Samuel Thomas von Sömmering
Data i miejsce urodzenia |
1755 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1830 |
Zawód, zajęcie |
lekarz, anatom, fizyk |
Samuel Thomas von Sömmering, również Soemmering (ur. 28 stycznia 1755 w Toruniu, zm. 1830 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki anatom, lekarz, fizyk.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 28 stycznia 1755 roku w Toruniu[1]. Był synem miejscowego lekarza i córki toruńskiego pastora[2]. Uczył się w Gimnazjum Akademickim[2]. Ukończył studia w Getyndze. Był profesorem anatomii i fizjologii na uniwersytetach w: Moguncji (1784–1795[3][4]), Frankfurcie nad Menem (1795–1804), Monachium (1804–1820)[4]. W 1820 roku osiadł na stale we Frankfurcie nad Menem, gdzie 2 marca 1830 roku zmarł[1][3].
Utrzymywał bliskie kontakty z Toruniem[3]. Przyjaźnił się z Georgiem Forsterem[5]. W 1827 roku zapisał Toruniowi część swoich zbiorów[2].
W 1868 roku w Toruniu przy Rynku Staromiejskim odsłonięto tablicę upamiętniającą Samuela Thomasa von Sömmeringa. Oryginalna tablica została zniszczona prawdopodobnie po I wojnie światowej. 28 czerwca 2003 roku, z okazji 25. rocznicy zawarcia umowy partnerskiej między Toruniem a Getyngą, odsłonięto jej replikę[6].
Dorobek naukowy
[edytuj | edytuj kod]Zasłynął dzięki pracom o anatomii człowieka. Odkrył m.in. plamkę żółtą w siatkówce[2]. W 1795 roku zauważył związek między paleniem fajki a zachorowaniem na raka wargi[4]. W 1796 roku opublikował traktat Ueber das Orgas der Seele (pol. O organie duszy). Zasugerował, że dusza mieści się w płynie mózgowo-rdzeniowym zawartym w neuronach[7]. Stworzył pierwsze graficzne przedstawienie budowy żeńskiego szkieletu[8].
Interesował się również paleontologią, fizyką, astronomią i mechaniką[2], antropologią[4]. Zajmował się m.in. badaniami szczątków krokodyla oraz skamieniałego „ptaka” (znanego obecnie jako pterodaktyl)[9]. Wynalazł telegraf galwaniczny[2]. W 1811 roku stworzył pierwszy system telegraficzny w Bawarii[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Steve Naragon: Samuel Thomas von Soemmerring (1755-1830). users.manchester.edu. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ziółkiewicz 2009 ↓, s. 98.
- ↑ a b c Salmonowicz 1988 ↓, s. 237.
- ↑ a b c d Mould 2013 ↓, s. 506.
- ↑ Siemion 1995 ↓, s. 75.
- ↑ Ziółkiewicz 2009 ↓, s. 97.
- ↑ Żukiel i in. 2011 ↓, s. 26.
- ↑ a b Mould 2013 ↓, s. 507.
- ↑ Mould 2013 ↓, s. 506-507.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Richard F. Mould. Wybrane wydarzenia w historii medycyny, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z rakiem Część 3 Od Leopolda Auenbruggera (1722–1809) do Rudolpha Virchowa (1821–1902). „Nowotwory. Journal of Oncology”. 63.6, 2013.
- Stanisław Salmonowicz. Samuel Thomas von Soemmerrings Leben und Verkehr mit seinem Zeitgenossen, Rudolph Wagner, Stuttgart-New York 1986:[recenzja]. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 33, 1988.
- Ignacy Z. Siemion. Chemiczne i alchemiczne próby Jerzego Forstera. „Analecta: studia i materiały z dziejów nauki”. 4.1, 1995.
- Antoni Ziółkiewicz: Toruńskie pomniki. Pomniki, tablice, kamienie. Toruń: Wydawnictwo Urbański, 2009. ISBN 978-83-88219-32-0.
- Ryszard Żukiel, Stanisław Nowak, Roman Jankowski, Stanisław Chlebek. Umiejscowienie duszy – od klasycznych poglądów do mózgowych sieci neuronalnych wysokiej hierarchii. Część II. Od powstania chrześcijaństwa do XX wieku.. „Neuroskop”. 13, 2011.
- ISNI: 000000012119368X
- VIAF: 7429975
- LCCN: n84209260
- GND: 118805193
- LIBRIS: 86lpv4gs2hcb19b
- BnF: 12162822v
- SUDOC: 030155177
- NKC: nlk20000087446
- BNE: XX968813
- NTA: 070451230
- BIBSYS: 99024545
- CiNii: DA05049131
- Open Library: OL67426A
- PLWABN: 9810606690705606
- NUKAT: n00096345
- J9U: 987007295382605171
- NSK: 000058286
- CONOR: 237516387
- ΕΒΕ: 212010
- LIH: LNB:BJZw;=Bz
- Absolwenci i studenci Gimnazjum Akademickiego w Toruniu
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Getyndze
- Ludzie urodzeni w Toruniu
- Niemieccy anatomowie
- Niemieccy wynalazcy
- Wykładowcy Uniwersytetu Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem
- Wykładowcy Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji
- Wykładowcy Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium
- Urodzeni w 1755
- Zmarli w 1830