilkołaz Pierwszy
| Miejscowości podstawowe | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady | |
| Części wsi |
|
