Stanisław Tyrcha

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Tyrcha
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

17 kwietnia 1887
Kęty

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Galicyjski Pułk Piechoty Nr 56
1 Pułk Piechoty Legionów Polskich
5 pułk piechoty Legionów
31 Batalion Straży Granicznej

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Tyrcha (ur. 17 kwietnia 1887 w Kętach, zm. ?) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 17 kwietnia 1887 w Kętach, w ówczesnym powiecie bialskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa i Agnieszki z Młynarskich[1][2][3].

W 1903, po ukończeniu c. k. Państwowej Szkoły Przemysłowej w Bielsku, pracował jako artysta rzeźbiarz w Krakowie[4]. Od października 1911 do grudnia 1912 jako jednoroczny ochotnik odbył obowiązkową służbę wojskową w Galicyjskim Pułku Piechoty Nr 56 w Krakowie[5]. Od 1913 służył jako sekcyjny w oddziale Strzelca w Kętach[4]. Od lipca do końca 1914 ciężko chorował i leczył się w szpitalu Białej[4].

14 lutego 1915 wstąpił do 3. kompanii V batalionu 1 pułku piechoty Legionów Polskich[4]. 1 sierpnia 1915 został ranny pod Kamionką[4]. Po krótkim leczeniu w Lublinie powrócił do szeregów[4]. Ponownie ranny 26 października 1915 pod Kamieniuchą, przebywał na leczeniu w Szpitalu Rezerwowym nr 2 w Cieszynie i Kamieńsku[6][4]. 12 maja 1916 został przeniesiony do Centralnego Biura Werbunkowego w Piotrkowie i przydzielony do biura werbunkowego w Jędrzejowie (18 maja-sierpień 1916)[4]. Po rezygnacji z tej służby, przydzielony do Komendy Grupy Legionów Polskich w Kozienicach[4]. W grudniu 1916 był wykazany w Szpitalu Rezerwowym w Jarosławiu, a następnie w Stacji Zbornej LP w Przemyślu, skąd został ponownie wysłany do szpitala w Jarosławiu[4]. W wyniku odnowienia rany przebywał na dłuższej kuracji w Domu Rekonwalescentów w Kamieńsku i Nowym Mieście[4]. Od 15 stycznia 1918 służył w Dowództwie Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego w Bolechowie[4]. Tam ukończył Szkołę Podchorążych[4]. Po bitwie pod Rarańczą (15-16 lutego 1918) został internowany w Syhocie Marmaroskim i Koszycach[4]. 30 października 1918 został zwolniony z internowania[4].

Od 5 listopada 1918 służył w Wojsku Polskim, początkowo jako dowódca plutonu w Baonie Zapasowym 5 pułku piechoty Legionów[4]. 15 lutego 1919 został przeniesiony do 1 Pułku Piechoty Legionów na stanowisko dowódcy plutonu w 3 kompanii karabinów maszynowych[4]. W czerwcu 1920 został ranny w bitwie pod Borodzianką[4]. Od 18 czerwca do 2 września leczył się w szpitalu w Zambrowie[4]. Po rekonwalescencji powrócił do macierzystego pododdziału[4]. Wyróżnił się w walkach pod Lidą 28 września 1920 dowodząc plutonem karabinów maszynowych przydzielonym do 10. kompanii 1 pp Leg. odparł atak jazdy bolszewickiej zadając jej znaczne straty[4]. Za czyn ten odznaczony został po wojnie Orderem Virtuti Militari[4]. Mianowany podporucznikiem z dniem 1 listopada 1920[4]. 1 czerwca 1921 nadal pełnił służbę w 1 pp Leg.[7]

Na początku 1922 został przeniesiony do rezerwy[8] i przydzielony w rezerwie do 1 pp Leg.[9] W lutym 1923 został powołany do czynnej służby w baonach Straży Granicznej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji Głównej Komendy Straży Granicznej[10]. Został przydzielony do 31 Batalionu Straży Granicznej[4]. 1 sierpnia 1923 został zwolniony z czynnej służby[4]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1861. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[11][12]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 86 Pułku Piechoty w Mołodecznie[13][14]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilejka. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas w grupie oficerów rezerwy „powyżej 40 roku życia”[15]. Jako osadnik wojskowy otrzymał ziemię w osadzie Koweniów, poczta Kościeniewicze, w powiecie wilejskim[4][16]. Pracował w Urzędzie Skarbowym w Wilejce w charakterze sekwestratora[16].

W 1939 został powołany do służby czynnej[4]. Aresztowany na przełomie 1939 i 1940 w Wilejce[17]. Więziony w Wilejce i Mołodecznie[17]. 31 maja 1940 wywieziony z więzienia w Mołodecznie przez 226 Pułk 15 Brygady Wojsk Konwojowych NKWD ZSRS[17]. 1 czerwca 1940 trafił do Mińska[17]. Zaginął[17].

Stanisław Tyrcha w 1924 ożenił się z Marią z Daszkiewiczów herbu Korybut (ur. 1898), z którą miał pięcioro dzieci: Ryszarda, Ewaldę Marię Zofię Olkowską i troje innych. W kwietniu 1940 żona z córkami została deportowana do Kazachstanu[17][4].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-08-31]..
  2. ↑ Białoruska lista 2012 ↓, s. 68, jako Stanisław Tyrch ur. 17 kwietnia 1887 w Kętach.
  3. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu podano, że urodził się 19 grudnia 1887, a jego matka miała na imię Marianna.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Żołnierze Niepodległości ↓.
  5. ↑ Wyrwa 2015 ↓, s. 87.
  6. ↑ V Lista strat 1916 ↓, s. 19.
  7. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 24, 926.
  8. ↑ Druga lista 1922 ↓, s. 7.
  9. ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 304.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 23 lutego 1923, s. 139.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 503.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 443.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 374.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 325.
  15. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 17, 877.
  16. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-08-31]..
  17. ↑ a b c d e f g h Wyrwa 2015 ↓, s. 88.
  18. ↑ M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Tyrcha&oldid=67501699”