Srokówka czarnoczelna
| Dendrocitta bayleii[1] | |||
| Tytler, 1863 | |||
 Rysunek z czasopisma „Ibis” (1874) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
srokówka czarnoczelna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Srokówka czarnoczelna[6], sroka czarnoczelna[7] (Dendrocitta bayleii) – osiadły gatunek ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae), występujący endemicznie na indyjskim archipelagu Andamany[5]. Narażony na wyginięcie.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego – u obu płci ubarwienie jest podobne, ale samica zazwyczaj ma mniejsze rozmiary. Ogon (18–20,6 cm), dziób i nogi czarne[3]. Ciało srokówki czarnoczelnej osiąga długość ok. 32 cm i masę mieszczącą się w zakresie 92–113 g[2]. Głowa szaroniebieska z czarną okolicą oczu i dzioba, od ciemnej szyi upierzenie stopniowo przechodzi w czerwonawy brąz. Skrzydła o długości 11,7–12,4 cm, szerokie, czarne, z białą plamą na podstawie lotek drugorzędowych. Tęczówka jaskrawożółta[8]. Dziób mały, mocny i zakrzywiony[9].
Młode osobniki mają więcej brązu w wybarwieniu upierzenia tylnej części głowy i końcówkach pokryw skrzydeł, mniej intensywny kolor oczu (oliwkowozielony[9]) oraz krótszy i bardziej płowy ogon[8].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Srokówka czarnoczelna zamieszkuje przede wszystkim gęste, wilgotne lasy wiecznie zielone[8]. Preferuje najwyższe drzewa[2].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Gatunek endemiczny dla archipelagu Andamany należącego do Indii[5].
Tryb życia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Zaobserwowano interakcje z dziwogonem szerokosternym[10]. Spotykane najczęściej w parach, przesiadujących wówczas na wysokich drzewach[5].
Głos[edytuj | edytuj kod]
Dźwięki opisywane jako podobne do tych wydawanych przez wilgę, przypominające gwizdanie i dające zapisać się jako regularnie powtarzane kiu-duu albo szorstkie, zachrypnięte kyow lub kiayow[8].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Samica składa jaja w okresie od marca do maja. Gniazdem jest stosunkowo krucha platforma z cienkich gałązek i trawy[2].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Od roku 2017 klasyfikowany przez IUCN jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable), wcześniej jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Zmianę statusu zagrożenia uzasadniono tym, że zaobserwowano trend spadkowy w rozwoju populacji, a ponadto środowiska zamieszkiwane przez srokówki czarnoczelne ulegają stopniowemu niszczeniu ze względu na zwiększającą się liczbę ludzi na Andamanach. Szacuje się, że obecnie żyje ok. 250–999 dorosłych osobników[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Dendrocitta bayleii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Madge, S. & Sharpe, C.J.: Andaman Treepie (Dendrocitta bayleii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
- ↑ a b A.V. Walden, On a further Collection of Birds made by Lieutenant Robert Wardlaw Ramsey, F.Z.S., in the Andaman Islands, „The Ibis”, seria 3, t. 4, British Ornithologists' Union, 1874, s. 145 (ang.).
- ↑ a b c d D. Lepage: Andaman Treepie Dendrocitta bayleii. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e Dendrocitta bayleii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
- ↑ Nazwa polska za: Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ a b c d Richard Grimmett, Carol Inskipp, Tim Inskipp, Birds of the Indian Subcontinent: India, Pakistan, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, Bangladesh and the Maldives, Bloomsbury Publishing, 2016, ISBN 978-1-4081-6265-1 (ang.).
- ↑ a b Steve Madge, Crows and Jays, A&C Black, 2010, ISBN 978-1-4081-3527-3 (ang.).
- ↑ Bikram Grewal, Garima Bhatia, A Photographic Field Guide to the Birds of India, Pakistan, Nepal, Bhutan, Sri Lanka, and Bangladesh, Princeton University Press, 2017, ISBN 978-0-691-17649-9 (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nagrania dźwięków wydawanych przez srokówkę czarnoczelną – xeno-canto.org
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).