Stanisław Schaetzel (1888–1955)
Data i miejsce urodzenia |
8 maja 1888 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 1955 |
Zawód, zajęcie |
nauczyciel akademicki, prawnik |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
doktor |
Alma Mater |
Uniwersytet Lwowski |
Uczelnia |
Politechnika Lwowska |
Rodzice |
Stanisław, Paulina |
Krewni i powinowaci |
Włodzimierz, Maria, Tadeusz (rodzeństwo) |
Odznaczenia | |
Stanisław Schaetzel de Merzhausen, także jako Schätzel (ur. 8 maja 1888 w Brzeżanach, zm. 5 kwietnia 1955 w Katowicach) – polski prawnik, specjalista prawa gospodarczego, działacz przemysłu naftowego, publicysta i redaktor, nauczyciel akademicki, Konsul honorowy Królestwa Danii we Lwowie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Stanisława (1856–1942), adwokata, posła na Sejm Krajowy Galicji, burmistrza Brzeżan[1] i Pauliny z Sochaników (1870–1943). Jego rodzeństwem byli: Włodzimierz (1889–1948), Maria (ur. 1890), Tadeusz (1891–1971), oficer Wojska Polskiego, wywiadowca, dyplomata i polityk, działacz ruchu prometejskiego, pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, żołnierz Oddz. II SG WP.
W 1906 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach (w jego klasie był m.in. Władysław Tadeusz Wisłocki)[2]. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Uzyskał stopień naukowy doktora prawa. Został specjalistą prawa gospodarczego i przemysłu naftowego[3]. Pracował w Państwowym Urzędzie Naftowym, pełnił funkcję dyrektora w spółce akcyjnej Polmin. Pełnił funkcję dyrektora Krajowego Towarzystwa Naftowego oraz redaktora naczelnego dwutygodnika „Przemysł Naftowy”[4]. Publikował także w pismach „Gazeta Handlowa”, „Przegląd Techniczny”, „Przegląd Ekonomiczny”. Do 1941 przygotował pięciojęzyczny słownik przemysłu naftowego, lecz zaginął on podczas wojny. Zasiadał w ciałach rządowych w dziedzinie gospodarczej.
2 czerwca 1936 uzyskał exequatur jako konsul honorowy Królestwa Danii na obszar województwa lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego z siedzibą we Lwowie[5]. Został nauczycielem akademickim na wyższych uczelniach: od 1925 na Politechnice Lwowskiej (przedmiot; geografia i organizacja handlu ropą naftową i jej produktami), od 1935 encyklopedii górnictwa na Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego we Lwowie, od 1937 Akademia Handlu Zagranicznego). Był członkiem sekcji przemysłowej Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie[6]. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[7].
W wyniku wysiedlenia Polaków ze Lwowa po II wojnie światowej osiadł w Gliwicach, gdzie w 1946 został kierownikiem Wydziału Ekonomicznego Centralnego Zarządu Przemysłu Chemicznego w Gliwicach. Od 1949 członek Rady Naukowej Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej. Następnie zatrudniony w Oddziale Głównego Instytutu Pracy (od 1951 Instytutu Ekonomiki i Organizacji Przemysłu). Równolegle został w Gliwicach nauczycielem akademickim na Politechnice Śląskiej, od 1946 nauczyciel akademicki na Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach, od końca 1947 do 1949 był dziekanem Wydziału Organizacji Przemysłowej na tej uczelni w Katowicach. Po 1953 pracował na niej tylko jako nauczyciel akademicki. Współpracował z Państwowym Instytutem Administracji Przemysłowej w Gliwicach. W 1948 był współzałożycielem oddziału Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Gliwicach.
Zmarł 5 kwietnia 1955 w Katowicach. Został pochowany na Cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.
Jego żoną była Anna z Rybickich (1898–1957), z którą miał syna Jerzego (1926–1995) i córkę Teresę (1928–2009).
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1937)[8][9][10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Schaetzel de Merzhausen. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1906. Brzeżany: 1906, s. 52.
- ↑ VII Zjazd Naftowy we Lwowie. „Codzienna Gazeta Handlowa”, s. 3, Nr 281 z 7 grudnia 1934.
- ↑ Przemysł Naftowy : 1927 : nr 2
- ↑ Dział urzędowy. 86. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 13, s. 138, 30 czerwca 1936.
- ↑ Kooptacja 4 radców do Izby Przem.-Handlowej we Lwowie. „Wiadomości Gospodarcze Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie”, s. 86, Nr 7 z 5 kwietnia 1937. Izba Przemysłowo-Handlowa we Lwowie.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 33.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy zawodowej w przemyśle”.
- ↑ Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 258 z 13 listopada 1937.
- ↑ Wiadomości bieżące. Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Nafta”. Nr 11, s. 300, 1937.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alojzy Czech: Udział lwowian w działalności Wyższego Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach. W: Niezwykła więź Kresów Wschodnich i Zachodnich. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 2012, s. 109-111. ISBN 978-83-60071-51-9.
- Stanisław Schaetzel de Merzhausen. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-03-28].
- Absolwenci Gimnazjum Brzeżańskiego
- Absolwenci Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego
- Działacze gospodarczy II Rzeczypospolitej
- Konsulowie honorowi Danii w II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Brzeżanach
- Ludzie związani ze Lwowem
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach
- Polscy publicyści
- Polscy specjaliści prawa gospodarczego
- Urzędnicy II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
- Wykładowcy Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie
- Wykładowcy Politechniki Lwowskiej
- Wykładowcy Politechniki Śląskiej
- Wykładowcy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
- Urodzeni w 1888
- Zmarli w 1955