Tamaryna srokata
| Saguinus bicolor | |||
| (Spix, 1823)[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Parvordo | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
tamaryna srokata | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Tamaryna srokata[3], tamaryna dwubarwna[4], marykina[5] (Saguinus bicolor) – gatunek ssaka z rodziny pazurkowcowatych (Callitrichidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1823 roku niemiecki przyrodnik Johann Baptist von Spix, nadając mu nazwę Midas bicolor[1]. Miejsce typowe to Manaus, Barra do Rio Negro, Brazylia[6][7][8]. Holotyp to zamontowana skóra z czaszką w środku młodocianego osobnika (sygnatura ZSM 7) ze zbiorów Zoologische Staatssammlung München[9].
Saguinus bicolor należy do grupy gatunkowej bicolor[7]. Dawniej w obrębie S. bicolor wyróżniano dwa podgatunki (martinsi i ochraceus), ale S. martinsi jest obecnie odrębnym gatunkiem, a ochraceus może być mieszańcem S. martinsi X S. bicolor[7].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[7].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Saguinus: fr. sagouin ‘pazurczatka’, być może od brazylijskiej, lokalnej nazwy sahui, używanej w okolicach Bahia[10].
- bicolor: łac. bicolor, bicoloris ‘dwukolorowy’, od bi- ‘dwu-’, od bis ‘dwukrotny’; color, coloris ‘kolor’[11].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Tamaryna srokata występuje w brazylijskiej części Amazonii, na małym obszarze na północ od rzeki Solimões, od rzeki Rio Negro na wschód aż do rzeki Urubu i na północ do rzeki Cuieiras, 30–45 km na północ od Manaus[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 23–33 cm, długość ogona 34–42 cm; masa ciała 480–600 g[12][13]. Długa sierść, pierś i przednie łapy białe, reszta brunatna lub żółtawobrązowa. Część twarzowa głowy pozbawiona włosów, głowa i uszy czarne.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje lasy tropikalne. Prowadzi dzienny tryb życia. Żyje w małych grupach rodzinnych, wszystkożerna, zjada owoce, owady, jaja ptaków i małe kręgowce. Po pięciomiesięcznej ciąży samica rodzi jedno, rzadziej dwa młode.
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii CR (ang. critically endangered ‘krytycznie zagrożony’)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c J.B. von Spix: Simiarum et Vespertilionum Brasiliensium species novae. Monachii: typis F.S. Hübschmanni, 1823, s. 30. (łac.).
- ↑ a b M. Gordo i inni, Saguinus bicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-2 [dostęp 2016-11-24] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 37. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ Marykina. onet.wiem. [dostęp 2015-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-25)].
- ↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 193, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saguinus bicolor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-09-12].
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Saguinus bicolor (Spix, 1823). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-12]. (ang.).
- ↑ R. Kraft. Die von J. B. von Spix beschriebenen neotropischen Primaten und Chiropteren. Verzeichnis der in der Zoologischen Staatssammlung München aufbewahrten Typusexemplare. „Spixiana”. Supplement 9, s. 437, 1983. (niem.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 616, 1904. (ang.).
- ↑ bicolor, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-09-12] (ang.).
- ↑ A.B. Rylands, R.A. Mittermeier: Family Callitrichidae (Marmosets and Tamarins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 337. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 117. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 193, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.