Szadzko: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zabytki i obiekty historyczne: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 37: | Linia 37: | ||
* Na placu przed kościołem żeliwny pomnik – obelisk upamiętniający poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Szadzka. Wśród wymienionych nazwisk również polskie – ''Karl Czerwanski''. |
* Na placu przed kościołem żeliwny pomnik – obelisk upamiętniający poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Szadzka. Wśród wymienionych nazwisk również polskie – ''Karl Czerwanski''. |
||
* Rozległe grodzisko pierścieniowate z okresu kultury łużyckiej, z doskonale zachowanymi wałami ziemnymi. |
* Rozległe grodzisko pierścieniowate z okresu kultury łużyckiej, z doskonale zachowanymi wałami ziemnymi. |
||
* Pozostałość obronnego zamku nad Jeziorem Szadzkim z dobrze czytelnymi bastionami, głębokimi fosami i wałami ziemnymi. |
* Pozostałość obronnego zamku nad Jeziorem Szadzkim z dobrze czytelnymi bastionami, głębokimi fosami i wałami ziemnymi. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1336 i wspomina o rodzie von Steglitz, jako właścicielach Szadzka. Z. Radacki sugeruje czas budowy zamku na jakiejś czterdzieści lat wcześniej, po 1290 r., jednak regularny, prostokątny rzut warowni i istnienie w narożniku wieży o kwadratowej podstawie i cylindrycznej górnej części nawiązuje do zamków zakonu joannickiego - Łagowa, Swobnicy czy Pęzina, powstających od drugiej połowy XIV w. Nie można więc wykluczyć istnienia w Szadzku drewniano-ziemnej warowni, zastąpionej przez murowany zamek. W 1395 roku na zamku został zamordowany książę [[Warcisław VII]]. Widok zamku po renesansowej przebudowie przedstawia rycina z mapy Lubinusa (1618 r.). W średniowieczu Szadzko, jako jedna z najpotężniejszych warowni Księstwa Pomorskiego była szczególnym celem dla Brandenburczyków. Dwukrotnie - w 1445 r. oraz 1478 r. był przez nich zdobywany. Odbudowany przez księcia [[Bogusław X Wielki|Bogusława X]] w końcu XV w. Zamek pozostawał istotną twierdzą dla Księstwa Pomorskiego także później. Przed rokiem 1533 bramę wzmocnił bastion, a mimo pożaru i renesansowej przebudowy po roku 1588 warowność zamku nadal była wysoka - powstał dodatkowy pierścień obwałowań o rzucie pięcioboku. Mimo to, w wyniku wojen szwedzkich Szadzko zostało opuszczone, a późniejsze próby odbudowy - ze względu na koszty - zostały przerwane. Od roku 1766 trwała powolna rozbiórka zamku, a po pożarze Dobrzan w roku 1781 materiał budowlany z zamku posłużył do odbudowy. Do odbudowy wykorzystano cegły z rozbieranych murów zamku w Szadzku<ref>https://www.academia.edu/6484491/Zamek_Szadzko_w_%C5%9Bredniowieczu_Burg_Szadzko_Saatzig_im_Mittelalter_</ref>. Ludwig Wilhelm Brüggemann w roku 1784 pisze o jeszcze widocznych potężnych murach, ale zaznacza, że nie nadają się już do zamieszkania. Do dzisiaj zachowały się potężne, trzynastometrowej wysokości obwałowania zamku i relikty murów. |
||
* Dwór z XIX wieku; |
* Dwór z XIX wieku; |
||
* Wzgórze Czarownic (przy drogą z Szadzka do Ognicy). |
* Wzgórze Czarownic (przy drogą z Szadzka do Ognicy). |
Wersja z 14:03, 11 kwi 2017
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Państwo | zachodniopomorskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
405 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 91 |
Tablice rejestracyjne |
ZST |
SIMC |
0774486 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Szadzko (niem. Saatzig) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dobrzany, położona 2,5 km na południowy zachód od Dobrzan (siedziby gminy) i 23 km na wschód od Stargardu (siedziby powiatu). Wieś leży nad południowo-zachodnim brzegiem jeziora Szadzko.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
W Szadzku miał kiedyś siedzibę ziemski powiat stargardzki.
Zabytki i obiekty historyczne
- Ruiny kamienno-ceglanego kościoła z XV w. Obiekt zabytkowy [1]. Podczas walk w 1945 roku kościół uległ uszkodzeniu, niestety nie został wyremontowany, wyposażenie przeniesiono do kościoła w Odargowo. Od początku lat 50. kościół zaczął popadać w ruinę. Pod kościołem krypta grobowa rodziny Dewitzów – książęcych administratorów zamku. Planowana odbudowa po 2009 r. [2]
- Na placu przed kościołem żeliwny pomnik – obelisk upamiętniający poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Szadzka. Wśród wymienionych nazwisk również polskie – Karl Czerwanski.
- Rozległe grodzisko pierścieniowate z okresu kultury łużyckiej, z doskonale zachowanymi wałami ziemnymi.
- Pozostałość obronnego zamku nad Jeziorem Szadzkim z dobrze czytelnymi bastionami, głębokimi fosami i wałami ziemnymi. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1336 i wspomina o rodzie von Steglitz, jako właścicielach Szadzka. Z. Radacki sugeruje czas budowy zamku na jakiejś czterdzieści lat wcześniej, po 1290 r., jednak regularny, prostokątny rzut warowni i istnienie w narożniku wieży o kwadratowej podstawie i cylindrycznej górnej części nawiązuje do zamków zakonu joannickiego - Łagowa, Swobnicy czy Pęzina, powstających od drugiej połowy XIV w. Nie można więc wykluczyć istnienia w Szadzku drewniano-ziemnej warowni, zastąpionej przez murowany zamek. W 1395 roku na zamku został zamordowany książę Warcisław VII. Widok zamku po renesansowej przebudowie przedstawia rycina z mapy Lubinusa (1618 r.). W średniowieczu Szadzko, jako jedna z najpotężniejszych warowni Księstwa Pomorskiego była szczególnym celem dla Brandenburczyków. Dwukrotnie - w 1445 r. oraz 1478 r. był przez nich zdobywany. Odbudowany przez księcia Bogusława X w końcu XV w. Zamek pozostawał istotną twierdzą dla Księstwa Pomorskiego także później. Przed rokiem 1533 bramę wzmocnił bastion, a mimo pożaru i renesansowej przebudowy po roku 1588 warowność zamku nadal była wysoka - powstał dodatkowy pierścień obwałowań o rzucie pięcioboku. Mimo to, w wyniku wojen szwedzkich Szadzko zostało opuszczone, a późniejsze próby odbudowy - ze względu na koszty - zostały przerwane. Od roku 1766 trwała powolna rozbiórka zamku, a po pożarze Dobrzan w roku 1781 materiał budowlany z zamku posłużył do odbudowy. Do odbudowy wykorzystano cegły z rozbieranych murów zamku w Szadzku[3]. Ludwig Wilhelm Brüggemann w roku 1784 pisze o jeszcze widocznych potężnych murach, ale zaznacza, że nie nadają się już do zamieszkania. Do dzisiaj zachowały się potężne, trzynastometrowej wysokości obwałowania zamku i relikty murów.
- Dwór z XIX wieku;
- Wzgórze Czarownic (przy drogą z Szadzka do Ognicy).
- Lipa olbrzym św. Ottona (obok ruiny kościoła).
Turystyka
Przez Szadzko prowadzi czerwony Szlak Hetmana Stefana Czarnieckiego.
- ↑ rejestr zabytków woj. zachodniopomorskiego nr rej. A-1150 z 1.10.1990 r.
- ↑ Biuletun UM Szczecin czerwiec 2008
- ↑ https://www.academia.edu/6484491/Zamek_Szadzko_w_%C5%9Bredniowieczu_Burg_Szadzko_Saatzig_im_Mittelalter_