Stanisław Byczkowski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: toksykologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Prorektor i dziekan Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Gdańsku | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Stanisław Byczkowski, ur. 1 kwietnia 1912 w Czyżewie, zm. 15 sierpnia 1992 w Gdańsku - polski farmaceuta i toksykolog, wykładowca Akademii Medycznej w Gdańsku
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył szkołę podstawową w Czyżewie, liceum w Ostrowi Mazowieckiej i studia na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1935 pracował na Wydziale Farmaceutycznym tej uczelni. Od 1937 do 1939 był pracownikiem Oddziału Badania Żywności filii Państwowego Zakładu Higieny w Gdyni. W maju 1939 został zatrudniony jako zastępca kierownika Działu Toksykologicznego Zakładu Ekspertyz Sądowych przy Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie. Walczył w stopniu podporucznika w wojnie obronnej Polski w SGO Polesie. W czasie II wojny światowej pracował w aptekach w Iłowie koło Sochaczewa, Piotrkowie Trybunalskim, Parczewie i Jędrzejowie (w tej ostatniej jako kierownik). Od 1943 do 1945 był asystentem oddziału Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Kielcach.
W 1945 jako pracownik Państwowego Zakładu Higieny przygotowywał budynki i sprzęt dla tworzącej się Akademii Medycznej w Gdańsku. W kwietniu 1945 odkrył i opisał w relacji dla "Dziennika Bałtyckiego" z 1965 prowadzone w Gdańsku eksperymenty z produkcją mydła z ludzkiego tłuszczu w Instytucie Anatomicznym prof. Rudolfa Marii Spannera[1]. Od 1945 do 1983 pracował na Akademii Medycznej w Gdańsku początkowo w Zakładzie Chemii Lekarskiej, następnie jako asystent i adiunkt w Zakładzie Chemii Ogólnej i Fizjologicznej. W tym czasie prowadził także zajęcia na Katedry Technologii Środków Spożywczych Politechniki Gdańskiej. Doktoryzował się w 1950 na podstawie pracy Witamina A w tranach polskiego pochodzenia, w 1954 otrzymał stopień docenta, w 1961 profesora nadzwyczajnego, a w 1969 - zwyczajnego. W 1960 i 1968 przebywał na stażu w Uniwersytecie Paryskim. W 1951 został kierownikiem Katedry Chemii Toksykologicznej i Sądowej, od 1979 noszącej nazwę Zakładu Toksykologii Wydziału Farmaceutycznego. W latach 1954-1955 pełnił funkcję prodziekana, a 1955-1960 - dziekana Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Gdańsku. Od 1976 do 1983 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Chemii i Analityki AM. W 1985 otrzymał doktorat honoris causa Akademii. Doprowadził do powstania nowego budynku laboratoryjnego i dwóch nowych sal wykładowych dla Wydziału Farmaceutycznego
W latach 1965-1967 był przewodniczącym Wydziału III Nauk Matematyczno-Fizyczno-Chemicznych Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, od 1952 do 1964 i od 1962 do 1964 prezesem oddziału gdańskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. W 1970 został jego członkiem honorowym[2]. Był także przewodniczącym Rady Naukowej Centralnego Laboratorium Przemysłu Rybnego w Gdyni, członkiem Komitetu ds Ekologii Człowieka PAN i Komisji Nauk Farmaceutycznych przy Ministrze Zdrowia oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego.
W pracy naukowej zajmował się toksykologią spawalnictwa, pylicami, oceną wpływu materiałów budowlanych na zdrowie, szkodliwością chemicznych środków ochrony roślin oraz toksycznością preparatów białkowych. Na podstawie wyników jego badań pylica żelazowo-krzemowa została uznana w Polsce za chorobę zawodową spawaczy. Posiadał patenty: Metoda produkcji tranu (1951), Metoda wydobywania tranu z powirówkowych wód ściekowych (1954) i Sposób otrzymywania tłuszczu rybiego z ryb lub odpadków rybnych (1956).
Został pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu (rejon IX, taras III wojsk.-skarpa)[3].
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaka Zasłużony Nauczyciel PRL
- odznaka "Za zasługi dla Gdańska"
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”
- Nagroda Państwowa III stopnia (1955) za opracowanie metody produkcji tranu leczniczego we współpracy z Centralnym Laboratorium Przemysłu Rybnego
- Nagroda Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej I stopnia (1973) za badania pylicy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Krechniak, W. Czarnowski, Profesor Stanisław Byczkowski (1912-1992) w dwudziestą rocznicę śmierci, Gazeta AMG nr 11/2012, s. 20-21
- J. Łapa, Udział kadry wielkopolskiej w tworzeniu Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Gdańsku, Analecta, nr 20/1 (38)/2011, s. 237-261
- Z. Marchaliński, BYCZKOWSKI STANISŁAW, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku, https://gdansk.gedanopedia.pl/
- Absolwenci Uniwersytetu Poznańskiego
- Ludzie urodzeni w Czyżewie
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni odznaką tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”
- Doktorzy honoris causa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
- Pochowani na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku
- Polscy toksykolodzy
- Prorektorzy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
- Wykładowcy Wydziałów Lekarskiego i Farmaceutycznego Uniwersytetu Poznańskiego
- Wykładowcy Uniwersytetu Ziem Zachodnich
- Urodzeni w 1912
- Zmarli w 1992