Wikarówka na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Budynek był własnością królewską do 1441 r. gdy król [[Władysław III Warneńczyk]] ofiarował go [[Kanclerz wielki koronny|kanclerzowi wielkiemu koronnemu]] [[Jan Taszka Koniecpolski|Janowi Taszce Koniecpolskiemu]]. Zbudowany w stylu gotyckim gmach został wzbogacony o elementy renesansowe po 1522 roku, gdy dodano nowe obramienia okienne autorstwa Kaspra Simona<ref>T. Ratajczak "Udział Mistrza Benedykta w Nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego", [[Studia Waweliana]], tom XIV, 2009, s.23</ref>. Rozbudowano go w 2. połowie XVI wieku. W 1889 roku budynek nadbudowano o jedno piętro wg projektu architekta Antoniego Siedeki<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.krakow.pl/odwiedz_krakow/1488,artykul,zamek_krolewski_na_wawelu.html|tytuł=Wikarówka|praca=|opublikowany=Kraków.pl|data dostępu=2010-01-09}}</ref> zasłaniając przy tym dolną część gotyckiego [[Szczyt (budownictwo)|szczytu]] z [[Blenda (architektura)|blendami]] powstałego jeszcze w średniowieczu. |
Budynek był własnością królewską do 1441 r. gdy król [[Władysław III Warneńczyk]] ofiarował go [[Kanclerz wielki koronny|kanclerzowi wielkiemu koronnemu]] [[Jan Taszka Koniecpolski|Janowi Taszce Koniecpolskiemu]]. Zbudowany w stylu gotyckim gmach został wzbogacony o elementy renesansowe po 1522 roku, gdy dodano nowe obramienia okienne autorstwa Kaspra Simona<ref>T. Ratajczak "Udział Mistrza Benedykta w Nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego", [[Studia Waweliana]], tom XIV, 2009, s.23</ref>. Rozbudowano go w 2. połowie XVI wieku. W 1889 roku budynek nadbudowano o jedno piętro wg projektu architekta Antoniego Siedeki<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.krakow.pl/odwiedz_krakow/1488,artykul,zamek_krolewski_na_wawelu.html|tytuł=Wikarówka|praca=|opublikowany=Kraków.pl|data dostępu=2010-01-09}}</ref> zasłaniając przy tym dolną część gotyckiego [[Szczyt (budownictwo)|szczytu]] z [[Blenda (architektura)|blendami]] powstałego jeszcze w średniowieczu. W 2 połowie XX wieku pełniący funkcję Dyrektora Kierownictwa Odnowienia Wawelu prof. [[Alfred Majewski]] zaproponował usunięcie zniekształceń z 1889 roku dokonanych w bryle Wikarówki, który to projekt jednak nie został zrealizowany<ref>https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i4/i8/i0/i7/r4807/WojcikLuzyckiA_DokonaniaKonserwatorskie.pdf</ref>. |
||
Obecnie wykorzystywany jest na [[kancelaria parafialna|kancelarię parafialną]], a także mieszkania kleru katedralnego. |
Obecnie wykorzystywany jest na [[kancelaria parafialna|kancelarię parafialną]], a także mieszkania kleru katedralnego. |
||
Wersja z 13:29, 19 sty 2015
 Wikarówka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Ukończenie budowy |
XV wiek |
| Ważniejsze przebudowy |
1889 |
Plan budynku
| |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Wikarówka, zwana również Domem kapitulnym po Koniecpolskim lub Domem wikariuszy zamkowych – budynek nr 3 na wzgórzu wawelskim w Krakowie. Mieści się na zachód od Katedry Wawelskiej.
Historia
Budynek był własnością królewską do 1441 r. gdy król Władysław III Warneńczyk ofiarował go kanclerzowi wielkiemu koronnemu Janowi Taszce Koniecpolskiemu. Zbudowany w stylu gotyckim gmach został wzbogacony o elementy renesansowe po 1522 roku, gdy dodano nowe obramienia okienne autorstwa Kaspra Simona[1]. Rozbudowano go w 2. połowie XVI wieku. W 1889 roku budynek nadbudowano o jedno piętro wg projektu architekta Antoniego Siedeki[2] zasłaniając przy tym dolną część gotyckiego szczytu z blendami powstałego jeszcze w średniowieczu. W 2 połowie XX wieku pełniący funkcję Dyrektora Kierownictwa Odnowienia Wawelu prof. Alfred Majewski zaproponował usunięcie zniekształceń z 1889 roku dokonanych w bryle Wikarówki, który to projekt jednak nie został zrealizowany[3].
Obecnie wykorzystywany jest na kancelarię parafialną, a także mieszkania kleru katedralnego.
Architektura
Wikarówka jest trójkondygnacyjną budowlą z dziedzińcem wewnętrznym. Od północy znajduje się wieżyczka z klatką schodową, która została dobudowana podczas eklektycznej przebudowy budynku w 1889 roku. Z tego okresu pochodzi również drugie piętro oraz pewne elementy neorenesansowe. Z 1. połowy XVI wieku pochodzi nadwieszony na kroksztynach renesansowy wykusz na pierwszym piętrze, który udekorowany jest herbem Belina. Część renesansowych obramień okiennych pochodzi także z XVI wieku. Przypuszczalnie pod tynkiem zachowały się fragmenty gotyckich ceglanych murów.
Ciekawostki
Prawdopodobnie w 1573 r. w pobliżu katedry i tego budynku Samuel Zborowski zabił Andrzeja Wapowskiego (kasztelana przemyskiego).
- ↑ T. Ratajczak "Udział Mistrza Benedykta w Nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego", Studia Waweliana, tom XIV, 2009, s.23
- ↑ Wikarówka. Kraków.pl. [dostęp 2010-01-09].
- ↑ https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i4/i8/i0/i7/r4807/WojcikLuzyckiA_DokonaniaKonserwatorskie.pdf
Bibliografia
- Kazimierz Kuczman: Wzgórze Wawelskie, Przewodnik. Wyd. 2. Kraków: 1988.