Wikarówka na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
ilustracja
Linia 17: Linia 17:
|rozpoczęcie budowy =
|rozpoczęcie budowy =
|ukończenie budowy = [[XV wiek|XV]] wiek
|ukończenie budowy = [[XV wiek|XV]] wiek
|przebudowy = 1889
|przebudowy = 1522, 1889
|zniszczono =
|zniszczono =
|odbudowano =
|odbudowano =
|pierwszy właściciel =
|pierwszy właściciel =
|kolejni właściciele =
|kolejni właściciele =
|właściciel =
|właściciel = Kościół katolicki
|plan budynku = Wawel Hill - Wikarowka.svg
|plan budynku = Wawel Hill - Wikarowka.svg
|stopniN = 50 |minutN = 3 |sekundN = 15
|stopniN = 50 |minutN = 3 |sekundN = 15
Linia 29: Linia 29:
|www =
|www =
}}
}}
[[Plik:Friedrich Ohmann - Die Kathedrale in Krakau.jpg|thumb|Wikarówka w 1889 roku z fragmentem gotyckiego szczytu]]
[[Plik:Wikarówka Wawel 1875 Krieger.jpg|thumb|Wikarówka na fotografii wykonanej pomiędzy latami 1875-1889. Widoczny jest fragment gotyckiego szczytu]]
'''Wikarówka''', zwana również ''Domem kapitulnym po Koniecpolskim'' lub ''Domem wikariuszy zamkowych'' – budynek nr 3 na [[Wawel|wzgórzu wawelskim]] w [[Kraków|Krakowie]]. Mieści się na zachód od [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława BM i św. Wacława w Krakowie|Katedry Wawelskiej]].
'''Wikarówka''', zwana również ''Domem kapitulnym po Koniecpolskim'' lub ''Domem wikariuszy zamkowych'' – budynek nr 3 na [[Wawel|wzgórzu wawelskim]] w [[Kraków|Krakowie]]. Mieści się na zachód od [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława BM i św. Wacława w Krakowie|Katedry Wawelskiej]].



Wersja z 13:43, 19 sty 2015

Wikarówka
Ilustracja
Wikarówka
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wawel, Kraków

Ukończenie budowy

XV wiek

Ważniejsze przebudowy

1522, 1889

Właściciel

Kościół katolicki

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
Wikarówka na fotografii wykonanej pomiędzy latami 1875-1889. Widoczny jest fragment gotyckiego szczytu

Wikarówka, zwana również Domem kapitulnym po Koniecpolskim lub Domem wikariuszy zamkowych – budynek nr 3 na wzgórzu wawelskim w Krakowie. Mieści się na zachód od Katedry Wawelskiej.

Historia

Budynek był własnością królewską do 1441 r. gdy król Władysław III Warneńczyk ofiarował go kanclerzowi wielkiemu koronnemu Janowi Taszce Koniecpolskiemu. Zbudowany w stylu gotyckim gmach został wzbogacony o elementy renesansowe po 1522 roku, gdy dodano nowe obramienia okienne autorstwa Kaspra Simona[1]. Rozbudowano go w 2. połowie XVI wieku. W 1889 roku budynek nadbudowano o jedno piętro wg projektu architekta Antoniego Siedeki[2] zasłaniając przy tym dolną część gotyckiego szczytu z blendami powstałego jeszcze w średniowieczu. W 2 połowie XX wieku pełniący funkcję Dyrektora Kierownictwa Odnowienia Wawelu prof. Alfred Majewski zaproponował usunięcie zniekształceń z 1889 roku dokonanych w bryle Wikarówki, który to projekt jednak nie został zrealizowany[3].

Obecnie wykorzystywany jest na kancelarię parafialną, a także mieszkania kleru katedralnego.

Architektura

Wikarówka jest trójkondygnacyjną budowlą z dziedzińcem wewnętrznym. Od północy znajduje się wieżyczka z klatką schodową, która została dobudowana podczas eklektycznej przebudowy budynku w 1889 roku. Z tego okresu pochodzi również drugie piętro oraz pewne elementy neorenesansowe. Z 1. połowy XVI wieku pochodzi nadwieszony na kroksztynach renesansowy wykusz na pierwszym piętrze, który udekorowany jest herbem Belina. Część renesansowych obramień okiennych pochodzi także z XVI wieku. Przypuszczalnie pod tynkiem zachowały się fragmenty gotyckich ceglanych murów.

Ciekawostki

Prawdopodobnie w 1573 r. w pobliżu katedry i tego budynku Samuel Zborowski zabił Andrzeja Wapowskiego (kasztelana przemyskiego).

  1. T. Ratajczak "Udział Mistrza Benedykta w Nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego", Studia Waweliana, tom XIV, 2009, s.23
  2. Wikarówka. Kraków.pl. [dostęp 2010-01-09].
  3. https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i4/i8/i0/i7/r4807/WojcikLuzyckiA_DokonaniaKonserwatorskie.pdf

Bibliografia

  • Kazimierz Kuczman: Wzgórze Wawelskie, Przewodnik. Wyd. 2. Kraków: 1988.