Spichlerz w Olsztynie
 nr rej. 252/60 z 4.03.1960
| |
 Wejście do spichlerza od strony północnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Kazimierza Wielkiego 2, 42-256 Olsztyn |
| Inwestor |
Franciszek Paciorkowski |
| Kondygnacje |
2 |
| Ukończenie budowy |
1783 |
| Odbudowano |
2007 |
| Pierwszy właściciel |
Franciszek Paciorkowski |
| Kolejni właściciele |
Krzysztof Stacherczak |
| Obecny właściciel |
Elżbieta i Grzegorz Sitakowie |
Położenie na mapie Olsztyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Olsztyn  | |
 50°45′06,1″N 19°16′38,9″E/50,751694 19,277472
| |
| Strona internetowa | |
Spichlerz zbożowy w Olsztynie – zabytkowy[1] drewniany spichlerz zbożowy znajdujący się w Olsztynie w powiecie częstochowskim. Pochodzi z 1783, został przeniesiony ze wsi Borowno i zrekonstruowany w 2007. Jest przykładem staropolskiej, drewnianej architektury ludowej. 4 marca 1960 został wpisany do rejestru zabytków.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dwukondygnacyjny modrzewiowy spichlerz zbudowano w 1783 na zlecenie Franciszka Paciorkowskiego. Znajdował się w zespole folwarcznym w Borownie, w sąsiedztwie innych budynków gospodarczych, zniszczonych po II wojnie światowej. Spichlerz był użytkowany jako magazyn Gminnej Spółdzielni Rolniczej w Mykanowie, później został zaniedbany[2]. W 1996 obiekt odkupił Krzysztof Stacherczak, po czym został on rozebrany. W 2001 w związku z dotacją na odbudowę i przeniesienie spichlerza, pod zarzutem korupcji, do aresztu trafili generalny konserwator zabytków Aleksander Broda oraz jego właściciel. W 2007 został przeniesiony do Olsztyna, ponownie złożony i zrekonstruowany w oryginalnym charakterze, u podnóża Zamku Olsztyńskiego. Obecnie znajduje się w nim restauracja[3][4][5]. W 2008 spichlerz został laureatem w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany A.D.2008.”
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Data powstania obiektu wycięta jest na futrynie drzwi przejścia z sieni do pomieszczenia po lewej stronie (zwanej teraz Salą Zieloną), natomiast imię i nazwisko fundatora widnieje na zewnętrznej części futryny drzwi wejściowych od strony zachodniej (od ówczesnej części tarasowej). Budynek składa się z bardzo rzadko występującej w architekturze, konstrukcji zrębowej o dwóch kondygnacjach. Jest to budowla masywna, a wzdłuż jej dłuższych boków ciągną się również dwukondygnacyjne podcienia (galerie) arkadowe oparte na profilowanych słupach. Górne galerie są nakryte okapem wspartym na „rysiach”.
Budynek posiadał dwuspadowy dach kryty dachówką wykonany najprawdopodobniej w 1945. Dolna cześć spichlerza obejmowała trzy pomieszczenia, w rozłożeniu takim jak teraźniejsze. Część górna- bez podziałów. Okna rozmieszczone były w dwóch strefach, w kształcie leżących prostokątów, w szerokich obramieniach.
Budowla posiada jedną z najdłuższych belek w Polsce, a najdłuższą jaką kiedykolwiek wykorzystano w budownictwie drewnianym, ręcznie ciosanych z jednego kawałka pnia o długości 19,60, wspierająca cały obiekt na drugiej kondygnacji.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ IT-JURA.PL - Jura Krakowsko-Częstochowska i Wyżyna Wieluńska - dworki i pałace [online], www.it-jura.pl [dostęp 2016-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-05].
- ↑ Super User, Restauracja Spichlerz w Olsztynie k/Częstochowy - Historia Spichlerza [online], www.spichlerz.net [dostęp 2016-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-30].
- ↑ National Geographic [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2016-01-30].
- ↑ Historia Brody w starym spichlerzu [online], pwp.pb.pl [dostęp 2016-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-30].