Staw Płaszowski
50°02′26″N 19°58′15″E/50,040556 19,970833 Widok ze wschodu | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Morfometria | |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°02′26″N 19°58′15″E/50,040556 19,970833
| |
Staw Płaszowski (potocznie zwany Małymi Bagrami) – jeden z największych sztucznych zbiorników wodnych w Krakowie.
Charakterystyka na tle innych krakowskich zbiorników wodnych[edytuj | edytuj kod]
Wody stojące na terenie Krakowa występują w formie zbiorników naturalnych, sztucznych, stawów i oczek wodnych. Występują licznie starorzecza, powstałe w wyniku odcięcia odcinków Wisły, ale też i w wyniku działalności antropogenicznych (budowa stopni wodnych). Sztuczne zbiorniki wodne powstały głównie w wyniku zalania wyrobiska po zakończonej eksploatacji kopalin, do największych należą: Bagry, Przylasek Rusiecki, zalew Zakrzówek, Staw Dąbski (zwany też stawem Dąbie[1]), oraz Staw Płaszowski ze względu na sąsiedztwo Bagrów zwany Małymi Bagrami. Zbiorniki te pełnią funkcję rekreacyjną, nierzadko wykorzystywane są w celach wędkarskich. Do urządzonych zbiorników, wykorzystywanych do celów rekreacyjno-sportowych należy Zalew Nowohucki[2] (zwany też zalewem Nowa Huta[3]).
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Staw Płaszowski znajduje się w południowo-wschodniej części Krakowa, w dawnej dzielnicy przemysłowej Płaszów. Leży pomiędzy ul. Wodną, ul. Krzywda, ul. Powstańców Wielkopolskich, a torowiskiem, ciągnącym się równolegle do ul. Wielickiej.
Położony jest w cennej pod względem krajobrazowym i przyrodniczym części miasta. W jego sąsiedztwie znajduje się m.in. Kopiec Krakusa, Wzgórze Lasoty, kamieniołom Liban, kompleks zbiorników wodnych przy Stacji PKP Kraków Bonarka, oraz Rezerwat przyrody Bonarka. Cały ten teren został zaproponowany przez Fundację Wspierania Inicjatyw Ekologicznych do objęcia ochroną w formie zespołu krajobrazowo-przyrodniczego[4].
Powstanie[edytuj | edytuj kod]
Zbiornik powstał w miejscu dawnego wyrobiska gliny i żwiru dla rozbudowywanego węzła kolejowego w Płaszowie. Eksploatację prowadzono poniżej poziomu wód gruntowych. Po jej zakończeniu woda wypełniła wyrobiska, tworząc dzisiejszy zbiornik[5].
Ekosystem[edytuj | edytuj kod]
Jeszcze w 2001 roku woda w stawie miała pierwszą klasę czystości[6]. Zbiornik podlega procesom naturalnej sukcesji. Brzegi są porośnięte szuwarem trzcinowym i pałkowym. Stwarza to dogodne warunki do gniazdowania ptaków wodnych. Można spotkać szablaka i żagnicę. Lustro wody nie jest zarośnięte. Zbiornik jest zarybiony, występują m.in.: karaś srebrzysty, karp, szczupak, okoń, lin, wzdręga, płoć i leszcz[4]. W stawie występuje zjawisko przyduchy. Niewielka głębokość i nagrzanie słońcem powodują znaczny rozrost podwodnej roślinności, który nie sprzyja zarybianiu. Pod koniec lat 90. XX w. staw zarybiono amurem, niestety z powodu przyduchy większość ryb wyginęła[6].
Zgodnie z uchwałą nr XII/127/2007 Rady Dzielnicy XIII Podgórze z dnia 22 maja 2007 roku:[7]
Staw Płaszowski stanowi ostoję szeregu gatunków ptaków wodnych chronionych prawem i znajduje się w strefie kształtowania systemu przyrodniczego miasta (Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Miasta Krakowa oraz Kompleksowego Programu Rozwoju Zieleni Miejskiej dla Krakowa zatwierdzonego Uchwałą Rady Miasta Krakowa)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mariusz Waszkiewicz, Chrońmy staw Dąbie, „Dzikie Życie”, 2/68, luty 2000 [dostęp 2011-02-16].
- ↑ Trwa modernizacja Zalewu Nowohuckiego, portal: ZycieKrakowa.pl [za:] „Kurier Bieńczycki” 18.12.2005, [Dostęp 2011-02-16]
- ↑ Diagnoza 22.04.2010. Dialog Społeczny Urzędu Miasta Krakowa. s. 8. [dostęp 2001-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-06)].
- ↑ a b Joanna Kudłek, Aleksandra Pępkowska, Ogniska różnorodności biotycznej/Staw Płaszowski, na stronie projektu [Przyroda Krakowa i jej ochrona] realizowanego przez Zespół Ekologii Ekosystemów Instytutu Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego, [Dostęp 16.02.2011]
- ↑ Pietrzyk-Sokulska 2010 ↓.
- ↑ a b Woda bez zarządcy, „Gazeta Krakowska”, 22 lutego 2003 [dostęp 2011-02-16].
- ↑ UCHWAŁA Nr XII/121/2007 Microsoft Word.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Elżbieta Pietrzyk-Sokulska, Zbiorniki wodne w wyrobiskach pogórniczych – nowy element atrakcyjności krajobrazu miasta, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 14, Sosnowiec 2010, s. 264–272.
