Sclerophaedon carniolicus

	Sclerophaedon carniolicus
	(Germar, 1824)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	stonki
Rodzina	stonkowate
Podrodzina	Chrysomelinae
Plemię	Entomoscelini
Rodzaj	Sclerophaedon
Podrodzaj	Sclerophaedon s.str.
Gatunek	Sclerophaedon (Sclerophaedon) carniolicus
Synonimy
	Chrysomela carniolica Germar, 1824; Phaedon carniolicus (Germar, 1824); Phadeon transsilvanicum Fuss, 1861; Sclerophaedon carniolicus var. obscurus Weise, 1884;
	Chrysomela carniolica Germar, 1824; Phaedon carniolicus (Germar, 1824); Phadeon transsilvanicum Fuss, 1861; Sclerophaedon carniolicus var. obscurus Weise, 1884;

Sclerophaedon carniolicus – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Chrysomelinae.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1824 roku przez Ernsta Friedricha Germara pod nazwą Chrysomela carniolica^[1].

Chrząszcz o krępym, w zarysie krótko-owalnym ciele długości od 3 do 4,2 mm. Ubarwienie wierzchu ciała ma czarnomosiężne, ciemnozielone lub błękitne, zawsze z połyskiem metalicznym. Czułki są czarne i słabo grubieją ku wierzchołkom. Odnóża są czarne, czasem z brunatnie rozjaśnionymi stopami. Przedplecze jest około dwukrotnie szersze niż długie, dłuższe niż u S. orbicularis, w zarysie z kątami przednimi niezaostrzonymi. Stopy cechują się bardzo płytkim wcięciem na szczycie członu trzeciego. Genitalia samca charakteryzują się niezwężającym się ku szczytowi prąciem z wyraźnie wykrojonym wierzchołkiem^[2].

Owad zasiedlający góry i przedgórza^[3], preferujący piętro regla dolnego^[2]. Bytuje nad potokami, strumieniami, na moczarach, trawiastych terenach podmokłych oraz w wilgotnych zaroślach i lasach. Zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy są fitofagami żerującymi na gwiazdnicy gajowej i knieci błotnej^[2]^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Alp, Sudetów, Karpat i Gór Dynarskich^[2]. W Polsce wykazany z Karkonoszy, Sudetów Środkowych, Kotliny Nowotarskiej, Tatr, Pienin, Beskidu Sądeckiego i Bieszczadów^[1]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b gatunek: Sclerophaedon (Sclerophaedon) carniolicus (E.F. Germar, 1824). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-11].
↑ ^a ^b ^c ^d Andrzej Warchałowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera. Zeszyt 94b Stonkowate – Chrysomelidae. Podrodziny: Chrysomelinae i Galerucinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1973.
↑ ^a ^b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1979.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[biomap-1] tunek: Sclerophaedon (Sclerophaedon) carniolicus (E.F. Germar, 1824). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-11].

[Warchalowski-2] Andrzej Warchałowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera. Zeszyt 94b Stonkowate – Chrysomelidae. Podrodziny: Chrysomelinae i Galerucinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1973.

[Burakowskietal-3] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1979.

[Farkacetal-4] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]