Truso: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m {{Kontrola autorytatywna}} |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Współrzędne|54,10699°N 19,48869°E|umieść=na górze}} |
{{Współrzędne|54,10699°N 19,48869°E|umieść=na górze}} |
||
'''Truso''' – nazwa istniejącego od końca [[VIII wiek|VIII]] do |
'''Truso''' – nazwa istniejącego od końca [[VIII wiek|VIII]] do końca X wieku (lub połowy [[XI wiek]]u) portu [[Morze Bałtyckie|bałtyckiego]] i portowej miejscowości handlowej w okolicy ujścia [[Wisła|Wisły]]. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Wersja z 15:55, 15 lut 2017
Truso – nazwa istniejącego od końca VIII do końca X wieku (lub połowy XI wieku) portu bałtyckiego i portowej miejscowości handlowej w okolicy ujścia Wisły.
Historia
Miejsce zostało opisane przez anglosaskiego podróżnika Wulfstana, który dotarł tam z portu Hedeby (Dania) ok. 890. Opis podróży, portu, obyczajów zamieszkujących w okolicy Aestiów (Prusów) został umieszczony w Chorografii Orozjusza, przełożonej na język staroangielski przez króla Alfreda Wielkiego[1][2].
Dokładne położenie Truso było przez długi czas nieznane, pomimo że źródła wskazują dosyć precyzyjnie na okolice ujścia Wisły do Zalewu Wiślanego. Jednak zmiany topograficzne Żuław Wiślanych utrudniły rekonstrukcję geografii tych ziem w X wieku. W ramach akcji Archeologiczne Zdjęcie Polski archeolog dr Marek Jagodziński rozpoczął w latach 80. XX wieku badania archeologiczne na wschodnim brzegu jeziora Druzno, na wysokości wsi Janów, kilka kilometrów na południe od Elbląga. Po kilku sezonach badawczych, dzięki uzyskanemu obfitemu materiałowi i przekonującym datacjom dendrochronologicznym przyjęto, że odkryte zostało (długo poszukiwane) Truso[2].
Odkrycia doktora Marka Jagodzińskiego dowiodły, że Truso stanowiło część systemu handlowego na Bałtyku i wykorzystywało lokalizację pomiędzy plemionami pruskimi i słowiańskimi a morzem. Obraz archeologiczny osady jawi się jako duży port handlowy, z osadą rzemieślniczą i kupiecką. Istotną częścią produkcji rzemieślniczej stanowiła produkcja produktów z poroży i kości zwierząt - w szczególności grzebieni[3]. Rozmiary Truso były porównywalne do największych ówczesnych nadbałtyckich osad portowych, takich jak Hedeby, Birka, czy Wolin. Stanowiło zatem najważniejsze centrum handlu dalekosiężnego na ziemiach pruskich[2]. Na terenie osady odkryto liczne przedmioty wytworzone na przykład w Nadrenii lub Bizancjum.
Handlowa rola Truso podupadła w X wieku, na co miały wpływ pożary i działania wojenne, prawdopodobnie na tle zmian politycznych w państwie pierwszych Piastów. Z czasem rolę Truso przejął założony w drugiej połowie X wieku Gdańsk[2]. Istnieje dziś projekt odtworzenia części osady dla celów turystycznych i edukacyjnych.
W ostatnich latach wzmocniła się teza, że na tym terenie prowadził swą ostatnią działalność misyjną święty Wojciech[potrzebny przypis].
Wyniki badań Truso opublikowano w monografii naukowej Truso. Między Weonodlandem a Witlandem[4].
Powieści związane tematycznie z Truso
- Mieczysław Lenckowski: Wikingowie z Truso (opublikowana w internecie).
- Maciek Horn: Pan Samochodzik i Truso, Oficyna Wydawnicza „Warmia”.
- Zbigniew Nienacki: Dagome Iudex, Oficyna Wydawnicza „Warmia”.
- ↑ Marek Jagodziński: Truso. pradzieje.pl. [dostęp 2013-06-18].
- ↑ a b c d Andrzej Markert. Truso – zaginiony port. „Sprawy Nauki”. Nr 12/2004, 2004-12-22. Biuletyn Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- ↑ [archeowiesci.pl/2014/03/24/co-nam-mowia-grzebienie-z-truso/ IMDb]. [dostęp 2015-12-25]. (pol.).
- ↑ Marek Franciszek Jagodziński: Truso. Między Weonodlandem a Witlandem, przedm. Maria Kasprzycka; posł. Władysław Duczko; tł. Urszula Chybowska; Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Wydawnictwo Tekst, Elbląg-Bydgoszcz 2010 ISBN 978-83-7208-208-4.